De hele economenblogosfeer was de afgelopen weken vol van recent onderzoek van Wolfers en Stevenson over de Easterlin Paradox. Wolfers mocht bij Freakonomics zelfs een zesdelige serie volschrijven over dat onderzoek. Deel 1 staat hier.
Wat is er aan de hand? Volgens Easterlin (jaren ’20, vorige eeuw), zijn rijke mensen binnen een samenleving gelukkiger dan arme mensen, maar zijn rijkere samenlevingen gemiddeld genomen niet gelukkiger dan armere samenlevingen. Verklaring: niet het absolute, maar het relatieve inkomen is belangrijk. Iemand is niet gelukkig als ie veel heeft, maar als ie meer heeft dan de buurman, dat idee. Uit het onderzoek van Wolfers en Stevenson zou echter blijken dat rijkere samenlevingen wel degelijk gelukkiger zijn dan arme, en er dus geen Easterlin paradox is.
In de opmerkingen bij een weblog zag ik eens het volgende ijzersterke argument langskomen. Als mensen inderdaad meer geven om relatief dan om absoluut inkomen, waarom willen arme mensen dan massaal emigreren naar rijke landen, waar ze relatief nog veel armer zijn, in plaats van dat rijke mensen gaan emigreren naar arme landen?
In de laatste issue van de Journal of Economic Literature is ook een heel stuk over de Easterlin Paradox te vinden, van de hand van o.a. Paul Frijters, een oud-econometriestudent aan de RUG (maar dit terzijde).
Het door Marco aangehaalde argument vind ik helemaal niet zo sterk: het gaat alleen op als individuen hun geluk laten bepalen door inkomensverschillen met buren in een puur geografische context. Ik denk dat inkomensverschillen met mensen met een vergelijkbare afkomst veel belangrijker zijn: de geëmigreerde Algerijn die in Frankrijk een bloeiend levensmiddelenwinkeltje start zal zich eerder gelukkig voelen omdat hij meer verdient dan z’n in Algerije achtergebleven dorpsgenoten dan dat hij ongelukkig is omdat hij minder verdient dan z’n Franse buurman. Lijkt mij.
Dank, dank. Zoals zo vaak zal ook hier de waarheid in het midden liggen: mensen worden een beetje gelukkiger als ze er absoluut op vooruit gaan, maar ook als ze er relatief op vooruit gaan. Of die Algerijn daadwerkelijk naar Frankrijk gaat, hangt dan af van de afruil tussen die twee.