En nu iets leuks uit mijn vakantie. Elke bon die ik kreeg van een Kroatische verkoper, of het nou de serveerster op het terras was, of de beheerder van de grote glijbaan langs de kant van de weg, was voorzien van een mysterieuze code. Mijn Kroatisch is niet geweldig, zodat mij de aanduiding “JIR” niet meteen iets zei, maar ik moest erachter komen wat de getallen voorstelden.
Gelukkig was er Wifi en zo kwam ik op dit paper [pdf], dat in het Engels kort uitlegt waar het hele systeem voor bedoeld is. Op het moment van verkoop maakt de verkoper contact met een computer van de overheid en meldt de transactie aan; hij/zij krijgt de code terug als bewijs dat dit gebeurd is, en print die op de bon. Om er zeker van te zijn dat de verkoper geen codes uit zijn duim zuigt, kan de klant thuis (of op zijn telefoon) checken of de overheid ook echt van de transactie weet, door de code op een website te valideren.
Waarom dit alles? Wel, als de overheid op de hoogte is van alle transacties, zelfs als die met cash worden voldaan, is het heffen van BTW een stuk simpeler. Waar andere landen vertrouwen op een bonnetje zonder code (zie #24 hier) of met enigszins vreemde plannen komen, lijkt dit systeem behoorlijk waterdicht. Dat veronderstelt wel dat de klanten af en toe hun code checken (32 getallen lang – da’s veel voor mensen met dikke vingers) en de ambtenaren onkreukbaar. Maar ambtieus is het systeem zeker. Het zal niet toevallig zijn dat ik het aantref in een land dat pas recent bestaat: een mooi voorbeeld van leapfrogging.