Maand: april 2007

Vrijmarkt

Het zal in uw dorp niet anders zijn, hier liep de vrijmarkt vandaag als een dolle. De omzet zal dit jaar uitkomen op €261 mln, zo blijkt uit een onderzoek. Niet erg betrouwbaar overigens, gebaseerd op verwachte verkopen en dus waarschijnlijk een overschatting. Waarom weten we het niet precies? Omdat er geen BTW geheven wordt, en dat is meteen de reden dat het zo goed loopt.

Ik moest, vanachter mijn stalletje oude kinderkleding, denken aan een opmerking van Cheney in de afgelopen campagne. Hij vond dat het met de economie in Amerika prima ging, maar dat de statistieken niet deugden. Die misten immers de Amerikaanse variant van de vrijmarkt, Ebay. Hier in Nederland gaat de 261 miljoen ook niet in het BBP, omdat de verhandelde goederen al eerder als finale levering geteld zijn. Toch is de markt welvaartverhogend, omdat bij elke vrijwillige ruil beide partijen beter af zijn. Wat nog meer mooi is aan dit instituut:

  • Het lost een coördinatieprobleem op. Omdat iedereen op 30 april zijn spulletjes verhandelt is er ook een groot kopend publiek op de been. Daar gaat het bij dat andere Amerikaanse instituut, de garage sale, nog wel eens mis.
  • Het is hét jaarlijkse moment waarop alle slecht verhandelbare goederen even liquide worden. Hoewel dat tegenwoordig, met Marktplaats, ook in de rest van het jaar wel meevalt.
  • Mijn favoriet: lokatie-externaliteiten. Zoals bij geen andere markt is iedere verkoper hier een koper. Geregeld verlaten verkopers hun spulletjes om bij de buurman wat aan te schaffen. Dus heeft het veel zin om met z’n allen bij elkaar te gaan zitten.

Vraagfuncties dalen!

Ben een weekje op vakantie geweest, maar ik zie dat Thijs niet stil heeft gezeten. Wat mij het meest opviel toen ik het nieuws van de afgelopen week doornam? Natuurlijk de schokkende onderzoeksresultaten van de Stichting Marktonderzoek Boekenvak. Lees en huiver:

Als de prijs omhoog gaat, koopt een groot aantal mensen minder boeken. Maar die groep zou juist wel ‘wat meer’ boeken gaan kopen als de prijs wordt verlaagd.

Klassejustitie

Tt070427-1 De rechter in Amsterdam heeft uitspraak gedaan in de Dexia-leasezaak. In het kort: beleggers lieten zich verleiden om te speculeren met geleend geld, verloren en bleven zitten met een schuld. Daarna spanden ze een zaak aan tegen de bank die erom draait dat de beleggers van tevoren niet op de hoogte waren gesteld van de risico’s.

De uitspraak is bijzonder: een vergoeding gaat worden vastgesteld op basis van “salaris, opleidingsniveau, beleggingservaring en vermogen van de gedupeerde”. Hoe minder ervaren en opgeleid, hoe meer vergoeding, dat begrijp ik. Immers, die zaken maken het meer waarschijnlijk dat het contract niet goed begrepen is. Maar hoe rijker, hoe lager de vergoeding… wat zou daar achter zitten?

update: Hier staat een samenvatting van de uitspraak, dit is de relevante passage:

Daarbij gaat het erom of de afnemer de lease-overeenkomst ook zou hebben gesloten indien Dexia haar zorgplicht niet zou hebben geschonden. Omdat dit achteraf niet meer goed is vast te stellen, moet volgens de rechtbank een schatting worden gemaakt.

De rechtbank veronderstelt hier dus dat beleggers met veel geld eerder risico genomen zouden hebben dan beleggers met weinig geld. Is dat redelijk? Uit de standaard beleggingstheorie ken ik geen Euler-vergelijking waarin het vermogen een rol speelt. Maar zo goed zit ik daar ook niet in. Iemand?

In de praktijk

Het is altijd mooi om te zien dat standaardsituaties uit de theorie zich nog steeds voordoen in de praktijk. Neem deze: een producent zal aanbieden als de prijs hoger is dan de marginale kosten, ongeacht het feit dat de prijs misschien lager is dan de gemiddelde kosten.

Door het grote aanbod van asperges als gevolg van het aanhoudende onverwacht warme weer zakken de prijzen van asperges. Boeren klagen dat ze er niets meer op verdienen, zelfs fors verlies op leiden. [oei-spelling! TK] Voor de beste kwaliteit asperge krijgt de boer nu nog maximaal 3 euro per kilo en dat is niet genoeg om de kosten te dekken. (de Volkskrant)

Troost voor de boeren: de tijd van die smalende economen komt nog wel.

Selectie, prikkels

Minister Plasterk (met kekke iMac) is tegen selectie voor studenten aan de universiteit:

‘Er zijn genoeg toppers in het hoger onderwijs die als scholier maar een beetje door hun opleiding heen akkerden en die pas tijdens hun studie enthousiast werden.’

