Categorie: Haute finance

€100.000 garantie

Eerder deze maand werd het gegarandeerde bedrag op Nederlandse rekeningen verhoogd van €20.000 naar €100.000 in een poging het vertrouwen van de clientèle op peil te houden. Immers, als die al haar spaargeld plots opvraagt helpt zij de bank om zeep (zie eerder). Zoals bij alle op vertrouwen en verwachtingen gebaseerde systemen, geldt hier een vreemde logica: hoe hoger het garantiebedrag, hoe kleiner de kans dat het ooit uitgekeerd moet worden. Want stel bijvoorbeeld dat Bos het gegarandeerde bedrag verlaagt naar €1.000, reken dan maar dat iedereen zijn spaargeld boven dat bedrag opneemt. En dus vallen de banken om, die niet op korte termijn aan liquide middelen kunnen komen. En dus moet er uitgekeerd worden en zo leidt de verlaging tot hogere kosten.

Dus wat te denken van de oproep dit weekend van topeconoom* Willem Buiter (eerder) om het garantiebedrag te verlagen? Volgens Buiter geven kleine landen met grote banken veel te hoge garanties af. Met IJsland in het achterhoofd lijkt dat een plausibel verhaal, maar feit is dat een verlaging nou juist een destabiliserend effect heeft, zie hierboven.

Om het risico te beperken is het misschien beter om de omvang van één enkele bank ten opzichte van het garantiestelsel te beperken. Zo kan het hoge bedrag in stand blijven maar neemt het risico voor de staat af. Daar zijn twee manieren voor: kleinere banken of een groter stelsel. Beide zijn denkbaar: de overheid heeft inmiddels bij veel banken een belangrijke vinger in de pap en kan beginnen met het opsplitsen van hele grote banken. Of het garantiestelsel kan op Europees, in plaats van nationaal, niveau worden uitgevoerd. Dat betekent wel dat er ook Europese supervisie moet komen, maar misschien is dit een goed moment om daar eens over te beginnen.

(*) […] beter dan alle Willem Middelkopen, Sweder van Wijnbergens en huisexperts van TROS, EO en SBS samen

Manipulatie!

Het is toch wat. Een maand geleden meldden wij licht verbaasd dat de voorspelmarkten bij Intrade suggereerden dat McCain op dat moment favoriet was om de volgende president van de VS te worden. Wat blijkt nu? De koers werd gemanipuleerd. Een ‘institutionele investeerder’ heeft vele tienduizenden dollars in de markt gepompt in een poging het aandeel McCain omhoog te krikken.

Een paar weken geleden werd bij Freakonomics al het vermoeden uitgesproken dat er gemanipuleerd werd. Zo werden er grote koopopdrachten geplaatst op het moment dat de handel erg dun was en de koers dus relatief eenvoudig te beinvloeden. Bovendien stond het aandeel McCain zo’n 10% hoger dan op vergelijkbare voorspelmarkten.

Waarom wij ondanks deze manipulatie toch blijven geloven in voorspelmarkten?

  1. Weliswaar werd er gemanipuleerd, maar tegelijkertijd bleek die manipulatie eenvoudig te traceren.
  2. Dergelijke pogingen tot manipulatie betekent voor andere investeerders dat er makkelijk geld te verdienen valt, wat tegelijkertijd de prikkel tot manipulatie weer doet afnemen (zie hier).
  3. Blijkbaar worden deze markten zo serieus genomen dat iemand inderdaad bereid is om tienduizenden dollars te steken in het manipuleren ervan.

Inmiddels staat het aandeel McCain weer gewoon op 15.8%. Zoals het hoort.

Makreel

Door al dat gedoe met kredietcrisis en Nobelprijs zijn er wat dingen blijven liggen. Maar dit verhaal wil ik u niet onthouden. Uit de Wall Street Journal een paar weken geleden.

Mensen graag willen handelen. Als de ene persoon iets heeft wat de ander graag wil, en andersom, dan kan er geruild worden en wordt iedereen gelukkiger. Omdat al dat ruilen zo’n gedoe is, ontstaat er geld. Als geld algemeen geaccepteerd wordt, is dat een reuzehandig reken- en ruilmiddel.

Wie in een Amerikaanse gevangenis zit, heeft echter een probleem. Daar mag namelijk geen geld worden gebruikt. Vroeger werden nog wel eens pakjes sigaretten als ruilmiddel gebruikt, maar sigaretten zijn nu verboden. Aangezien mensen inventief zijn en toch graag willen handelen, gaan ze dus iets anders verzinnen. In veel Amerikaanse gevangenissen worden daarom nu blikjes makreel als valuta gebruikt. Ja heus. Zo’n blikje kost net zo’n beetje 1 dollar, dus dat rekent makkelijk. Verder is er geen mens die het wil eten, waardoor de, uhm, geldhoeveelheid in stand blijft.

Wie zei daar dat geld niet stinkt!? [via]

Icesave

We schrijven niet veel over de crisis, hier op eco.nomie.nl. Dat komt met name omdat het verdraaid moeilijk is om iets zinnigs te zeggen over een situatie die in feite is ontstaan omdat er niet voldoende informatie is. Als we wisten welke partijen belegd hebben in papieren die niets waard zijn, dan was de crisis voorbij.

