Accijnsverlaging

Het kabinet wil het “koopkrachtverlies verzachten, met name voor de lage inkomens“. Naar verluidt onder meer door de accijns op brandstoffen te verlagen. Toch maar even op een rijtje waarom dat een spectaculair slecht plan is.

  1. Vestzak-broekzak. Belasting is iets wat wij als volk gezamenlijk opbrengen. Lagere belastinginkomsten betekenen een hogere overheidsschuld die later toch weer door ons zelf terugbetaald moet worden. Het is dus een beetje alsof je naar de bank gaat, daar geld leent en vervolgens juichend naar buiten komt omdat je nu meer te besteden hebt.
  2. Maar het wordt erger. Vooral de grootverbruikers van benzine zullen profiteren van die accijnsverlaging. En dat zijn niet de lage inkomens. Integendeel, de helft van de lage inkomens heeft niet eens een motorvoertuig. (via)
  3. Het wordt nog erger. Een belasting raakt alle spelers op een markt, niet alleen degene die de rekening betaalt, zie tax incidence. Uiteindelijk wordt die accijns dus deels opgebracht door consumenten, deels door producenten. Verlaging van de accijns zal dus deels ten goede komen van de Nederlandse consument, deels van de buitenlandse producent. Rusland bijvoorbeeld. Goed, Nederland is maar een kleine speler op de internationale markt dus groot zal dit effect niet zijn, maar toch.
  4. Het wordt nog erger. Benzineconsumptie leidt tot negatieve externe effecten; milieuvervuiling en files. Belastingen zijn een goede manier om de private kosten meer in lijn te brengen met de maatschappelijke kosten, zie Pigouviaanse belasting. Het verlagen van die accijnzen slaat de verhouding tussen beide kosten juist weer verder uit het lood. (Noot: daarbij ga ik er van uit dat de huidige accijnzen lager zijn dan de externe effecten, maar dat lijkt me het geval).

Ergo: verlaging van de benzine-accijns betekent vooral het subsidieren van rijken en olieproducenten, ten koste van het ganse Nederlandse volk en het milieu. Moesten we maar niet doen.

Peukenprijs

Op zonnige dagen lunch ik soms met mede-economen op een bankje buiten. Het komt regelmatig voor dat de methadonbus recht voor onze neus parkeert. Wie verslaafd is mag er een opwekkend middel komen halen, op kosten van de belastingbetaler. Twee beveiligers controleren bij de deur, en wij mogen er niet in. Dit heeft een zweem van onrecht, maar welke goed doorvoede econoom durft dat te zeggen tegen de schichtige verslaafde die naar binnen glipt? De methadon wordt in de bus geconsumeerd, want anders zou de klant het kunnen verpatsen aan iemand zonder pasje.

Ik moest aan die situatie denken naar aanleiding van het bericht dat de tabaksprijs eigenlijk verdubbeld zou moeten worden. Dat moet om te zorgen dat jonge mensen niet met roken beginnen, want bij ouderen haalt het niets uit (zie eerdere berichten). Mooi doel, maar deze accijns werkt voor de volwassenen roker regressief en leidt er waarschijnlijk toe dat er nog minder geld overblijft voor verse groente. Of het goed is voor de gezondheid is maar zeer de vraag.

De oplossing is om beide groepen te scheiden. Geen tabak onder de 18, of meer radicaal, de tabaksbus. Wie aantoonbaar verslaafd is mag naar binnen voor een goedkope peuk. Wel binnen oproken natuurlijk want anders wordt de handel buiten doorverkocht. Want dat is natuurlijk de pest van zo’n simpele accijnsverhoging: de substitutie neemt alleen maar toe. Goedkope sigaretten uit het buitenland, al dan niet hier naartoe gesmokkeld, en substitutie over de tijd. Wie leest over zo’n grote aanstaande prijsverhoging kan het beste stevig doorroken nu het nog kan.

Club PAM

Vaste lezers zagen de afgelopen dagen de grafiek van de politieke aandelenmarkt vreemde sprongen maken. Om twaalf uur vanmiddag stond hij erbij zoals hieronder.

De koers van de VVD had op dat moment bijna de 70 bereikt, de PvdA hing rond de 18.  Alles kan, maar het lijkt waarschijnlijk dat er door deelnemers niet echt gespeculeerd werd op een historische politieke ommezwaai. De koers van je favoriete partij opjagen is ook leuk, vooral als het geen echt geld kost.

Want dat is natuurlijk de Achilleshiel van deze onderneming: iedereen die zich inschrijft krijgt een gratis kapitaal, dat naar hartelust gebruikt kan worden.  Zoals ik eerder deze week al schreef voldoet de markt eigenlijk niet aan de basisvoorwaarden, omdat er geen harde financiële prikkel aanwezig is.

Wat nu? Tot ons behoorlijke chagrijn moeten we afstappen van het principe van vrije toetreding en hebben we de politieke aandelenmarkt semi-besloten gemaakt. Zomaar inschrijven bij Inkling en dan de gratis dollars verbrassen kan niet meer, u moet eerst langs de ballotage. Mensen die mee willen doen sturen een mailtje naar eco@nomie.nl met hun volledige naam, e-mail adres en Inkling-gebruikersnaam. Daarna krijgen ze toegang tot de markt. Wie al actief was heeft automatisch toegang.

Kokosnoten

In elk micro tekstboek staat ie wel: de backward bending supply curve of labour. Het idee: als lonen stijgen kan het inkomenseffect zo groot zijn dat door dat hogere inkomen mensen besluiten meer vrije tijd te nemen. Hoge lonen leiden dan tot een lager arbeidsaanbod en dat is vreemd.

Prachtig verhaal op de Amerikaanse Publieke Radio. [via] Op het eiland Kiribati, ergens in de Pacific, doet men in essentie twee dingen: vissen en kokosnoten plukken. Om overbevissing en de daarmee gepaard gaande vernietiging van het koraalrif te voorkomen, werd besloten het plukken van kokosnoten te subsidiëren. Als mensen meer kokosnoten gaan plukken gaat men minder vissen en dat is goed voor het koraalrif, zo was het idee. Slim bedacht.

Helaas. De overbevissing werd alleen maar erger. Wat was er aan de hand? Inderdaad, de terugbuigende arbeidsaanbodcurve. Vanwege het hogere loon werden er minder kokosnoten verzameld en koos de bevolking voor meer vrije tijd. En wat ging men doen in die vrije tijd? Vissen.

De beleidsimplicaties zijn even pijnlijk als voor de hand liggend. Een kokosnotenbelasting zal ervoor zorgen dat die arme Kiribatianen(!?) zo hard moeten werken dat ze amper nog aan vissen zullen toekomen.