Eurometer

Vanavond belooft seniorenomroep MAX in een “groots live televisie-evenement met bijzondere feiten en hilarische fictie” een antwoord te geven op de vraag “is uw leven écht duurder geworden sinds de euro?”. Het belooft een BNN IQ-test-achtige constructie te worden met bevolkingsgroepen, bekende Nederlanders en sms-ende kijkers:

Speciaal voor dit programma heeft het Nibud de Eurometer ontwikkeld. Als de kijker via sms, per brief of via de website de vragen beantwoordt, krijgt hij een bericht met daarin het lang gezochte antwoord: ben ik rijker of armer geworden door de euro?

Wij zijn bijzonder benieuwd welke methodologie het Nibud hanteert en hopen maar dat dat allemaal goed komt. Iets met consumptiepatronen, zou je denken, waarbij ook rekening wordt gehouden met prijscompensatie en dat soort dingen. Misschien dat hardnekkige misverstanden over extreme euro-inflatie dan eindelijk tot het verleden gaan behoren.

(Overigens dit weekend nog een mooi euro-moment meegemaakt. Iemand vertelde dat iets in het verleden 400 gulden heeft gekost, waarop een meisje vroeg: “Hoeveel euro is dat, mama?”. Zo komt het vanzelf goed met die euro.) 

De imperfecte mens

Er ligt weer een advies van de Raad van Economisch Adviseurs, het A-team van economen dat onze parlementariërs bijstaat. Leuk stuk, goed leesbaar voor de leek. Twee zaken springen in het oog:

  1. Hoeveel invloed heeft deze Raad? Vooralsnog niet bijster veel: de eerste twee adviezen zijn “voer alsjeblieft onze eerdere adviezen eens uit”.
  2. Behavioral economics, de tak van de economie waarbij de niet-rationele mens centraal staat, is helemaal beleids-relevant aan het worden. In dit stuk wordt stilgestaan bij niet-rationeel uitstelgedrag (donoren, pensioenen), luiheid (het belang van standaardkeuzes) en jawel, keuzestress. Desondanks pleit de REA voor minder bevoogding, omdat “wetgevers ook maar mensen” zijn en dus net zo onhandig.

Concrete nieuwe aanbevelingen: de AOW-leeftijd omhoog, meer invloed werknemers op pensioenfondsen, en natuurlijk een rem op de uitgaven. Dat laatste is hoogst onwaarschijnlijk maar die aanbeveling is een politieke investering voor over enkele jaren, de zogenaamde I told you so.

Parkeertarieven

CDA en PvdA willen dat autobezitters per minuut kunnen betalen voor parkeren, zo meldt het ANP dit weekend.

Zij reageren daarmee op een uitspraak van winkeliers dat mensen gemiddeld 15 tot 20 procent te veel betalen voor het parkeren van hun auto.

Beetje naief natuurlijk. Hoezo “te veel”? Parkeertarieven zijn geen natuurconstantes die voor eens en altijd vast liggen, maar worden bepaald door parkeergarages dan wel gemeentes die rekening houden met het gedrag van parkeerders. Natuurlijk voelt het eerlijker als er gewoon per minuut wordt afgerekend. Maar wie daarvoor pleit, moet er wel rekening mee houden dat de parkeertarieven vervolgens ook weer met een 15-20% omhoog gaan. De afsluiter van het ANP-bericht spreekt wat dat betreft boekdelen:

In sommige steden kan er in parkeergarages wel tot vrijwel op de minuut betaald worden zoals in Nijmegen. Deze stad is overigens wel een van de duurste steden buiten de Randstad wat betreft parkeertarieven.

Treuren om de opkoopregeling

Normaal bewaren we berichten over het Europees landbouwbeleid tot de komkommertijd. Dat is toepasselijk, en het beleid is zo rampzalig dat er altijd wel iets over te schrijven valt. Maar de actualiteit gebiedt een reactie.

Vandaag wordt bekend dat de EU stopt met het opkopen van maïs voor een garantieprijs. De commissaris schrijft dat de garantieprijs zo hoog was dat boeren in “gebieden met lage productiekosten” direct voor Brussel produceerden. De maïs werd slechts gezaaid met het oog op de opkoopregeling. Daardoor zat de EU met een overschot en liep de lokale maïsprijs, die voorheen kennelijk onder de garantieprijs lag, op. Twee jaar wordt er nog een maximale hoeveelheid gekocht en daarna is het uit met de pret.

Natuurlijk is het opkopen tegen een garantieprijs een rampzalige manier om inkomenspolitiek te bedrijven. In het persbericht over het afschaffen van de vaste maïsprijs staat een hele lijst ongewenste effecten (zie “why phase out..”). Maar vervolgens wordt vrolijk gemeld dat de garantieprijzen voor andere producten gewoon blijven bestaan. Gelden die argumenten daar dan niet voor? En dan de manier van afschaffen: in plaats van het gefaseerd verlagen van de prijs wordt gekozen voor een hoeveelheidsrestrictie. Hoe de quota verdeeld worden over de geïnteresseerde boeren mag Joost weten.

