Ik heb het op deze plek al eens eerder gehad over sociale keuzetheorie, een nogal ontnuchterende tak van de sociale wetenschappen die ons leert dat verkiezingen en peilingen veel minder eenduidig zijn dan je op het eerste gezicht zou denken. De manier waarop een verkiezing georganiseerd wordt, kan een beslissend effect hebben op de uitkomst ervan. Het gelijk van die stelling blijkt deze week maar weer eens. Morgen zendt de BBC een reportage uit waaruit zou blijken dat de Olympische Spelen in Londen in 2012 het gevolg zijn van een stemfoutje.
De toekenning van de lokatie van de Olympische Spelen gaat in een aantal stemrondes. In elke ronde valt de stad met de minste stemmen af. In de voorlaatste stemronde waren Madrid, Parijs en Londen nog in de race. Londen haalde Parijs haalde 33 stemmen, Madrid 31 en viel daarmee af. Het verhaal wil echter dat een van de afgevaardigden op Parijs stemde, maar eigenlijk op Madrid had willen stemmen. De stand zou dan gelijk zijn. In een herstemming tussen Madrid en Parijs zou Madrid hebben gewonnen, omdat Parijs werd beschouwd als sterkste kandidaat en alle supporters van Londen in de herstemming dus op Madrid zouden hebben gestemd. In de finale tussen Madrid en Londen zou Madrid vervolgens hebben gewonnen, juist omdat alle supporters van Parijs hun steun nu aan Madrid zouden hebben gegeven. Dat allemaal volgens de aangehaalde deskundigen.
Toegegeven, het verhaal is nogal speculatief. Maar de conclusie is duidelijk. De stemprocedure biedt absoluut geen garantie dat die stad wint die volgens de meerderheid van de stemmers ook de beste kandidaat is. Zo suggereert het verhaal dat een finale tussen Londen en Madrid zou worden gewonnen door Madrid, een finale tussen Parijs en Madrid zou worden geworden door Parijs, terwijl is gebleken dat een finale tussen Parijs en Londen wordt gewonnen door Londen. Een typisch geval van wat sociale keuzetheoretici een stemcyclus noemen. Als de stemprocedure van het IOC wat anders in elkaar had gezeten, had de uitslag dus ook heel anders kunnen zijn.