Maand: februari 2022

Professor Haan

Hallo vanuit de trein. In de begindagen van deze site zat ik mij regelmatig in dit vervoermiddel te verbijten vanwege gebrek aan netwerk. Daardoor kon ik pas bij thuiskomst mijn ideeën over het openbaar vervoer publiceren. Vijftien jaar later is er overal permanent netwerk, maar moet ik met een mondkapje op reis. De toekomst is altijd weer anders dan gedacht.

De trein rijdt naar Groningen, de geboorteplaats van deze site. Bijna 17 jaar geleden zag ik links en rechts de “weblogs” uit de grond schieten en bedacht ik me dat het gebied van de Nederlandstalige economie nog brak lag. Zelf meer op macro georiënteerd, was het duidelijk dat ik een goed schrijvende, wereldwijze, technisch vaardige (want internet) micro-econoom nodig had om de site tot een succes te maken. Dat kon er maar een zijn: Marco Haan, mijn oude AIO-collega van de RuG, die ik nog kende als mede-redactielid van de GAXEX. Marco accepteerde en publiceerde in de jaren die volgden 704 berichten op de site, ruim meer dan de 650 die ik er zelf schreef.

Jongens waren we, maar aardige jongens. De site trok verkeer, er was discussie, we werden gehackt, we kwamen op tv en in de ESB. En zoals dat gaat namen met de jaren de verantwoordelijkheden toe. Marco werd opleidingsdirecteur, ik deed inmiddels iets in de financiële sector. Tijd om berichten te schrijven werd schaars, lezers klaagden maar de economie eiste zijn tol.

Waarom deze terugblik? En waarom de trein naar Groningen? Omdat de toenemende verantwoordelijkheden uiteindelijk ook tot iets moois leidden. Ik ben onderweg naar de oratie van Professor Haan, om hem daarna te feliciteren met zijn hoogleraarschap. Een professor als auteur, het kon nog wel eens wat worden met deze site.

update: Het was mooi.

De hoogleraar oreert.
Er was een borrel, het leek wel 2019.

Meer leven dan geld

Ben ik tevreden over geld of je leven, het dagelijkse halfuurtje economie op NPO radio 1? Het programma bestaat sinds begin dit jaar en ik moet toegeven dat mijn verwachtingen hooggespannen waren. Economie speelt zich af in de hoofden van mensen en leent zich dus slecht voor televisie. In het journaal daarom de eeuwige winkelstraat, en de documentaires die je af en toe ziet komen meestal niet verder dan “hier gebeurt het allemaal.”

Nee, dan de radio. Zonder de dwang om steeds iets te laten zien zou je door moeten kunnen dringen tot de vragen waar het om draait, over het abstracte verschijnsel van de markt, de onoverzichtelijke macro-economie, grote en kleine cijfers. Even niet kijken past prima bij de kwestie wat men ziet en wat men niet ziet.

Maar presentator Hans van der Steeg wil ook iets anders: in deze podcast legt hij uit “de AEX zoveel mogelijk te mijden en de mens achter de economie” te zoeken. Soms gaat dat goed, zoals toen Marcel Canoy een paar weken terug uitlegde dat de statistische prijs van een mensenleven niet betekent dat je zijn dochter kunt kopen. Maar regelmatig wordt de plank ook misgeslagen, en kiest de redactie voor het makkelijke format van drie mensen die er allemaal wat van vinden, de luisteraar in verwarring achterlatend. En soms wordt de economie maar helemaal achterwege gelaten en rent het programma achter het nieuws van de dag aan (zoals gisteren).

Dat het beter kan laat econoom Tim Harford horen op de BBC. In More or less worden economische en andere cijfermatige vragen niet in een paneltje besproken maar ontleed met behulp van experts uit de praktijk of de wetenschap. Het tempo ligt lager maar de informatiedichtheid is hoog. De mens in de economie is niet afwezig, maar er is ook oog voor het grotere geheel. En, belangrijk: je blijft niet achter met het idee dat niemand eigenlijk weet hoe het zit.

Soms heb je geluk en wijdt de BBC ook In our time aan economie, zoals een paar weken geleden met deze fantastische beschouwing van de goudstandaard. Ik bewonder de Britten dat ze hier drie kwartier aan besteden op hun nationale nieuwszender. Wellicht is dat een brug te ver in ons eigen land, maar iets meer focus op het onderwerp zou toch moeten kunnen?

[We schreven al eerder over de economische programma’s van de BBC radio, hier en hier. Ook de Amerikanen kunnen het af en toe. En een uitzondering op de regel dat economie op tv slecht werkt is de serie Sander en de kloof, nu te zien op de NPO.]