Gisteren maar eens gekeken naar die documentaire over de gevolgen van een crash van de dollar. De scenarioschrijver, Maarten Schinkel, had het goed voor elkaar: in Hong Kong en New York mocht hij dramatisch naar de horizon wijzen onder het uitspreken van wijsheden als “hier gebeurt het allemaal”. Ik moest meteen denken aan een oud NOVA-item over globalisering, waarin hoogleraar De Haan in de Groningse V&D op de uitgestalde koopwaar wees en uitriep “allemaal geïmporteerd!”. Nee, dat had Schinkel toch beter voor elkaar. Maar klopt zijn scenario?
De documentaire beschrijft de (toekomstige) dag waarop de Amerikaanse dollar een flinke val maakt. Dat is een waarschijnlijke gebeurtenis, omdat de dollar nu wordt gesteund door Aziatische centrale banken die hun land willen helpen bij de export naar de VS. Die centrale banken kunnen daar in principe elk moment mee ophouden, en dan is het feest voorbij. Maar ja, dat lijkt iets tussen Amerika en Azië; wat hebben wij daarmee te maken? “Van alles!” roepen de makers, en er volgt een rij onwaarschijnlijke gebeurtenissen. De bron van alle ellende is een zogenaamde bank run in Europa: onze banken maken een enorm verlies door de dalende dollarkoers, een faillisement dreigt, het vertrouwen loopt terug en men begint en masse zijn geld van de bank te halen. Chaos is het gevolg. Maar loopt het zo’n vaart? Waarschijnlijk niet. Uw tegoed bij de bank is verzekerd tegen dit soort gebeurtenissen, juist om paniek tegen te gaan. Wat gebeurt er dan wel?
Als de dollar valt is dat een Aziatische schok: het is duidelijk dat landen als China de koers van de dollar op dit moment steunen, en het wegvallen van die steun zou voor een crisis kunnen zorgen. De dollar zal flink dalen ten opzichte van de Aziatische munten, zoveel is duidelijk. Maar wat gebeurt er met de koers van de euro? Omdat degenen die dollars verkopen er iets anders voor terug willen hebben, bijvoorbeeld euro’s, zal de euro-dollar koers ook gaan zakken. Maar tevens zullen de Aziatische munten, tot dusver kunstmatig goedkoop, in euro’s duurder worden. Daarom valt de euro-prijs van de dollar minder dan de prijs in Renminbi’s, de Chineze munt. In andere woorden: de val van de dollar is hier minder groot.
Wat betekent de vallende euro-dollar koers voor ons? De twee belangrijkste componenten van de relatie tussen de VS en de EU zijn handel en investeringen. Volgens de EU wordt jaarlijks voor € 380 mrd. aan goederen heen en weer verscheept, terwijl de totale wederzijdse investeringen € 1,5 bln. (12 nullen) bedragen, waarvan ongeveer 2/3 van de EU naar de VS.
Wat handel betreft zorgt een dalende dollar voor minder vraag vanuit de VS naar onze producten (vervelend), terwijl Amerikaanse goederen (en vakanties) goedkoper worden (goed). Een gedeelte van de weggevallen vraag zal worden opgepikt vanuit koopkrachtig Azië. Het netto effect zal verschillen per sector, maar erg vreselijk lijkt het allemaal niet. Wat investeringen betreft is iedereen die in de VS geïnvesteerd heeft het haasje (en dat zijn vrijwel alle Nederlandse multinationals, maar ook onze pensioenfondsen). Dat is vervelend, en zal zorgen voor dalende beurskoersen in Nederland en een hogere pensioenpremie, of lager pensioen. Bovendien zal een aantal beleggers zijn spaargeld zien verdampen. Deze effecten kunnen zorgen voor een recessie in Europa, iets wat we slecht kunnen gebruiken.
The bottom line, zoals ze dat daar zeggen, is dat een val van de dollar vervelend is voor Europa, maar niet rampzalig. Nee, dan de Amerikanen, die zijn een stuk slechter af.
Dan nog wat klinkklare onzin in de docu: er wordt gerept over een hulpvraag van de ECB aan de VS, die afgewezen wordt. Maar wat is de vraag? Het enige dat de Amerikanen kunnen doen is de koers van de euro steunen, maar die is juist aan het stijgen. Waarschijnlijker is het dat Greenspan naar Frankfurt belt om hulp. Wisselkantoren die geen dollars meer verkopen, dat lijkt larie bij een dalende koers. En een taxi in Amsterdam die geen euro’s meer aanneemt, nou ja, het zal de dichterlijke vrijheid wel zijn.
(a.s. zaterdag om 11:00 uur de herhaling.)
