En wat is er mis met het spekken van de staatskas?

Rotterdamse agenten zijn niet te spreken over de hogere boetebedragen bij verkeersovertredingen, zo meldt de Telegraaf vandaag. De reden: de hogere boetes leiden volgens de dienders niet tot veiliger verkeer. Nou begrijp ik dat verkeersagenten in hun vrije tijd geen Gary Becker lezen, maar volgens mij is dat effect er wel degelijk. Iets anders is dat de boetes “alleen de staatskas spekken”. De vraag is wat daar mis mee is.

De staat geeft geld uit aan allerhande zaken, en haalt dat geld op bij de burgers via belastingen. Dat is een vervelend proces omdat belastingen de economie verstoren dus meer kosten dan ze opleveren. De beste belasting, zo weet de econoom, is een lump sum belasting die geen percentage van een opbrengst of waarde is, maar een vast bedrag. (Nog beter zijn de Pigou-belastingen, maar daarvan is de basis nogal klein.) En laten verkeersboetes nou een prachtige, niet verstorende, belasting zijn. Als de overheid al z’n geld via verkeersboetes binnenhaalde kon de inkomstenbelasting opgeheven worden.

Wie klaagt dat de staatskas gespekt wordt, klaagt er eigenlijk over dat de overheid teveel geld uitgeeft. De indruk wordt gewekt dat die uitgaven omhoog gaan als het aantal boetes toeneemt. Dat is niet het geval (met dank aan) en dus betekent elke extra euro boete een lagere belasting voor iemand anders. De theorie dat de overheidsuitgaven afnemen als de inkomsten opdrogen staat in de VS overigens bekend als starve the beast en is door economen getest en afgekeurd.

[dank aan Ward]