Categorie: Monopolisten

De schuld van de vliegtax

Over het algemeen stellen bedrijven het niet op prijs als nieuwe concurrenten hun rustige en comfortabele leventje komen verstoren. Gebeurt dat toch, dan willen ze nog wel eens reageren als kleine kinderen wiens speelgoed wordt afgepakt. “Niet eerlijk!” roepen de banken bijvoorbeeld als er iemand komt die een hogere rente aanbiedt. En natuurlijk worden de nieuwe concurrenten meteen tot zondebok gebombardeerd en krijgen ze de schuld van alles wat er misgaat in de bedrijfstak.

De KLM liet vanochtend in de Volkskrant een fraai staaltje zien, bij monde van directeur Peter Hartman. De vliegtax, die was toch door de overheid ingesteld? Nee hoor, weet Hartman, het is allemaal de schuld van die vermaledijde prijsbrekers:

Volgens Hartman zijn budgetmaatschappijen als easyJet en Ryanair medeverantwoordelijk voor de invoering van de vliegtaks. ‘Als je jarenlang luidkeels adverteert met tickets naar Nice voor 10 euro, is het niet gek dat politici denken: Hé, dat vliegen is zo goedkoop, daar kan nog wel een heffing bovenop.’

Als iedereen dus gewoon braaf de woekerprijzen van KLM was blijven betalen, dan was er nu geen vliegtax geweest. Eigen schuld.

De gok-markup

De Nederlandse staat heeft een monopolie op gokken op voetbaluitslagen gegund aan de Toto. Het idee is dat een monopolie zorgt voor een zorgvuldige benadering van de klant en verslaving tegengaat. Wie weet werkt dat. Maar zoals bekend leidt een monopolie ook tot hogere prijzen en dus is er een prikkel om de inzet elders naartoe te brengen. Internet maakt dat makkelijk en dus klaagt de Lotto, die de Toto uitbaat, over “illegale aanbieders”.

Dat maakt nieuwsgierig naar de markup die de Nederlandse Toto hanteert. Ik weet niet zoveel van voetbal en kwam dus terecht bij de wedstrijd van de week, Feyenoord – FC Utrecht. Wie een euro inzet op 1-0 voor Feyenoord krijgt zeven keer de inzet terug. Concurrent Betfair biedt op dit moment 8,6 keer de inzet maar neemt 5% commissie. Als je kijkt wat je, minus de inleg, terugkrijgt na het correct voorspellen van de 1-0 is dat 6 euro bij de Toto en 7.17 euro bij Betfair. Dat is een markup van bijna 20%. Het is erger bij onwaarschijnlijke uitslagen: de Toto biedt voor 3-3 €23,50 en Betfair €75, een markup van 180%. Als je één gedeeld door de Betfair-uitbetaling neemt als maat voor de kans op een uitslag, kun je onderstaande scatterplot maken:

totomarkup.png

Verticaal staat de Betfair-winst gedeeld door de Toto-winst, een getal dat altijd groter dan één is. Horizontaal de maat voor de waarschijnlijkheid van de uitslag. In ieder geval geldt voor deze wedstrijd: hoe onwaarschijnlijker, hoe hoger het voordeel van “illegaal gokken”.

TomTom vs. Garmin

Het Nederlands-Belgische bedrijf Tele Atlas is onderwerp geworden van een biedingsstrijd. Garmin, de Amerikaanse producent van navigatiesoftware, heeft een bod uitgebracht op de leverancier van digitale kaarten. Eerder deze maand bracht TomTom ook al een bod uit op het bedrijf. […] Garmin is ervan overtuigd dat de ‘combinatie met Tele Atlas de meeste waarde oplevert voor alle belanghebbenden’, zo liet het weten in een persbericht.

zo meldt de Volkskrant. Daar kon Garmin wel eens gelijk in hebben. Als buitenstaander krijg je de indruk dat TomTom toch al in het bezit is van uitstekende digitale kaarten van Nederland. De enige reden om Tele Atlas over te nemen, zo zou je denken, is dan om mogelijk concurrenten zoals Garmin buiten de deur te houden. Op die manier kan TomTom zijn vrijwel-monopolie op de Nederlandse markt in stand houden. Tele Atlas zou dan helemaal niets aan TomTom toevoegen, maar wel aan Garmin.

