Wijn stopt subsidies duurzame energie

Minister Wijn heeft afgelopen weekend besloten om alle subsidies voor duurzame energie met onmiddellijke ingang stop te zetten. De doelstelling om in 2010 9% van de elektriciteit duurzaam te produceren is immers gehaald, dus meer subsidie is niet nodig. Vreemde redenering. Energiebedrijven, boeren en andere belanghebbenden schreeuwen moord en brand, omdat ze vergevorderde investeringsplannen in duigen zien vallen.

Economisch gezien rammelt het besluit natuurlijk aan alle kanten, nog los van die investeringsonzekerheid. Het gebruik van duurzame energie levert een voordeel op voor de maatschappij, in de vorm van minder vervuiling. Aan dat maatschappelijke voordeel valt in principe een prijskaartje te hangen. Idealiter zou de subsidie voor duurzame energie gelijk moeten zijn aan de hoogte van dat prijskaartje. Wie zo’n investering doet, creeert immers een maatschappelijk voordeel, en dus is het zowel eerlijk als economisch efficient als precies dat voordeel aan de investeerder wordt uitbetaald. Van het plotseling stopzetten van een subsidie kan dan geen sprake zijn. Vantevoren is niet duidelijk hoeveel duurzame energie de subsidie precies gaat opleveren. Maar het zal wel de maatschappelijk optimale hoeveelheid zijn.

Zelfs als de politiek toch wil vasthouden aan die 9%, dan had het allemaal een stuk slimmer gekund. Nu is er een subsidiebedrag vastgesteld, maar blijkt achteraf dat daarmee meer dan de doelstelling van 9% gehaald had kunnen worden. Met andere woorden: het subsidiebedrag was te hoog. Weggegooid geld. In theorie had het goedkoper gekund met een veiling. Iedereen die wil investeren in duurzame energie had dan aangegeven voor welke subsidie men bereid was geweest dat te doen, en vervolgens had de overheid het subsidiebedrag zodanig vastgesteld dat die doelstelling van 9% precies gehaald zou worden. Gemiste kans. Rantsoenering, de methode die nu gekozen is, kan nooit efficient zijn.

Koopt Nederlandsche waar

Nederlanders zijn trots op hun investeringen in het buitenland: de VOC, Shell, de luchthaven van New York: Holland spreekt een woordje mee. Fijn voor de ontvangers van ons geld en fijn voor ons, de ontvangers van de opbrengst.

En hoe staan we er tegenover als wij het geld van buitenlandse spaarders mogen ontvangen? Iets, ehm, minder positief. Verkwanseling van het erfgoed, leegzuigen, bendes sprinkhanen. Meer dan 60% van de lezers van het grootste ochtendblad steunt de stelling “Koopt Nederlandse waar”.

Waarom toch? Wat is er zo geweldig aan de Nederlandse arbeider dat zijn producten zoveel beter maakt? Had deze 60% van de landgenoten echt liever in een Daf gereden dan in een BMW?

Laten we het eens aannemen. De vraag die dan opkomt is waarom de liefde exact reikt tot de landgrens. Waarom niet uitsluitend in de eigen provincie gekocht, of in het eigen dorp? Koopt Utrechtse waar, zoo helpen wij elkaar is niet minder willekeurig dan de Nederlandse versie. Wie Nederlandse waar prefereert, moet ook uitleggen waarom de grens exact daar ligt.

Kijktip

Tim Harford is een Britse schrijver, columnist en econoom. Vorig jaar schreef hij het sublieme “The Undercover Economist“, warm aanbevolen voor iedereen die iets van micro-economie wil begrijpen. Maar na het boek is er nu, jawel, de TV-serie! De BBC zendt vanaf aanstaande vrijdag, 8 uur Nederlandse tijd, een op het boek gebaseerde reeks programma’s uit onder de mooie titel: “Trust Me… I’m an Economist“. Waarschijnlijk redeneert de omroep dat een beetje econoom op vrijdagavond toch niets beters te doen heeft, maar dit terzijde. Warm aanbevolen.

Versoepelen

Hoera, de PvdA versoepelt haar AOW-plan. Dat is sympathiek, want nu zijn de scherpe kantjes er vanaf. De burger kan gerust zijn.

