De dieselprijs

De truckers zijn boos over de hoge dieselprijs en gaan vandaag langzaam rijden (of zijn daar al mee begonnen). In het bijzonder steekt de accijnsverhoging die de regering voor het begin van de volgende maand aangekondigd heeft. De sector wil juist dat de dieselaccijns op het Europese minimum wordt gezet.

Dit is geen Nederlandse, maar minstens een Europese kwestie. Italiaanse en Spaanse chauffeurs zijn al dagen bezig met soortgelijke protesten. De Europese commissie wil liever niet dat regeringen toegeven aan de druk en beveelt aan terughoudend te zijn met accijnsverlagingen.

De Europese Commissie heeft gelijk. En wel hierom: stel dat alle landen van de EU vandaag besluiten de dieselaccijns met 10 cent te verlagen. Wat gebeurt er dan met de prijs (inclusief accijns) aan de pomp? Die daalt tien cent, zegt de langzaam rijdende trucker. Die blijft gelijk omdat de marktprijs van diesel dan 10 cent stijgt, zegt de econoom.

Het is een verhaal waar ze in Amerika een heel verkiezingsseizoen mee gevuld hebben. De verlaging van de dieselaccijns is in wezen hetzelfde als het voorstel voor een gas tax holiday waar Clinton en McCain mee kwamen. Ik verwijs dan ook graag naar deze heldere analyse (met vraag- en aanboddiagrammen) van dat voorstel, die tot dezelfde conclusie komt: een lagere accijns leidt niet tot extra aanbod van diesel, maar wel tot extra vraag. Er is niet meer diesel, en als de accijns lager is stijgt dus de prijs net zolang tot de vraag weer afneemt.

Die analyse klopt in ieder geval als we het over een Europese accijnsverlaging hebben, omdat de Europese markt groot genoeg is om de wereldprijs te beïnvloeden. Een accijnsverlaging alleen in Nederland doet meer diesel onze kant op komen (en minder naar de rest van Europa) en kan dus wel voordelig uitpakken. Maar reken er maar niet op dat andere landen niet reageren op een Nederlandse accijnsverlaging.

Conclusie: het verlagen van de accijns betekent dat we geld naar het Midden-Oosten sturen in plaats van naar Den Haag en doet niets voor de Nederlandse vrachtwagenchauffeur.

Shagillusie

In juli wordt de accijns op tabak verhoogd, met een bedrag dat neerkomt op pakweg 5%. Als gevolg daarvan wordt een pakje shag 5% duurder, zo zou je denken. Dat blijkt niet het geval. Shagfabrikanten gaan namelijk gewoon 5% minder in een pakje doen, zo meldt het ANP.

Volgens een woordvoerder van Imperial Tobacco (Drum, Van Nelle) is uit onderzoek gebleken dat shagrokers liever ‘gewichtsverlies’ hebben dan een hogere prijs voor de rookwaar.

En vorig jaar werd er om een soortgelijke reden ook al een sigaret minder in een pakje gedaan.

Ik vind het een curieus verhaal. Goed, rokers gelden nu niet bepaald als de meest rationele consumenten, maar zeker op de lange termijn zou er toch geen effect moeten zijn, zou je zeggen. En als de shagjongens gelijk hebben, waarom zien we dan niet hetzelfde in andere sectoren? Goed, voor benzinepompen is het inderdaad wat lastig om minder benzine in een liter te doen, maar waarom maken drankfabrikanten niet hun flessen een tikje kleiner nu ook de accijns op alcohol omhoog gaat? En hoe komt het trouwens dat shagfabrikanten gezamenlijk met deze beslissing komen? Is het maken van gewichtsafspraken misschien makkelijker dan het maken van prijsafspraken?

Ik weet het ook niet.

Een verstandig antwoord van de ANWB

Over de denkfouten achter dit verzoek van pomphouders om a.u.b. de accijnzen te verlagen nu de olie zo duur is schreven we al in 2005 (perfect foresight, mensen). Maar toch is het artikel waard om door te lezen, vanwege deze reactie van de ANWB:

De ANWB ziet niet veel in het pleidooi voor een accijnsverlaging. Het effect voor de autorijder is uiteindelijk beperkt: “De belasting op benzine gaat naar onder meer scholen en ziekenhuizen. Een lagere accijns moet dan ook met een verhoging van een andere belasting worden gecompenseerd”, zegt een woordvoerder.

Het is geen volledige analyse, natuurlijk. Als de belasting elders geheven wordt verandert het gedrag: de marginale burger zal meer rijden en iets anders minder doen. Maar toch, het antwoord is zo… verstandig. Wat een begin van het jaar. Geef die woordvoerder er een periodiek bij!

De prijs van een pakje

De prijs van een pakje sigaretten wordt nog eens extra verhoogd, zo werd eerder deze week bekend. De verkoopprijs komt daarmee inclusief btw naar verwachting 35 cent hoger te liggen, in plaats van de 26 cent waarvan eerder sprake was.

Voor het rookgedrag zal dat weinig uitmaken. Als je ook rekening houdt met de verhoogde kans op een eerdere dood en dergelijk ongemak, dan is volgens onderzoek dat ook deze week verscheen, de effectieve prijs van een pakje sigaretten in de VS zo’n 222 dollar per pakje voor mannen, en 94 dollar voor vrouwen, op basis van een disconteringsvoet van 3%. Op zo’n bedrag merk je die paar dubbeltjes niet.