Maar natuurlijk betekent dat niet dat Garmin de overnamestrijd ook gaat winnen. Integendeel. Stel dat Garmin wint. Dan ontstaat er een duopolie van navigatiesystemen. Als TomTom wint, dan blijft TomTom monopolist. Maar dat betekent dat TomTom meer te verliezen heeft (namelijk: het verschil tussen monopoliewinst en duopoliewinst) dan er voor Garmin valt te winnen (namelijk: het verschil tussen duopoliewinst en helemaal niets), en dat daarom TomTom ook bereid zal zijn om meer te betalen. Voorlopig lijkt het daarom het meest waarschijnlijk dat TomTom deze strijd gaat winnen.

Allemaal in het belang van de consument

Bij Makelaarsland kun je tegenwoordig voor 795 euro je huis verkopen. Dat is heel erg weinig. Bij andere NVM-makelaars betaal je een kleine 2% van de verkoopsom, en dan zit je al gauw rond de 4000 euro. Bij Makelaarsland doet de verkoper namelijk de bezichtigingen zelf, en is de makelaar ook niet bij het tekenen van de koopakte aanwezig. Bij andere NVMers moet je het complete pakket aan diensten afnemen, of je ze nu wil of niet. En omdat Makelaarsland ook lid is van de NVM, komt je huis gewoon op Funda. Natuurlijk is Makelaarsland een doorslaand succes. Het schijnt al een marktaandeel van een paar procent te hebben en is daarmee verreweg de grootste makelaar.

Niet leuk voor de andere NVMers, al die concurrentie. De vereniging kwam dus in actie. Met een nieuw pakket kwaliteitseisen waar leden aan moeten voldoen, en die Makelaarsland het werken onmogelijk maakt. De Volkskrant schreef er al eens over. Vooralsnog heeft de NMa geen toestemming geven, meldde het AD gisteren.  Het meest absurde is de motivatie die voorzitter Ger Hukker geeft voor de nieuwe eisen. Als het niet zo triest was, zou het haast grappig zijn. Consumenten schijnen zich massaal tot de NVM te hebben gewend met smeekbedes om hun keuzevrijheid te beperken en de verwerpelijke praktijken van Makelaarsland een halt toe te roepen:

De NMa zal kijken of de kwaliteitseisen marktbelemmerend werken. Wij vinden van niet, omdat de consument er zelf om gevraagd heeft.

Programmagegevens

Het was ons bijna ontschoten, maar het is de moeite waard om nog even bij stil te staan. Vorige week bleek dat de omroepen hun monopolie op programmagegevens gaan verliezen. Ook historisch aardig: ooit was dit een van de allereerste zaken die bij kartelwaakhond NMa speelde.

De SP is tegen. Het opgeven van het monopolie gaat 20 miljoen euro kosten, redeneert de partij, en dat mag niet ten koste van de programma’s gaan. Toch vreemd. Je zou verwachten dat die 20 miljoen efficienter op te brengen is middels een belastingverhoging dan via een marktverstorende monopolieprijs.

Geknipt en geschoren

Hoera, vandaag rolt het 500 miljoenste Philips scheerapparaat van de band. Een mooi moment om ook het slimme prijsbeleid van de scheerapparatenmaker even in het zonnetje te zetten.

Wie eenmaal een scheerapparaat heeft merkt dat de mesjes na pakweg een jaar hun scherpte verliezen. Er zijn nieuwe exemplaren te koop, maar de enige die in het apparaat passen worden gemaakt door Philips zelf. Het alternatief voor nieuwe mesjes is een nieuw scheerapparaat.

Dat biedt mogelijkheden om prijs flink boven de marginale kosten te zetten en het moet gezegd, dat hebben ze in Eindhoven goed in de gaten. Neem bijvoorbeeld mijn eigen apparaat, dat momenteel voor €60 over de toonbank gaat. Er gaan drie van deze mesjes in, à €11,75 per stuk. Ik denk dat die prijs dicht bij het optimum ligt: veel hoger dan de kosten (of zijn de behuizing, de motor, de batterij en de verpakking echt zo goedkoop?) en net onder het punt waarop iedereen besluit de oude scheerder weg te gooien, met het risico dat de nieuwe een Braun is. Hulde!