Het marktmechanisme

Het marktmechanisme is een beetje als het menselijk brein: we weten dat het werkt, hebben enige notie hoe het werkt maar kunnen de werking alleen indirect waarnemen. Het volgen van informatie door het brein is (nog) niet mogelijk.

Nog een overeenkomst: markten en breinen verwerken informatie. Het is niet meteen duidelijk waarom het decentrale proces van marktwerking daar zo goed in is, en niet iedereen is/was daar altijd van overtuigd. Het nadeel van die onzichtbare hand is nou eenmaal dat hij zo lastig te volgen is.

Maar er is vooruitgang: volg hoe de economie zich aanpast met deze lijst, 50 things being blamed on rising oil prices.

Zelf rekenen

De NOS geeft een overzicht van de ontwikkelingen op de wereldmarkten, de afgelopen nacht:

Recordstanden voor olie en dollar / De olieprijs is gestegen tot ruim boven de 100 dollar per vat. Tegelijk is de dollar verder weggezakt. Voor 1 euro moet nu meer dan 1,50 dollar worden neergeteld.

Deze twee gegevens, in hetzelfde bericht, schreeuwen om een simpele berekening. Wat is er gebeurd met de olieprijs in Euros? Want dat maakt nogal uit. Het is mogelijk dat alleen de euro/dollar koers is gestegen, waardoor de olieprijs (in dollars) meestijgt. Dan zijn de gevolgen voor de Nederlandse olieconsument beperkt. Maar als de olieprijs onafhankelijk van de dollar omhooggaat is dat wél merkbaar. De redacteur is hiermee bekend:

De lage stand van de dollar dempt in Europa de gestegen olieprijs. Grondstoffen als ruwe olie worden verhandeld in dollars. Dat betekent dat deze goederen bij een zwakke dollar in euro’s uitgedrukt relatief goedkoper worden.

Nou vooruit dan, rekenen, zou je willen zeggen. Ach, laat ook maar. Hier zijn de gegevens over de koers, hier over de olieprijs.

oliedollareuro1.png

Het afgelopen jaar is de Euro 11% meer waard geworden. Olie in dollars is 67% duurder en in Euros 51% duurder. Met die demping valt het dus wel mee. Relevante informatie, zou je zeggen. (Dit is overigens een goede analyse van de verschillende bewegingen, al weer enige maanden oud.)

Een verstandig antwoord van de ANWB

Over de denkfouten achter dit verzoek van pomphouders om a.u.b. de accijnzen te verlagen nu de olie zo duur is schreven we al in 2005 (perfect foresight, mensen). Maar toch is het artikel waard om door te lezen, vanwege deze reactie van de ANWB:

De ANWB ziet niet veel in het pleidooi voor een accijnsverlaging. Het effect voor de autorijder is uiteindelijk beperkt: “De belasting op benzine gaat naar onder meer scholen en ziekenhuizen. Een lagere accijns moet dan ook met een verhoging van een andere belasting worden gecompenseerd”, zegt een woordvoerder.

Het is geen volledige analyse, natuurlijk. Als de belasting elders geheven wordt verandert het gedrag: de marginale burger zal meer rijden en iets anders minder doen. Maar toch, het antwoord is zo… verstandig. Wat een begin van het jaar. Geef die woordvoerder er een periodiek bij!