Op zoek naar de prijselasticiteit van kermisattracties kwam ik vandaag terecht op de pagina die het CPB aan de doorrekening van het regeerakkoord heeft gewijd. Geen nieuws over de zweefmolen aldaar, maar in de vergrijzingsappendix van de notitie [pdf] staat een opmerkelijk feit:
In [de nieuwe bevolkingsprognose van het CBS] groeit de gemiddelde levensverwachting aanmerkelijk harder dan in eerdere prognoses. De levensverwachting in 2050 is bijgesteld van 79,6 tot 81,5 jaar voor mannen en van 82,6 tot 84,2 jaar voor vrouwen. Een hogere levensverwachting betekent dat de kosten van vergrijzing sterker toenemen dan eerder verwacht.
En inderdaad, het tekort loopt met 1,25% op. Vervelend voor het nieuwe kabinet, maar geweldig voor de bevolking natuurlijk: zomaar anderhalf tot twee jaar langer leven! Je vraagt je af waarom dit niet eerder het nieuws gehaald heeft.
Misschien vanwege de notoire onbetrouwbaarheid van dit soort projecties. Ik sprak eens een demograaf die mij uitlegde dat we de medische vooruitgang continu onderschatten (hij zag deze herziening kennelijk al aankomen): volgens deze man heeft een meisje dat in 2005 in Nederland geboren werd, 50% kans de honderd te halen. Is dat slecht nieuws? Voor pensioenfondsen zeker; voor de rest van ons zeker niet.
Dat de levensverwachting is bijgesteld met een paar jaar betekent niet automatisch dat pensioenfondsen er financieel op achteruitgaan. Stel dat mensen die (volgens de verwachting) eerst 60 jaar zouden worden en nu allemaal opeens 64 jaar, dan betekent dat 4 jaar extra premie innen voor het pensioenfonds, geen extra uitkeringen, maar wel een verhoging van de levensverwachting.
Slim – en in principe mogelijk. Het feit dat de projectie van het tekort oploopt geeft echter aan dat zoiets waarschijnlijk niet het geval is. En inderdaad, volgens de getallen op Statline (link naar het CBS) neemt aantal 65+ers toe ten opzichte van de vorige schatting.
De sterftekans voor 65- is al jaren laag en daalt amper. De veranderingen in verwachte levensduur zitten (bijna) geheel in dalende sterftekansen voor 75+ers. Zou betekenen dat de (effectieve) pensioenleeftijd zou moeten stijgen tot 75+ om eventueel een positief effect te kunnen hebben op de financiële positie van pensioenfondsen. 67 zie ik nog gebeuren, 69 misschien, 75 is een brug te ver.