John McMillan

Op dit moment lees ik Reinventing the Bazaar van John McMillan. Mooi boek over de werking en de geschiedenis van markten.

Het is dan ook een vreemde gewaarwording om te lezen dat de auteur zojuist is overleden. De Nieuw-Zeelander was een vooraanstaand veilingtheoreticus, onder meer verantwoordelijk voor het klassieke overzichtsartikel met Preston McAfee. [via]

Niet om door te komen

Niets zo lastig als het kopen van een boek. Nee, niet zo’n boek, maar een boek dat je voor je plezier zou willen lezen. Dit boek bijvoorbeeld, Vernon God Little van de Britse schrijver DBC Pierre. Hoe beslis je dat, uit de duizenden beschikbare titels, dit boek goed gaat passen bij je eigen smaak? Je weet zoiets pas zeker als je het boek uit hebt, en dan heb je het in de meeste gevallen al betaald.

De reputatie van een boek of schrijver wordt dan belangrijk. Ik was geïnteresseerd in het boek van Pierre omdat het de Booker Price gewonnen had, een goed signaal voor hoge kwaliteit. Recencies op internet deden de rest en inderdaad, tijdens een lange vlucht heb ik om de inhoud zitten schateren in mijn vliegtuigstoel.

Dat het soms misgaat bewijst deze lijst van de BBC: de top-10 van boeken die Britten ongelezen in de kast hebben staan. Kennelijk overtuigd door signalen van kwaliteit melden hele hordes zich bij de boekhandel voor Harry Potter of Salman Rushdie om vervolgens op pagina 8 het boek wanhopig dicht te slaan.

Daar bestaat een verklaring voor: een mogelijk signaal over de kwaliteit van een boek is het aantal mensen dat het boek al gekocht heeft. Uitgevers weten dat: zie de triomfantelijke advertenties met teksten als “reeds 25.000 verkocht” in de vrijdagse krant. Maar als kopers zich uitsluitend laten leiden door voorgaande kopers wordt het signaal steeds minder betrouwbaar. Je zou dat het Da Vinci Code-effect kunnen noemen, maar in de theorie staat het bekend als Herd Behavior (overigens, tip: dit is één van mijn favoriete artikelen ooit).

Wie schetst trouwens mijn verbazing over de nummer 1 van de lijst ongelezen boeken: het meesterlijke Vernon God Little! Volstrekt ten onrechte natuurlijk. De eerste die een mailtje met zijn/haar adres stuurt naar eco@nomie.nl mag het checken: ik zal mijn gelezen versie (als ik ‘m terug kan vinden) gratis op de post doen. Gratis boek is vergeven.

Gratis schoolboekenlobby

De nieuwe regering heeft besloten dat schoolboeken voortaan niet langer hoeven worden betaald door ouders van de schoolgaande kinderen in kwestie, maar door alle belastingbetalers gezamenlijk. Schoolboeken heten dan ‘gratis’.

Maatschappelijk gezien zou dat een voordeel kunnen opleveren: wanneer de overheid als grote inkopende partij in staat is om een korting te bedingen waartoe individuele ouders niet in staat zijn, dan zou dat een welvaartswinst opleveren. Maar of dat er werkelijk van komt valt te betwijfelen. De eerste tekenen zijn in ieder geval niet bemoedigend. In het AD zet de lobby van schoolboekenuitgevers stevig in:

Nu betalen ouders voor ongeveer een miljoen kinderen jaarlijks gemiddeld ongeveer 290 miljoen euro, maar met dat bedrag denken de uitgeverijen niet uit te komen. De Valk [directeur van Wolters Noordhoff]: ,,Wij denken aan een bedrag tussen de 350 en 400 miljoen euro. Wat we heel belangrijk vinden is de toekomst, met alleen een prijscompensatie komen we er niet.”

Hu!? “Met dat bedrag denken de uitgeverijen niet uit te komen”!? Dat doen ze nu toch ook? En uiteraard denken de uitgevers helemaal niet aan hun eigen portemonnee, welnee, ze denken natuurlijk alleen maar aan het Algemeen Belang:

… laten we er geen kostendiscussie van maken, het gaat om goed onderwijs. Daarbij past dat als een onderwijsmethode verandert er ook nieuwe boeken moeten worden ontwikkeld.

Vertaalprijsafspraken

Altijd weer komisch om te zien met welke argumenten beroepsgroepen aan komen zetten om het in de lucht houden van een kartel te rechtvaardigen. Vandaag de Vereniging van Letterkundigen die op aandrang van de NMa haar adviestarieven voor vertalers en auteurs toch maar laat varen. “De NMa beschouwt het literaire boek als een puur economisch product, maar dat is het niet”, sputtert de voorzitter. Daarmee lijkt ze te bedoelen dat de kwaliteit van het geleverde werk ook van belang is, maar daarin is deze branche bepaald niet uniek. Of deze: “Schrijvers en vertalers werken al ver onder de marktprijs”. Hoe ze die marktprijs dan definieert, blijft onduidelijk.

Maar verreweg de leukste is deze: “Het loslaten van de tarieven betekent uren van individuele onderhandelingen. Daar is niemand bij gebaat.” Precies. Dat is ook de reden dat ik altijd naar winkels ga die aangesloten zijn bij een kartel. Bij winkels die wel concurreren zit je alleen maar uren te onderhandelen over de prijs.

Boekenhoekje

Goed nieuws. Een collega (bedankt Pim!) wees mij er op dat het hier reeds eerder geprezen “The Undercover Economist” van Tim Harford is verschenen in een Nederlandse vertaling. Titel: De Economische Detective. Eerder verscheen het al even prijzenswaardige “Freakonomics” van Dubner en Levitt in een Nederlandse vertaling. Daarmee is er nu zo maar een fatsoenlijk aanbod van Nederlandstalige populair-wetenschappelijke economieboeken. Doe er uw voordeel mee. Met Sinterklaas bijvoorbeeld.

Voor wie nog niet is uitgelezen: de staf van de business school van Carnegie Mellon geeft tips voor andere lezenswaardige economieboeken [via].