De handel op internet zorgt voor een toename van het aantal oplichtingen, zo lezen wij in het AD van afgelopen zaterdag:
Bijna veertienduizend mensen zijn vorig jaar het slachtoffer geworden van oplichting. Dat is elf procent meer dan het jaar ervoor. De toename is volgens de politie vooral het gevolg van internethandel. De daders zouden via verkoopsites als Marktplaats.nl spullen aanbieden waarvoor een koper betaalt. Vervolgens wordt niets geleverd, schrijft de krant.
Het is een mysterie. Bijna de hele wereld doet zijn internethandel op eBay. Op eBay kan je je spullen via een veiling verkopen. Zo’n veiling is gebonden aan strikte regels. De eindtijd ligt vast en bieders zijn juridisch gebonden aan het bod dat ze uitbrengen. Bovendien heeft de website een slim feedback-systeem. Wie tevreden is over een handelaar geeft hem een positieve waardering, wie ontevreden is geeft een negatieve waardering. Negatieve waarderingen hebben een sterk effect op wat de verkoper in de toekomst kan verdienen, zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Op eBay komen dan ook verwaarloosbaar weinig gevallen van oplichting voor. Zo weinig dat eBay iedereen die met PayPal betaalt, bereid is te verzekeren tegen oplichting.
Maar dan Nederland. Nederlanders zijn wars van strakke regels en verhandelen daarom hun waar op marktplaats.nl. Alle contacten op marktplaats zijn geheel vrijblijvend. Wie een bod uitbrengt, kan daar later altijd nog op terugkomen. Verkopers mogen zelf beslissen wanneer ze hun ‘veiling’ stopzetten. Wie opgelicht wordt, heeft geen enkele mogelijkheid om dat via de site openbaar te maken. Een verkoper die er op uit is de kluit te belazeren kan daar zonder veel problemen eindeloos mee doorgaan. Rare jongens, die Hollanders.
Iets kritischer houding ten opzichte van eBay is gewenst. Het syteem is lang niet zo waterdicht als de auteur beweert en de verschillen met Marktplaats in de praktijk miniem.
Een bod op ebay is in de praktijk namelijk evengoed vrijblijvend en wel om drie redenen.
Als er al juridische afdwingbaarheid van een bod zou zijn, dan zal een verkoper bij kleinere transacties niet de moeite nemen zijn gelijk te halen, gezien de hoge kosten en het ontbreken van betrouwbare identificatie op internet.
Daarnaast is de ebay verkoper de facto altijd in staat om zijn bod terug te trekken door zelf een hoogste bod uit te (laten) brengen. De verkoper kan op die manier de veiling stopzetten als hij ontevreden is met aantal en hoogte van de biedingen, of als hij zijn waar als via een ander kanaal heeft verkocht.
Als laatste zul je in een bod altijd het voorbehoud maken dat de staat van het gebodene overeenkomt met de gewekte verwachtingen in de aanbieding. Ebay kan geen enkele garantie bieden voor dit wezenlijke punt. Vaak zal de hoogste bieder in exclusiviteit met de verkoper heronderhandelen, indien er gebreken zijn die niet uit de beschrijving af te leiden waren. (dit laatst geldt uiteaard niet voor spullen die onmiddellijk per post verzonden kunnen worden)
Ik vermoed dat mijn bezwaren inherent zijn aan de afstand en anonimiteit die een internet veiking met zich meebrengt.
In een fysieke veiling (zola bij bijv. bij Christie’s) worden deze punten ondervangen door de ‘clearingfunctie’, waarbij er toelatingscriteria gesteld worden aan deelnemers (identificatie, due diligence op de aangeboden en financiële garanties).
Een belangrijk bezwaar van het feedback systeem van ebay is adverse selection. Wie eenmaal negatieve kritiek heeft kan eenvoudig onder een andere naam opnieuw met een schone lei beginnen. Omgekeerd is het systeem ook manipulabel door je eigen positieve feedback te organiseren op basis met fictieve trades.
Joris,
Dank voor je reactie!
Allereerst had ik moeten benadrukken dat ik niet word betaald door, of anderszins belangen heb in eBay. Dat heeft trouwens ook weinig zin: marktplaats.nl is immers eigendom van eBay…
Uiteraard is het systeem van eBay niet waterdicht. Maar toch denk ik dat de verschillen met marktplaats veel meer dan miniem zijn.
Je stelt: “Als er al juridische afdwingbaarheid van een bod zou zijn, dan zal een verkoper bij kleinere transacties niet de moeite nemen zijn gelijk te halen, gezien de hoge kosten en het ontbreken van betrouwbare identificatie op internet.” Op zich waar, maar uiteindelijk is dit ook juist de kracht van eBay ten opzichte van marktplaats. Inderdaad zal een koper niet de moeite nemen om zijn juridisch gelijk te halen, maar hij zal bij eBay wel de moeite nemen om negatieve feedback te geven. En omdat zo’n negatieve feedback funest is voor de koper, zal die er alles aan doen om dat te voorkomen.
Zelf als verkoper een bod uitbrengen op eBay is een interessante optie. Had ik nog niet aan gedacht. Maar veel makkelijker is het natuurlijk om een minimumbod vast te leggen. Dat is dan ook meteen duidelijk voor bieders.
Bij afwijkingen in de produktomschrijving zijn er heronderhandelingen mogelijk. Op zich waar, maar opnieuw is er een grote kans dat dat bij eBay tot negatieve feedback leidt.
Verder: het beginnen van een nieuwe identiteit bij eBay is lastiger dan het klinkt. Sowieso begin je dan met een schone lei en ben je dus ook al je positieve feedback kwijt. Verder worden op zijn minst in de VS alle inschrijfgegevens die je aan eBay geeft, gecontroleerd. Constructies als positieve feedback genereren door fictieve trades zijn inderdaad mogelijk maar lastig. Hoe dan ook, het is veel lastiger bij eBay dan bij marktplaats en dat is uiteindelijk mijn belangrijkste punt.
Natuurlijk, geen enkel systeem is waterdicht. Zo is een beetje fietsendief ook in staat om elk slot open te krijgen. Maar dat betekent nog niet dat je dan maar helemaal geen slot meer op je fiets zet. Toch handelt een groot deel van de Nederlanders zonder fietsslot op het internet.