Het FD meldt vanochtend dat veel winkels een ge-wel-dige kerst hebben gedraaid. Dat is opmerkelijk in het licht van de economische crisis, waar de kranten sinds een jaar vol van staan.
‘We hebben de afgelopen weken meer verkocht dan ooit in die periode, stelt ook André Sprangers, algemeen directeur van schoenwinkel Zwartjes in Amsterdam. ‘De recessie zit heel erg in bepaalde hoofden, maar kennelijk niet in die van de consument.’
Wat is er aan de hand?
- Het valt wel op dat de bedrijven in het overzicht allemaal relatief goedkope spullen verkopen en niet met grote voorraden zitten. Afwezig zijn de autodealers en de makelaars. De conclusie dat de consument echt alles zomaar blijft kopen is een beetje voorbarig.
- Los van veranderingen in de totale bestedingen zijn er natuurlijk altijd structurele verschuivingen. De internetwinkels doen het erg goed, maar dat is een structurele verschuiving en geen conjuncturele. De berichten over de totale bestedingen zijn minder goed.
- De bedrijven die omzetstijgingen melden verkopen allemaal aan consumenten, niet zozeer aan andere bedrijven. De bestedingen van bedrijven (vooral investeringen) lopen wel terug. Het is mogelijk dat bedrijven beter rekening houden met de toekomst dan individuele consumenten. Die groep krijgt nog gewoon de normale salarisstrook en gedraagt zich of er niets aan de hand is.
- Maar wat zou een consument dan moeten doen? Er zijn twee redenen om rustig door te consumeren:
- Op een heel leven gezien valt deze schok wel mee. De permanente inkomenshypothese stelt dat schokken in het jaar-op-jaar inkomen helemaal geen rol zouden moeten spelen bij bestedingen.
- Voor veel mensen gaat de kredietcrisis helemaal niets betekenen. Zij die ontslagen worden, ondernemers, bankiers met een lagere bonus krijgen een inkomensschok. Maar dat laat grote groepen personeel, ambtenaren, gepensioneerden, jongeren voor wie er niets verandert.
Of is er nog iets anders aan de hand? Ik hoor het graag. Vanmiddag geef ik om 16:10 op Radio 1 de weerslag van deze overwegingen. update: voor alle fans, hier is de MP3 (624Kb)
Alle cijfers die in het FD-artikel worden aangehaald, zijn inderdaad nogal anekdotisch. Daar vallen nog weinig conclusies aan te verbinden. Dat internetwinkels meer verkopen, verbaast niet. Misschien is er ook een structurele verschuiving naar het meer vieren van feesten als Sinterklaas en Kerst. Ik weet niet hoe hoog de bestedingen zijn uitgevallen, maar de detailhandel verwachtte een omzetstijging van 3%, als je dat corrigeert voor inflatie en economische groei, dan blijft daar weinig van over.
Als consumenten al minder gaan besteden, dan verwacht je niet dat winkels als V&D, Hema, Scapino en IKEA dat als eerste gaan merken. Integendeel zelfs.
En bovenal: in Nederland verwachten we een crisis, maar bij mijn weten is die er nog niet.
Ik zou benieuwd zijn naar de ontwikkelingen naar het aantal aangevraagde persoonlijke leningen (ik lag afgelopen weekend ziek op de bank schaatsen te kijken en merkte dat Dirk Scheringa nog evenveel reclame maakt…). Ik heb de indruk dat mensen een afwachtende houding t.a.v. de ernst van de crisis aannemen en geen grote verplichtingen voor de toekomst aan willen gaan, maar dat een extra appeltje voor de dorst opzij leggen voor veel mensen (nog) een stap te ver is.
Dank, beiden.
Overigens blijkt dit geen Nederlands fenomeen: link.