Terwijl kennissen links en rechts hun laptoppen met Windows 7 laten zien, kan ik me niet onttrekken aan de indruk dat rijk zijn niet meer is wat het geweest is. Rijke mensen hebben meer geld dan arme mensen, maar geld kun je niet eten. Het gaat erom wat je consumeert.
Ons consumptiepakket verandert over de tijd. We geven relatief steeds minder uit aan eerste levensbehoeften, bijvoorbeeld. En mijn indruk is dat een steeds groter gedeelte van ons geld gaat naar zaken die niet, zoals dat heet, rival zijn. Wat wil zeggen dat de ontwikkeling ervan het meeste geld kost, terwijl de productie voor bijna niets kan. Voorbeelden, behalve het al genoemde OS voor uw computer: films en boeken, telefoons en televisie. Maar ook gewone producten bestaan steeds meer uit concept en steeds minder uit ingrediënt. Bij mijn zomervakantie bijvoorbeeld had ik sterk de indruk dat er veel tijd en geld gestoken was in het uitdenken van de perfecte organisatie en omgeving, iets dat daarna gemakkelijk op veel plaatsen toe te passen is.
En zo nemen de privileges van de rijken af. Want zelfs de Quote 500 kan de nieuwe Windows niet eerder installeren dan Jan Modaal, en voor al deze producten met hoge kosten van ontwikkeling geldt dat er flink wat van moeten worden verkocht wil de R&D eruit gehaald worden. Natuurlijk is de iPhone nog niet voor iedereen bereikbaar, maar die van mij is niet minder snel dan die van de rijkste man van Nederland.
Aan de andere kant zijn er ook producten die tot in de 19e eeuw relatief goedkoop waren en zelfs voor de gegoede middenklasse betaalbaar waren, terwijl die nu alleen voor de rijksten zijn weggelegd: arbeidsintensieve goederen zoals dienstmeisjes of een kokkin. Iemand voltijd in dienst hebben om je ontbijt en avondeten te maken, dat is nu meer dan vroeger een privilege van de rijken.
Doet me denken aan een quote van Agatha Christie. Die schijnt in haar autobiografie te schrijven dat ze “nooit had gedacht dat ze zo rijk zou worden dat ze een auto aan zou kunnen schaffen, maar ook niet dat ze zo arm zou worden dat ze zich geen huishoudelijk personeel meer zou kunnen veroorloven…”. link