Wie drie economen om raad vraagt krijgt vier antwoorden en niet voor niets wilde Harry Truman een econoom met maar één arm: als het om meningen gaat kunnen we er wat van. Misschien was het dus vragen om moeilijkheden toen het weekblad The Economist maar liefst tien economen vroeg of er landen in Europa zijn die beter kunnen kiezen voor een faillissement. Interessante balans: natuurlijk vindt iedereen iets anders als het om de details gaat, maar ik tel er drie die zonder omwegen voor een faillissement zijn en drie mordicus tegen; de andere vier zijn van de ene en de andere kant.
Uiteraard is voor beide opvattingen wat te zeggen en in die zin heeft Larry Kotlikoff (nu in Amsterdam, eerder op deze site) de meest zinnige bijdrage aan debat: het is een kwestie van verwachtingen die zichzelf vervullen. Vooralsnog zijn de verwachtingen in de markt redelijk positief, maar een slechte uitkomst is niet ondenkbaar.
[In overig nieuws: ik ben weer eens veranderd van werkgever en daarom nogal druk – bijgevolg valt het tempo op deze site wat terug. Onze excuses voor het ongemak.]
Hoi Thijs,
Ik heb misschien een borrel op dus ik durf nu als gepromoveerd econoom domme vragen te stellen; maar wat betekent het precies wanneer een land failliet gaat? Een bedrijf kan ik me wat bij voor stellen, maar hoe vertaald deze semantiek zich tot een nationale economie? Wat is dan de curator? Een bedrijf stopt te bestaan maar een land toch niet? Anyway, ik heb me dit de hele tijd afgevraagd en ik dacht altijd dat alleen bedrijfseconomen een land gingen vergelijken met bedrijven maar misschien zit ik er naast. No pun intended.
Lammertjan
Waar ik zei ‘failliet’ moet zijn ‘betaalt de door de overheid aangegane schuld niet volledig terug’. (stop)
Het land wordt natuurlijk niet verkocht en tot woede van de obligatiehouders is er geen curator in de gebruikelijke zin. Liever zouden ze de boel bij opbod verkopen.
In het verleden probeerden schuldeisers soms toch nog een gedeelte van hun geld terug te krijgen door bijvoorbeeld schepen aan de ketting te leggen. Al met al lijkt de situatie in sommige opzichten op een failliet bedrijf (de reden dat ik het woord hier gebruik) maar er zijn wezenlijke verschillen.
‘Faillissement’ is een juridische term. Waar het om gaat is de situatie van ‘niet nakomen van aangegane betalingsverplichtingen’ – in het Engels is hier de term ‘default’ voor, ik weet geen goede Nederlandse term. Wanneer een (rechts)persoon in ‘default’ is, kan deze door de rechter failliet verklaard worden, dan wordt er een curator aangesteld, en de faillissementsprocedure doorlopen. Een rechtspersoon (bijv. een NV of BV) houdt na een faillissement op te bestaan, een persoon van vlees en bloed natuurlijk niet (je kunt dus ook meer dan eens failliet gaan in je leven).
Bij een default van een overheid (‘sovereign default’) zal de overheid niet failliet gaan. De overheid stopt gewoon met betalen. Als schuldeiser sta je dan in principe met lege handen: als een overheid ervoor kiest om zijn rente en aflossingen niet te betalen, dan kan dat. Als schuldeiser een rechtszaak tegen die overheid beginnen, zal niet zoveel zin hebben, je kunt ervan uit gaan dat de overheid in kwestie snel een wet aanneemt waarin de schuld wordt bevroren (“Bij deze zijn alle staatsschulden ongeldig.”)
Vroeger kwam het voor dat er oorlogen gevoerd werden om terugbetaling te garanderen (bijv. in 1923 bezette Frankrijk het Ruhrgebied om Duitsland te dwingen herstelbetalingen te doen)
Default vertalen, lastig. Ik stel voor: verzaken. En dan voor ‘in default’: heeft verzaakt.
Alternatieven?
(En Thijs: waar werk je dan nu?)
Heren, bedankt voor de heldere toelichting.
Ik wist dat ik al eens eerder iets gelezen had over sovereign default (koninklijk verzaken?): wie Obstfeld en Rogoff bij de hand heeft kan Box 6.1 bekijken met, zoals Herman al meldt, verhalen over oorlogen. Onder andere Mexico en Guatemala hebben onder vuur gelegen door buitenlandse schuldeisers. O&R melden dat overheden tegenwoordig vaak expliciet afstand doen van het recht op verzaken in het schuldcontract, maar dat lijkt meer op Latijns Amerika en Afrika te slaan.
Overigens zie ik dat Mathijs in het verleden ook gewoon het woord faillissement gebruikte. (Wat is er trouwens van de plannen in dat artikel geworden? Die hadden we nu wel kunnen gebruiken!)
Verzaken lijkt me inderdaad een mooie vertaling. Mijn gedachten gingen in eerste instantie richting “afhaken”. Het sovereign default risk wordt dan het Nationaal Afhaakrisico.
Klinkt mooi!