Beschouw ondertussen, zolang hij nog bestaat, de huidige situatie: Europeanen wordt, middels een verstorende belasting, geld afhandig gemaakt. Dat geld wordt gebruikt om maïs op te kopen dat door boeren speciaal voor Brussel geplant wordt. Die maïs wordt opgeslagen en gekoeld tot hij bederft. In de regio van de boeren lopen de prijzen, zowel van maïs als van andere, nu minder aangeboden, producten op zodat het leven voor bewoners duurder wordt.

Clubblad

Sinds vandaag is VoxEU.org on line. De site, gerund door het gerenommeerde CEPR, belooft artikelen van economen die te lang zijn voor de krant maar niet technisch genoeg voor een journal. En relevant voor beleid. Er is zelfs sprake van een, toekomstige, Nederlandse editie.

Wij zijn benieuwd. Het tableau de troupe is indrukwekkend, en het formaat van een website lijkt makkelijker dan dat van de Amerikaanse evenknie, The Economists’ Voice. En economen hebben leuke meningen, dat weet u al, dus kan het een interessante site worden. Een goed teken is deze oproep om de inkomstenbelasting te verlagen. Voor vrouwen.

Mr. Tang goes to Den Haag

Bij de verkiezingen vorig jaar schreven we over economen die kandidaat waren voor de Tweede Kamer. Het werd geen groot succes: van de drie genoemde economen kwamen er twee niet in de kamer.

Ook de derde leek buiten de boot te vallen, maar na de kabinetsformatie mocht dr. Paul Tang toch het parlement in. Je hoopt dat daarmee het Nederlandse beleid wat meer uitgaat de economische denkwijze: marginale effecten, prikkels, etcetera. En kijk, deze econoom stelt vooralsnog niet teleur: zijn laatste plan is om het inkomen van de Schipholdirectie direct te koppelen aan de geluidsproductie van de luchthaven. Een negatief verband, nemen we aan. Daarmee wordt een externaliteit geïnternaliseerd bij degene die hem veroorzaakt. Dat moet wel goed gaan.

Een auto kopen

Marco meldt hieronder al dat consumenten zich makkelijk laten beïnvloeden door trucs van de fabrikant. Klassieke economen hebben moeite met dit soort zaken; we veronderstellen dat klanten altijd door trucs heen kijken. Op de lange termijn klopt dat vaak wel (of de overheid grijpt in) maar de korte termijn houdt verbazend lang aan. Psychologen hebben er meer kijk op.

Voer voor psychologen dus, dit artikel over de praktijken van Amerikaanse autoverkopers. Leuk voor op vakantie, want het is een lang verhaal.

Middelste

Uit promotieonderzoek aan de Universiteit van Tilburg blijkt dat consumenten niet altijd zo slim zijn als wij graag mogen veronderstellen. Bij een keuze uit drie opties zijn ze nogal eens geneigd de middelste te kiezen. De Volkskrant interviewt promovendus Robert Rooderkerk:

Wie aarzelt bij de aanschaf van een digitale camera of mp3-speler, krijgt door de aanwezigheid van een compromisproduct vaak een laatste zetje. ‘Ik kan me er nooit een buil aan vallen’, zal hij redeneren, ‘want het was niet de duurste en ook niet de kwalitatief minste.’ Dat kan ertoe leiden dat hij iets koopt dat hij niet nodig heeft.

Jarig

Goh. Wist u dat Adam Smith and John Maynard Keynes officieel dezelfde geboortedag hebben? Ik niet. Een soort universele economenverjaardag dus. En die dag is 5 juni. Dat was gisteren. Excuses dat wij u niet op tijd gewaarschuwd hebben, maar ik weet het nu pas. Smith werd 284 jaar, Keynes 124.

Bij die 5 juni van Smith zit overigens nog wel een klein addertje onder het gras. Het schijnt eigenlijk de dag te zijn waarop hij gedoopt is, niet zijn geboortedag. Maar een kniesoor die daar op let. En op zijn grafsteen staat gewoon 5 juni.  [bron]

Scheiden doet lijden

De mogelijkheid om zonder tussenkomst van een rechter een einde te maken aan uw huwelijk bestaat niet meer: de flitsscheiding is afgeschaft. Belangrijkste reden hiervoor is het verstevigen van de positie van de kinderen ten opzichte van hun (ruziënde) ouders. Op zijn weblog schrijft minister Rouvoet over dit onderwerp

Het jongetje kijkt triest in de camera. ‘Ik heb eigenlijk geen zin meer in het leven van nu, ik wil liever het leven van vroeger weer, met papa en mama’.

(Kenners weten uit welke klassieker de minister put). Op korte termijn zijn de effecten van deze wetswijziging duidelijk: er zal minder snel gescheiden worden en meer aandacht worden besteed aan de afwikkeling. Op lange termijn zijn de effecten ook duidelijk: minder mensen zullen trouwen en meer koppels zullen hun kinderen opvoeden vanuit een, makkelijk te ontbinden, geregistreerd partnerschap. Econoom Tyler Cowen schreef er eerder dit over.