Parkeerprijs

Economie gaat over het efficient verdelen van schaarse goederen, dat weet u inmiddels. Een parkeerplaats bijvoorbeeld zou toegewezen moeten worden aan diegene die bereid is het meest te betalen, en dus niet aan degene die toevallig het verste weg woont. In de praktijk gebeurt dat vrijwel nooit, vandaar dat discussies over parkeren regelmatig onze kolommen sieren.

Toch benieuwd hoe ze dat op een topfaculteit in de VS doen. Parkeerplaatsen worden daar verhandeld op een interne markt? Geveild wellicht? Eh, niet dus. De volgende foto van de parkeerplaats van Northwestern dook vorige week op: [via]

nobelparkeren

En ze zijn niet de enige. Komisch is ook het commentaar bij het bericht (nou ja, voor vakidioten dan):

But I thought searching for an open spot was Dale’s favorite activity?

Parkeerperikelen

Mijn hemel. Waar moet dat heen met de nieuwe Nederlandse bankgigant ABN Amro/Fortis als het economisch benul van de directie zo beperkt is dat men niet eens in staat is om schaarse parkeerplaatsen op een marktconforme wijze te verdelen? Met stijgende verontrusting lezen wij in het Financieel Dagblad vanochtend:

De manier waarop de schaarse parkeerplaatsen worden verdeeld, roept frustratie op. Wie een plek wil, moest de afgelopen weken een scoreformulier invullen. Aan de hand daarvan wordt bepaald wie er een krijgt en wie niet. Medewerkers vinden de criteria onduidelijk en vrezen dat het management wordt voorgetrokken. ‘Het zijn kleine dingen’, zegt CNV-bestuurder Sandra Hendriks. ‘Maar prettig parkeren is van groot belang voor het werkplezier.’

Wij zeggen: veilen die hap. [via]

Het hebben van een parkeerplaats

Maar nu even iets anders. Tijdens de zomervakantie zat ik in de bus naast een vriendelijke Israëlische dame die mij vertelde van het parkeerprobleem van Tel Aviv. In haar woonwijk zijn plekken voor de auto zo schaars dat bijna niemand zijn auto meer gebruikt. Want wie wegrijdt van zijn plek vindt er nooit weer een terug.

Natuurlijk denken economen maar aan een ding, maar toen ik deze mevrouw vroeg of de prijs voor een parkeerplek dan niet te laag was, was ze het niet met mij eens. De plekken moesten gewoon aan bewoners toegewezen worden, want als ze voor het parkeren moest betalen kon ze niet meer op vakantie.

Tja, dat kan natuurlijk ook. Maar dan staan die plekken weer (inefficiënt) leeg te wezen als mevrouw de stad in is. Hoe dan ook, feit is dat schaarse goederen waarvoor de prijs te laag is tóch verdeeld moeten worden en dat zoiets vaak op een slechte manier gebeurt (zie boven maar ook hier en hier). Zou het niet aardig zijn eens te kijken op wat voor manieren dat allemaal gebeurt? Daar is vast onderzoek naar gedaan. Heeft iemand een referentie?

Lokaal leed

Mijn werkplek is aan de Rijksuniversiteit Groningen, op het Zernikecomplex. Al een paar weken is men op de parkeerplaats achter het gebouw druk bezig met het installeren van slagbomen. Vorige week bleek uit de lokale Universiteitskrant waarom. Er komt een pasjessysteem:

Medewerkers die minstens 8,2 kilometer van het Zernikecomplex verwijderd wonen, krijgen binnenkort hun pasjes voor het RUG-parkeerterrein.

Het moet niet gekker worden. Wie ver weg woont, mag straks dus nog parkeren, wie wat dichterbij woont niet meer. En mijn werkgever is zeker niet de enige in Nederland met een dergelijke logica, vandaar dat ik het hier toch maar even aan de orde stel.

Waarschijnlijk heeft het ooit ergens iemand besloten dat het Eerlijk is, dat werknemers die verder weg wonen een gesubsidieerde parkeerplaats krijgen. Natuurlijk is dat onzin. Je kunt net zo goed redeneren dat wie op het Groningse platteland woont, toch al goedkoper uit is en uit solidariteit juist meer moet betalen. Bovendien: op deze manier worden medewerkers alleen maar gestimuleerd om massaal verder van hun werk te gaan wonen, en dus meer vervuiling te produceren, en ook nog eens meer files te genereren.

Trouwe lezers weten nu al welk alternatief ik ga voorstellen. Inderdaad, die pasjes moeten gewoon geveild worden. Of op zijn minst verkocht. Zodat ze terecht komen bij degene die er het meest voor over heeft, in plaats van bij degene die weigert de moeite te nemen om dicht bij zijn werk te gaan wonen.

Als het een beetje meezit, gaat er natuurlijk vanzelf een zwarte markt ontstaan. Bij dergelijke inefficiente oplossingen komt dat immers vaker voor. Ik hou marktplaats alvast in de gaten.

Parkeerbeperkingen

Tim Harford stelt opnieuw een uitstekende vraag: waarom geldt voor veel parkeerplaatsen eigenlijk een maximum parkeertijd? We weten allemaal dat prijzen het meest efficiente allocatiemechanisme zijn, hoeveelheidsbeperkingen kunnen daar niet aan tippen. Volgens de geraadpleegde ambtenaren zou het de doorstroming op parkeerplaatsen bevorderen en de congestie verminderen. Dat lijken strijdige doelstellingen.

Waarschijnlijk speelt Eerlijkheid ook een belangrijke conclusie in de afweging van veel verantwoordelijken. Iedereen heeft recht op een parkeerplekje, en als we eenieder een uurtje gunnen, dan komt iedereen vanzelf een keer aan de beurt. Maar als het om eerlijkheid gaat, dan lijkt het altijd nog efficienter om een loterij te houden met als prijs het recht om een hele dag te mogen parkeren. Net zo eerlijk, en scheelt een boel heen en weer gehol en gerij. Al haalt dat het natuurlijk nog niet bij de efficientie die bereikt wordt wanneer diegene die bereid is het meest te betalen, de parkeerplek krijgt. Inderdaad, door gewoon het parkeertarief te verhogen.

Mooie quote van Harford:

The trouble starts when the bureaucrats convince themselves that they understand the economy well enough to start tinkering with it by pulling levers here and pushing buttons there.