Schrikkeldag en geboorte

Vandaag is het schrikkeldag. Traditioneel een dag waarop maar weinig mensen jarig zijn. En zelfs nog minder dan je zou verwachten. Tenminste, dat is het geval in Australie, waar het aantal geboorten op deze woensdag zo’n 10% lager ligt dan op een reguliere woensdag, zie deze post en dit artikel.

Nu wilden de media ons afgelopen week doen geloven dat het in Nederland net andersom is. Volgens het ANP worden op 29 februari gemiddeld 560 kinderen geboren, terwijl dat er op een normale dag rond de 540 zijn. Het aantal jarigen vandaag zou 10.613 zijn.

Maar dat is vreemd. In december waren er in Nederland 16725902 inwoners. Aangezien 1 op de 1461 dagen een schrikkeldag is, zou je bij een gelijk aantal geboorten per dag dus verwachten dat er vandaag 11.448 mensen jarig zijn. Het daadwerkelijke aantal is juist ruim 7% lager dan dit getal, niet hoger. Tijd om dieper in de data te duiken.

Met het onvolprezen CBS Statline valt het aantal geboorten per dag in 2008 eenvoudig op te vragen. 29 februari viel toen op een vrijdag, dus laten we het aantal geboorten op die vrijdag eens vergelijken met de omliggende vrijdagen. Op die manier hebben we geen last van reguliere dag-van-de-week-effecten:

En inderdaad, het aantal geboorten op 29 februari was verreweg het laagste van al deze vrijdagen. Nog maar eens kijken naar 2004. De zondagen rond en op 29 februari leveren:

In dit geval zien we bijna het laagste aantal op 29 februari, behalve dan dat er op 14 maart met 386 iets heel vreemds gebeurde (en dat terwijl op 13 maart 469 kinderen werden geboren, op 15 maart 523. Google leert dat er op 14 maart 2004 verkiezingen waren in Rusland en Spanje en dat PSV tegen Feyenoord speelde, maar dat lijkt allemaal weinig reden voor zo’n extreme dip in het geboortecijfer). Nog eentje dan. 2000. 29 februari viel toen op een maandag:

Inderdaad, een zelfs nog veel sterkere dip op 29 februari en bijna 13% lager dan het gemiddelde van de andere maandagen. En voor wie het nog steeds niet gelooft, ook in 1996, het vroegste jaar waarvoor het CBS dagdata publiceert, is 29 februari de dag met het allerlaagste geboortecijfer van de 7 omringende donderdagen.

Blijkbaar geven prille ouders er de voorkeur aan dat hun spruit niet wordt geboren op de 29e februari. Zo sneu dat ie haast nooit echt jarig is. En met enige regelmaat slagen ze daar nog in ook, door de geboorte net iets vroeger of later te timen of te plannen, of door wat te sjoemelen met het officiele geboortetijdstip. De grootte van het effect lijkt op het oog iets kleiner dan in Australie, maar voor een definitieve uitspraak daarover is bovenstaande analyse iets te weinig wetenschappelijk. Hoe dan ook, het ANP lijkt er naast te zitten.