Globalisering is goed. Zo mogen wij graag lezen wat collega economie webloggers elders in de wereld te melden hebben. Onze man in de Verenigde Arabische Emiraten bericht dat ook de lokale overheid aldaar verwoede pogingen doet om zwaarlijvigheid tegen te gaan. Zo overweegt men een maximumprijs in te stellen voor gezonde produkten. Immers, als dergelijke produkten goedkoper zijn, wordt er meer van geconsumeerd. En het kost de overheid geen cent.
Het is een prachtig voorbeeld van zo’n goedbedoelde maatregel die de meest elementaire economische principes uit het oog verliest. Immers: een maximumprijs leidt niet alleen tot een hogere vraag, maar ook tot een lager aanbod. En aangezien er niet meer geconsumeerd kan worden dan er aangeboden wordt, zal de consumptie van gezonde produkten door zo’n maatregel juist dalen. Mooi vak, economie.
Het is een veelgemaakte fout. Zie ook de pogingen van de overheid van Zimbabwe om inflatie tegen te gaan: http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/1621727.stm .
OK, maar in het Zimbabwe-geval is de doelstelling om de inflatie te beperken. Strikt genomen lukt dat inderdaad met een maximumprijs. Goed, je creeert wel problemen die nog erger zijn dan die inflatie, maar toch.
Probeert de “overheid” van Zimbabwe niet om door een inflatiebelasting zoveel mogelijk geld binnen te halen? Door prijsverhogingen te verbieden, worden gewone Zimbabwanen verplicht om de versgedrukte bankbiljetten te accepteren.
Uhm!? Zoveel mogelijk geld binnen te halen door meer geld in omloop te brengen dus eigenlijk? Ik dreig nu de draad kwijt te raken.
Jullie hebben beide wel gelijk. Maar beide overheden werken onder de aanname dat het vastleggen van de prijs niet een lager aanbod als gevolg heeft. En dus maken ze beide dezelfde elementaire fout.
Ik denk overigens dat gewone Zimbabwanen niet de versgedrukte bankbiljetten accepteren, maar zich onttrekken aan de bovengrondse economie.
Een dikke, vermogende emir zou natuurlijk een subsidie kunnen verstrekken aan producenten van light-producten om de aanbodbeperkende effecten van de maximumprijs (deels) teniet te doen. Het geven van zulke subsidies zou dan weer aftrekbaar kunnen zijn voor de belasting, want de dikke vermogende emir heeft wel een incentive nodig… Lijkt me een aardig experiment, waar de nodige papers uit voort kunnen komen!
Met een subsidie heb je helemaal geen maximumprijs meer nodig: de subsidie is al voldoende om het marktevenwicht te verschuiven in de gewenste richting. En bovendien zie ik zo’n subsidie eerder gegeven worden door een slanke sportieve doch nog steeds vermogende emir.