Waar wel iets over te zeggen valt is het geval Icesave. In de pers wordt op dit moment nogal smalend gedaan over spaarders die hun geld he-le-maal naar IJsland hebben gebracht, wie doet er dan ook zoiets stoms, en over de bescherming die zij krijgen van DNB en de overheid. Lees bijvoorbeeld de oude Blokker in NRC\Next:

Wie kan mij uitleggen waarom de regering kleine tobbers die met hun klachten alleen terecht kunnen bij Kassa, in de kou laat staan, maar intussen al bijna IJsland de oorlog had verklaard om rekeninghouders van een dubieuze bank zo veel mogelijk te ontzien?

Blokker maakt een vergelijking met kopers van ondeugdelijke goederen, die ook niet geholpen zouden worden. Dat klopt natuurlijk niet: wie een broodrooster verkoopt die niet roostert is wel degelijk aansprakelijk. Maar meer fundamenteel klopt de vergelijking ook niet. Het stallen van geld bij een bank door particulieren is bijzonder om twee redenen: het is belangrijk voor de economie dat het gebeurt, en het proces is uit de aard der zaak instabiel.

Ad 1: Lees eens dit bericht over sparen in Iran, een land waar de banken niet te vertrouwen zijn. De tips van de schrijver (hou het geld cash, koop een huis) zijn rampzalig voor de economie, omdat er vrijwel geen fondsen beschikbaar zijn voor investeringen. Wie spaart bij een bank, ziet zijn geld met een omweg terechtkomen bij een ondernemer. Als iedereen zijn vermogen thuis houdt, staat de economie stil.

Ad 2: Omdat de banken het gestalde geld weer uitlenen kunnen zij nooit alle tegoeden ineens terugbetalen, als daarom gevraagd wordt. Dat wetende is elk gerucht over een probleem bij een bank een self-fulfilling prophesy. Als iedereen zijn geld haalt, is de bank altijd failliet.

Overheden willen graag dat er bij banken gespaard wordt (zie 1) en doen dus alles om het risico op (2) te beperken. Daarmee hangt de gezondheid van een economie af van het vertrouwen dat spaarders hebben in de garantieregelingen van de overheid. Geen vertrouwen, geen besparingen, geen investeringen. En daarom is het dus goed om dat vertrouwen in stand te houden door het risico op een bank run te verzekeren. Inzake Icesave voeren DNB en de Nederlandse overheid een verstandig beleid.

Meer open brieven

Vorige week berichtten wij al over een open brief van veel Beroemde Economen tegen het (oorspronkelijke) Paulson Plan. Nu is er ook een open brief van opnieuw Heel Veel Beroemde Economen die juist pleiten voor het (vernieuwde) plan. Zoek dus uw favoriete econoom en bepaal uw mening.

Ook Europese Economen zijn nu in actie gekomen en schrijven een open brief aan Europese leiders om hen aan te sporen om in actie te komen, via VoxEU. Wie wil kan nog zelf tekenen ook.

Information Overload

Wij mogen er graag melding van maken als er weer een Nederlandse econoom optreedt op radio, TV of het web, vooral als daarbij in onze ogen iets interessants dan wel zinnigs wordt gemeld. Als is het maar in onze rechter kolom. Zelfs Amerikaanse vakbroeders met een opmerkelijke mening krijgen nog wel eens een vermelding. Maar inmiddels is er geen beginnen meer aan. Stem af op een willekeurige actualiteitenrubriek en daar zit weer zo’n econoom. Op het internet circuleren inmiddels de meningen van vele tientallen topeconomen over hoe het zo ver heeft kunnen komen, en hoe het nu verder moet. Een mens heeft er al een dagtaak aan om al die meningen bij te houden. Je gaat je haast afvragen hoe we dit jaar al die vaktijdschriften nog vol gaan krijgen, nu alle economen zich volledig op de kredietcrisis lijken te hebben gestort.

Nog een rondje dan. De meest curieuze visie op het reddingsplan kwam van Greg Mankiw: mijn vriendje Ben [Bernanke] is heel slim, dus als hij er achter staat, dan is het vast een goed idee. Dit is een mooi overzicht van de ontsteltenis en de eerste reacties na het afstemmen van het reddingsplan gisteren. Willem Buiter schrijft nu ook in het Nederlands, en met name zinnige dingen over het verbod op short selling. Verder: Bas Jacobs bij Het Gesprek, alweer een tijdje geleden, en Casper de Vries bij RTL Z en bij Buitenhof. [via]. Die laatste fragmenten heb ik overigens ook nog niet bekeken. Zo af en toe moet er immers ook nog gewerkt worden.

Strangeloan

The Economist’s Voice is een online tijdschrift waarin economen beleidsrelevante artikelen schrijven. In de laatste editie wijst Aaron Edlin er op dat de overheid vlak voor haar reddingsplan een negatieve reele rente betaalde, en dus een leuke bijverdienste had kunnen hebben aan het spelen van bankier voor haar burgers, maar middels dat reddingsplan die positie weer mooi heeft verkwanseld. Met name de titel is briljant: “Dr. StrangeLoan: or How I Learned to Stop Worrying and Love the Financial Collapse“.

[dank aan Dirk].