Maand: december 2013

2013

Hoewel het jaar nog niet helemaal op is, wagen we het toch alvast om terug te blikken op 2013. Het is een jaar van verandering, wat betreft de on-line economiediscussie in Nederland. Niet zozeer wat ons betreft; al achtenhalf jaar bloggen we hier over het vakgebied, en dat blijven we ook het komende jaar gewoon doen. Maar in die tijd is het ecosysteem diverse malen veranderd. Toen we in 2005 begonnen speelde de economische discussie zich met name af in de wandelgangen, in kranten, tijdschriften en economische literatuur. Sinds die tijd is de discussie vrijwel geheel verschoven naar het internet: via weblogs, fora, naar nieuwssites en verzamelblogs. En wellicht is 2013 het jaar waarin het zwaartepunt opnieuw verschoof, naar Twitter. Niet dat alle andere kanalen niet meer bestaan, maar de real-time discussie verloopt meer dan ooit met 140 tekens tegelijk. Wie erbij wil zijn, moet zich snel aanmelden voor een Twitter-handle.

Op deze site zagen we dit jaar, zoals alle voorgaande jaren, meer bezoek dan ooit. Al is de vaart er wel een beetje uit.

2013

Als je dan kijkt waar het bezoek nog vandaan komt, blijkt de kracht van een website boven de vluchtige tweet. Veel bezoekers zijn via Google op zoek naar een economisch begrip, en komen uit bij één van de 3000 1200 berichten in ons archief. De zoektermen-top 10 van dit jaar ziet er als volgt uit:

1 (4) hold up probleem
2 (-) solliciteren
3 (-) inkomensverdeling nederland
4 (7) geld vouwen
5 (-) invasie normandie
6 (-) prijsconvergentie
7 (-) accijns op vuurwerk
8 (-) transitiviteit
9 (-) paleis op de dam desolate boedelkamer
10 (5) producentensurplus

Duidelijk is te zien dat er dit jaar geen politieke aandelenmarkt was, een term die vorig jaar de top-10 domineerde. “Terug naar de gulden” is verdwenen, “solliciteren” komt hoog binnen in de lijst. Het zijn tekenen van deze tijd.

Zoals gezegd, we gaan nog even door. Alvast de beste wensen en graag tot ziens in 2014!

[Eerder: 2012, 2011, 2010, 2009, 2008, 2007, 2006]

Piek arbeidsmarkt (update 2)

De groep mensen  die in dit jaar 65 werd is ongeveer 10,000 personen groter dan de groep die dit jaar 15 werd (CBS). Omdat de groep 15-64 de potentiële beroepsbevolking omvat, kunnen we daarom stellen dat de Nederlandse arbeidsmarkt dit jaar in potentie gekrompen is. Dat proces is al aan de gang sinds maart 2011, toen we (opnieuw volgens het CBS) een maximum in het aantal 15-64 jarigen bereikten van 11.156.280 personen.

bevolking2013

Voor de komende jaren blijft de groep 15-64 krimpen, totdat we over een jaar of 25 iets meer dan 7% verloren zijn. Dat is de vergrijzing van de Nederlandse economie en er was een tijd dat onze premier dit een fundamentele omslag noemde. Want als de potentiële beroepsbevolking krimpt, kun je wachten op krapte op de arbeidsmarkt, stijgende lonen, en een verslechterde concurrentiepositie.

Het is maar een paar jaar geleden, maar hoe anders was het beeld in 2013. Van krapte geen sprake, de werkloosheid liep op, is inmiddels meer dan twee keer zo hoog als in 2008. En het arbeidsaanbod, zagen we vorig jaar, nam gewoon toe omdat (door de crisis?) een groter gedeelte van die groep 15-64 zich aan ging bieden op de arbeidsmarkt.

De demografische verschuivingen zijn ook maar klein, vergeleken met de stromen op de arbeidsmarkt. Maar ze zijn er wel ieder jaar, en uiteindelijk moeten ze effect hebben. Ergens in deze jaren gaan we de maximale omvang van de Nederlandse arbeidsmarkt meemaken.

Daarvoor moeten we kijken naar wat er precies gebeurt binnen de groep 15-64. Van de potentiële werkenden biedt zich maar een gedeelte aan, en daarvan heeft ook maar weer een gedeelte echt werk. In 2013 zagen we dat het aanbod een maximum bereikte in juli, en daarna licht terugliep (sommige analisten weten waarom). Qua banen ging het harder: in november waren er 70.000 minder werkenden dan in januari (CBS).

bevolking2013_2

Daardoor blijft de piek in het aantal werkenden liggen waar hij vorig jaar ook al lag: in het derde kwartaal (om precies te zijn: juli) 2008. Voor wat betreft het arbeidsaanbod noteren we een nieuw maximum in juli 2013. Voor beiden geldt dat er een kans is dat we hier de komende decennia niet meer overheen komen, maar gegeven is dat niet. Vooral het aantal werkenden kan nog wel eens over dit maximum, door het hogere aanbod en het langzame tempo van de demografische afkalving. Maar dan moeten we wel eerst de crisis uit.

Altijd wel gedacht

In zijn kerstverhaal in ESB (link voor abonnees) neemt Philip Hans Franses de hele economenwereld kostelijk op de hak. In zijn versie van 2014 komen allerlei voorspellingen plotseling uit. Mijn favoriete passage is deze:

De lente

Mede dankzij de rap stijgende huizenprijzen gaat ook de inflatie flink omhoog. Een zeer bekende economieprofessor neemt het woord in vele televisieprogramma’s waarin hij laat weten al bijna tien jaar lang te waarschuwen voor het inflatiespook, en zo roept hij triomfantelijk: “Zie je wel, het is zover! Ik heb het altijd al geweten.” En: “Ja, het is soms even wachten op een stijging van inflatie, in mijn geval zelfs acht volle jaren,maar ja, als het dan gebeurt, dan ben je natuurlijk erg trots op je eigen inzichten.”