Nou ja, tenzij de burger jonger is dan 45. Er valt namelijk niet zoveel te versoepelen aan de problemen rondom de AOW. De situatie is deze: er zijn beloftes gedaan over uitkeringen voor mensen ouder dan 65. Deze uitkeringen worden deels betaald door mensen jonger dan 65, en deels uit de algemene pot. Zoals het er nu voorstaat is er niet genoeg geld om aan de beloftes te voldoen.

Je kunt dat financieringsprobleem op verschillende manieren oplossen, maar dat is altijd een kwestie van herverdelen. In de grond zijn er twee mogelijkheden: de ouderen krijgen minder (de uitkeringen gaan omlaag, worden bevroren, of de ouderen betalen mee zodat de netto-uitkering omlaag gaat: fiscalisering) of de jongeren betalen meer (geen fiscalisering, en dus de AOW-premie omhoog).

De PvdA heeft nu, onder invloed van de 65-plusser Marcel van Dam, gekozen voor de tweede optie. Dat kan, er zijn zelfs goede redenen voor te bedenken. Maar het is een verschuiving van de kosten van gepensioneerden naar werkenden, van oud naar jong. Een versoepeling is het pertinent niet.

Arbitrage

De prijs van koper stijgt zo snel, dat handelaren koperen buizen inkopen bij een bouwmarkt en die dan direct naar de schroothandel brengen. (Volkskrant)

De prijs van koper is het afgelopen jaar verdrievoudigd; te laat voor de weddenschap maar op tijd om nog eens te kijken wat er thuis (of elders) allemaal van koper is. Het wachten is natuurlijk op een koperprijs waarbij munten meer opbrengen dan hun nominale waarde. Ik begin de centen vast achter te houden.

(De quote hierboven is trouwens een mooi voorbeeld van price stickiness, bij de bouwmarkt).

Het kapotte raam

De officier van Justitie eist drie jaar tegen een man uit Barsingerhorn waarvan wordt beweerd dat hij de NS saboteerde door schakelkasten te vernielen en zaken op de rails te leggen.

Hij deed het om zijn baan bij Volker Stevin terug te krijgen. Zijn contract was in november 2003 niet verlengd. Hij dacht dat als hij het bedrijf extra werk verschafte, ze personeel nodig hadden en dat hij dan zijn baan terug kon krijgen, zo vertelde hij de rechtbank.

Dat is nog eens actief werken aan je herintreding. De vraag is of deze man, in plaats van celstraf, niet een beloning moet krijgen vanwege het stimuleren van de Nederlandse economie? Immers, de huidige economische voorspoed is er slechts vanwege al het werk dat er te doen is, en dat is deels aan deze saboteur te danken. Doorredenerend zouden meer werklozen op die manier actie kunnen ondernemen: het groen vernielen en vervolgens solliciteren bij de plantsoendienst, bijvoorbeeld. Zo hebben we binnen een mum van tijd iedereen aan het werk!

Er klopt iets niet, hierboven, dat is duidelijk. Maar wat? Vraag het de 19e eeuwse econoom Frédéric Bastiat, die antwoordt in dit uiterst leesbare verhaal (Franse versie voor de liefhebbers).

Vergrijzing en de warmte

Twee zekerheden voor de toekomst: hogere temperaturen en vergrijzing. Het is een hedendaagse variant op death and taxes, maar nu blijken al die zekerheden ook nog samen te hangen. Want zie: bij een warme julimaand loopt het sterftecijfer op. Vooral ouderen zijn de dupe van de tropische temperaturen.

Zorgt klimaatverandering nu voor minder vergrijzing? Immers, vergrijzing komt onder meer door lagere sterftecijfers, en klimaatverandering zorgt (via hete zomers) voor een verhoging van de sterfte onder ouderen. Dat is moeilijk te zeggen, want het verlies in de zomer wordt misschien wel weer goedgemaakt in de winter: een minder koude winter zorgt ervoor dat meer ouderen de zomer überhaupt halen.

Kijk voor de grap eens naar deze figuur over de mortaliteit (de kans op overlijden) gedurende het jaar. Duidelijk is te zien dat de invloed van de seizoenen afneemt, iets wat we ongetwijfeld op het conto van de centrale verwarming en de schapenwollen deken mogen schrijven. Maar nog steeds is de winter een gevaarlijker seizoen dan de zomer. Als de verschillen in mortaliteit alleen veroorzaakt worden door het weer, mag het dus nog wel wat warmer worden.