Stilvallen

Als trouwe lezer van dit weblog weet u al dat economische berichten in de pers vaak toch net niet helemaal kloppen. Maar vanochtend maakt het ANP het wel erg bont. “Spaanse economie valt stil” alarmeert het persbureau. Wat nu!? Is heel Spanje massaal op zijn gat gaan zitten!? Is er van overheidswege besloten tot een massale en langdurige siesta!? Wordt er echt niets meer geproduceerd!? Natuurlijk niet:

De Spaanse economie is in het derde kwartaal gegroeid noch gekrompen ten opzichte van het tweede kwartaal.

De Spanjaarden produceren dit jaar dus precies net zo veel als vorig jaar. Dat zou ik zelf geen stilvallen willen noemen.

Oud nieuws

Het is niet eens zo gek lang geleden dat in dit land ieder uur de radionieuwsdienst te horen was, verzorgd door het ANP. Dat bureau verzorgde het nieuws op de radio vanaf 1937. Nou is radio een vluchtig medium, maar een groot deel van die bulletins blijkt nog te bestaan:

Bij een verhuizing in Hilversum in 1993 werd een villa leeggehaald waar ooit de Radionieuwsdienst ANP was gevestigd. In de kelder van dit pand bevond zich een reusachtige hoeveelheid uitgetypte teksten van radionieuwsbulletins.

En in een gebeurtenis die mij gelukkig en trots maakt in deze tijd te leven is nu dat complete archief, doorzoekbaar, opengesteld voor de gewone burger. Kijk hier om direct te zoeken of blader eerst wat rond maar pas op: wie eenmaal begint kan moeilijk stoppen.

Voor economen is er veel te doen. Ik kan me voorstellen dat, gezien het belang van nieuws in de economie, hier een geweldige nieuwe bron van data is opengegaan. Maar ook de economisch toerist kan zijn ogen uitkijken. Ik vond onder meer beursberichten uit 1939, de eerste IMF bijeenkomst in 1946, boerenemigratie in 1948, het begin van de Sterling-crisis in 1976, en de oprichting van het EMS in 1978. En dan het bewijs dat in 70 jaar niet alles verandert: de ANWB dringt er bij de minister op aan de gestegen benzineprijs te compenseren met een lagere accijns. Uit het bulletin van 25 maart 1937.

(De links verwijzen rechtstreeks naar de gescande pagina’s, het verschijnsel permalink moet de KB nog uitvinden)

Eigen huis met open deur

De vereniging Eigen Huis heeft een onderzoek onder 667 Nederlanders gedaan waaruit blijkt dat ze liever hebben dat anderen hun belasting betalen. Zo vindt

[t]weederde van de eigenwoningbezitters […] dat de OZB vervangen moet worden door een belasting die niet alleen de portemonnee treft van huiseigenaren, maar als een soort ingezetenbelasting bij alle inwoners wordt geheven

iets dat door het ANP gemakshalve wordt vertaald als

[t]wee derde van alle Nederlanders wil dat de gemeentelijke onroerendezaakbelasting (ozb) zo snel mogelijk wordt afgeschaft en vervangen voor een ingezetenenheffing.

Maar er is een verschil tussen zelf geen belasting willen betalen en vinden dat de belastingheffing anders moet. Eigen Huis lijkt vooral het eerste fenomeen op het spoor, een open deur die de inkt van het persbericht niet waard is. Het aangedragen alternatief, “belasting betalen naar rato van het inkomen, en niet op basis van de waarde van hun woning” is in ieder geval economisch minder efficiënt omdat het de arbeidsmarkt nog verder verstoort. Bovendien is het voordeel van gemeentelijke belastingen dat eraan te ontsnappen valt door naar een andere gemeente te verhuizen. Dat lukt bij een rijksheffing veel minder goed.

Verrassender worden de conclusies van EH als je ze omdraait: één op de drie huizenbezitters vindt het prima dat de OZB alleen hen treft en een overgrote meerderheid is goed te spreken over de inschatting van de waarde van hun huis door de gemeente. De helft van het land wil een belastingstelsel alleen op basis van de waarde van de eigen woning.

Nog één mooie conclusie dan, uit het rapport. Let u op de laatste zin.

[Z]es van de tien stelt dat huishoudens bestaande uit drie volwassenen ook drie keer zoveel belasting moeten betalen als éénpersoonshuishoudens. Vooral kleine huishoudens vinden dat.

Bruto regionaal inkomen

Ach, is het al weer mid-februari? Die tijd van het jaar dat Eurostat de BBP-cijfers van Europese regio’s publiceert? Inderdaad, die cijfers komen vandaag uit [pdf]. Zie vooral onze berichtgeving van vorig jaar deze tijd, waarin we nog eens ingingen op het verschil tussen BNP en BBP, de rol van forenzen en het verschil tussen productie en looninkomen.

Door de gestegen olie- en gasprijs is Groningen dit jaar de Nederlandse provincie met de hoogste productie per inwoner (vorig jaar stond Utrecht bovenaan). Omdat productie niet automatisch looninkomen is en sommige mensen die in Groningen werken in Drenthe wonen, zegt dat niet zoveel over het inkomen van de gemiddelde Groninger. Eens kijken wat het ANP er dit jaar van bakt.

Groningen staat op de tiende plaats van rijkste regio’s als wordt gekeken naar het bruto nationaal product (BNP) per inwoner. […] Eurostat tekent daarbij aan dat de cijfers een beeld geven van de totale economische activiteit in de Europese regio’s. Forenzen kunnen de productie sterk doen stijgen, maar dat betekent niet dat het BNP per huishouden automatisch ook zo hoog ligt. De regio Utrecht (13e) is de één-na-rijkste van de Nederlandse regio’s.

Goed, let op: per capita getallen geven géén beeld van de totale economische activiteit. Wat betreft het BNP per huishouden, dat ligt juist wel automatisch hoog als het BNP per inwoner dat ook is (tenzij er grote regionale verschillen in de gemiddelde huishoudgrootte zijn). Alleen gaan de cijfers daar niet over. Eurostat meet BBP per inwoner (zie vorig jaar). Daar heeft het huishouden weer niets aan omdat het geen inkomen is. Het is dan ook niet juist om van regionale rijkdom te spreken, want Groningen wordt niet rijk van haar aardgas. Dat is veeleer de regio Den Haag.

Volgend jaar nog maar een keer proberen? (update 13/2: de Groningers zijn er ook niet gelukkig mee. Maar klagen bij Eurostat lijkt mij niet de juiste oplossing.)
Lees verder “Bruto regionaal inkomen”