Hallo,
Volgens mij vraagt de ECB aan de VS( de zogenoemde hulpvraag) om juist Dollars op te kopen. Om de val van de Dollar te keren.
Dat de beleidsmakers in de VS hier waarschijnlijk niet op in gaan lijkt me om de volgende redenen wel logisch.
1) Het is niet goed voor de export van de VS
2) De vraag is ook of de Federale Bank wel genoeg middelen heeft om het tij te keren.
Ik weet niet wat de hoeveelheid vreemde valuta en goud etc van deze bak is.
Groeten,
BJ
BJ, ik denk dat ze dat inderdaad bedoelen. Maar het is toch raar- als de ECB de vraag naar dollars op wil peppen moeten ze dat vooral zelf doen, door met euro’s (onbeperkt aanwezig voor de ECB) dollars te kopen. Zoals je zelf zegt is dollars uit de markt halen voor de VS niet direct nuttig, en bovendien kunnen ze het maar beperkt.
Hallo alweer,
In de uitzending wordt het waarschijnlijk niet geheel duidelijk. Maar in feite reageert elke grootmacht op de situatie met hun eigen belang in gedachte.
Wat in het scenario gebeurt is dat ECB de Dollar koers eenzijdig op, ik geloof 1,19 Dollar per Euro zet. Hierdoor zullen dan de valuta handelaren hun Dollars aanbieden aan de ECB( ze krijgen een betere prijs voor hun Dollars dan de marktprijs).
Dit doet de EU net als de VS puur uit eigen belang, want…
Hierdoor neemt hoeveelheid Euro in omloop toe( ze verkopen Dollars en krijgen Euro). Waarna de koers van de Dollar omhoog gaat( hoeveel is natuurlijk de vraag).
Maar de koers van de Euro gaat omlaag.De export voor de EU landen verbeterd. Waarna China en Japan voor hun dilemma komen te staan.
Geen reactie = slechtere exportpositie. In het scenario volgt er wel een reactie. Ook weer uit eigen belang.
Groeten BJ
BJ,
Mooi verhaal maar je vergeet één ding: in dit scenario giert de inflatie in Europa binnen de kortste keren omhoog (al die extra euro’s in omloop). Dat zal de ECB ook niet willen, gezien hun strikte opdracht (geen inflatie). Een reden waarom dat vastzetten van de koers er überhaupt nooit van zal komen.
Ik heb de aflevering een paar dagen geleden gezien. Dus ik kan me niet alles meer precies herinneren. Maar ik dacht dat die inflatie in voornamelijk de inflatie van de Dollar was. Ik kan me een scene herinneren waarbij de Olie handelaren hun handel afbreken. I.v.m. de constante verandering van de Dollar prijs.
De inflatie van de Euro en de overlast hiervan, die kan ik me niet herinneren in de uitzending.
Wat ik wel nog weet is dat de Europeanen last kregen omdat er een gebrek aan Euro’s was bij de pinautomaten.
Het is natuurlijk zo dat die inflatie( in de EU) in het scenario( maar dan niet in deze aflevering) er wel uiteindelijk komt.
Maar de ECB valt wel onder de EU. Dus als de EU leiders( in dit geval de ministers van financieen)het besluit nemen om de Dollar koers eenzijdig te veranderen, moet de ECB dit beleid uitvoeren.
Politiek gaat voor op de Economie.
Of is dit niet het geval?
BJ
Nee. De ECB is onafhankelijk en hoeft niet te luisteren naar de politiek. Gelukkig maar.
De ECB is inderdaad onafhankelijk en hoeft niet te luisteren naar de politiek daar heb je helemaal gelijk in. Je hebt echter geen gelijk in het geval dat de politiek besluit het systeem van zwevende wisselkoersen te beeindigen. De ECB is een door de politiek opgezette instantie en zij kan die net zo makkelijk weer beeindigen. Dat de politiek zich niet met het alledaagse beleid van de ECB bemoeit is een andere zaak en dat is datgene waar jij op doelt. De politiek kan in dat geval de wisselkoers op 1.17 zetten. De ECB is in dat geval gedwongen de rente te verlagen cq de geldhoeveelheid drastisch te verhogen.
Ik ben het overigens erg met je eens dat het in de documentaire slecht uitgelegd wordt wat het beleid van de ECB nu precies zal zijn in dit geval. Dit is echter wel begrijpelijk aangezien het moeilijk in te schatten is wat nu precies de gevolgen van de verschillende acties zullen zijn en de (re-)acties van de andere Centrale Banken op het beleid van de ECB. De documentaire neemt nu dus de vrijheid om een scenario te verzinnen. Dit is natuurlijk erg suggestief.
De taxi neemt trouwens graag Euro’s aan maar de mevrouw met de sigaretten heeft deze niet meer omdat de ATM’s het niet meer doen.