Dat verhaal kennen we allemaal. Maar wordt het feit dat de voorspellende werking van prestaties op de middelbare school nu heel laag is, niet juist veroorzaakt doordat die prestaties er voor de toelating toch niet toe doen? Anders gezegd: als er bij inschrijving wél naar de eerdere prestaties gekeken zou worden, zou er een stuk minder door middelbare opleidingen geakkerd worden.

Is het vooringenomen dat ik hierin de klassieke fout herken van de natuurwetenschapper die zich met sociale wetenschappen bezighoudt? Pas op: uw studieobject past zich aan aan de omgeving!

Grabbelton

  • Particuliere beleggers die via Alex investeren halen slecht rendement. Alex stuurt vandaag een mail rond aan beleggers (ik ben er één) dat ze voorzichtig moeten zijn met opties maar onderschat de transactiekosten niet. Niet teveel handelen dus. Wel aardig dat de bank de data ter inzage gaf.
  • Bol.com gaat tweedehands boeken verhandelen. U verkoopt uw oude boek, Bol pakt €1 + 15%, vergelijkbaar met het (voor Nederlanders onbruikbare) Amazon verkoopsysteem. De doodsteek voor antiquariaten maar goed voor de verkoop van nieuwe boeken.
  • Selten, Kuhn en Nash in Antwerpen, vrijdag. Ook met Van Damme en Van Witteloostuijn [via]

Debat

Er zijn nogal wat regelingen in Nederland waarbij jongeren geld overdragen aan ouderen. De AOW, de doorsneepremie van pensioenfondsen, de WAO en de ziektekostenverzekering. Allemaal prima natuurlijk, want we zijn gek op onze ouders. Maar is het niet een beetje sneu dat de huidige jongeren de lasten van een enorme generatie ouderen moeten dragen? Ouderen die ook nog eens eigenaar zijn van een huizenvoorraad die zo in waarde gestegen is dat de jongere generatie geen huis meer kan betalen?

Voor wie zich hierover druk maakt is er zowel morgenavond als donderdagmiddag een debat in Utrecht. Morgenavond zelfs met een van uw eco.nomie gastheren (als ik tenminste voor die tijd van deze verschrikkelijke verkoudheid afkom). Dit [pdf] schreef ik eerder over het onderwerp.

JBC

Eigenlijk is het maf dat we een categorie “Nobelprijs” hebben maar geen afdeling “John Bates Clark Medal“. Deze medaille wordt eens in de twee jaar uitgereikt aan de beste Amerikaanse econoom onder de 40. Vanwege dat trage tempo en het gegeven dat de meeste onderzoekers hun beste werk voor hun 40e doen, is er een sterke doorstroom van de JBC medal naar de Nobelprijs (40%, met 22 jaar ertussen, zegt Wikipedia).

En we hebben dit jaar een winnaar: Susan Athey, de eerste vrouwelijke medaillist. Econometriste, microeconome, IO- en veilingspecialiste met een h-score om koud van te worden. Belangrijkste bijdrage: het afleiden van resultaten op grond van zeer zwakke (monotoniciteits-) aannames.

Leuk voor ons: ze is getrouwd met een Nederlander.

Nepveiligheid

Sommige mensen kunnen alles. Bruce Schneier is een beveiligingsexpert, auteur, internetheld van het kaliber eigen t-shirt.

En, kennelijk, iemand met inzicht in economie. Want wat een geluk: waar we op deze pagina’s meestal lopen te zeuren over mensen die het fout doen kan ik eindelijk eens een artikel aanraden. Lees dit verhaal in Wired over hoe de markt voor beveiligingsproducten een voorbeeld is van Akerlof’s Market for Lemons. Met een aardige bijrol voor de Nederlandse hardware-site tweakers.net.

Drie bier

In de berichtgeving over het bierkartel worden economisch gezien de meest afgrijselijke dingen geroepen, zie bijvoorbeeld de post van Thijs gisteren. Vandaag mag Mark Schneider, oud-vertegenwoordiger van Heineken, in de Volkskrant uitleggen dat het helemaal niet erg hoeft te zijn, zo’n kartel:

“Ik maakte ook afspraken met vertegenwoordigers van andere brouwers in mijn gebied. Het heeft geen zin om elkaar kapot te concurreren. Als de markt echt vrij wordt, blijft er maar één brouwer over: Heineken. Als die echt gas geeft, vegen ze iedereen van de markt. Nu zegt Heineken: we hebben 60 procent van de markt, dat vinden we genoeg.” Om de concurrentie in stand te houden moet je de markt verdelen? “Absoluut.”

Ook stelt hij voor de kleinere bedrijven te belonen voor hun deelname aan het kartel:

Nu worden de kleine brouwerijen extra hard aangepakt. De boete voor Grolsch is in verhouding met de omzet, veel hoger dan bij Heineken. En het geld verdwijnt in een zwart gat. Ze zouden de opbrengst aan kleine brouwerijen moeten geven om een positie op te bouwen.

Misschien is het verstandig als de pers mensen aan het woord laat met enige kennis van zaken.

(Dank aan Linda)