X

Meer dan 9 maanden geleden schreef ik op deze site een stukje over de service die toen nog gewoon Twitter heette. De teneur van destijds: het netwerkeffect is zo sterk dat er wel heel wat wanbeheer nodig zal zijn om Twitter kapot te maken.

Dat klopte wel, denk ik. Er is sindsdien behoorlijk wat wanbeheer geweest: daaronder valt in ieder geval het omkeren van de Verified categorie, het (opnieuw) toelaten van twijfelachtige lieden, het foeilelijke nieuwe logo en de bizarre beslissing om niet-leden het lezen te belemmeren. Naar verluidt staat nu ook nog de block-functie op de helling.

Tegelijkertijd is het platform maar moeilijk stuk te krijgen. Gebruikers klagen en klagen, maar blijven gewoon actief. Alternatieven duiken links en rechts op (zie Mastodon, Threads, Bluesky) maar weten de centrale functie niet over te nemen. Het lekke schip X vaart nog altijd.

Volgens de schrijver Cory Doctorow hangt de ellende op Twitter onder meer samen met het feit dat alle platforms sympathiek beginnen, maar over tijd steeds meer geld uit hun netwerk proberen te persen. Hij verzon daarvoor een Engelse term die je zou kunnen vertalen als “fecalificatie” (sorry).

Dat kan zo zijn, wat mij steeds meer begint te storen is dat ik het eigendomsrecht van mijn invallen weer eens achteloos heb weggegeven aan een andere partij. Ik zou beter moeten weten: in 2016 moesten we al concluderen het gratis hosten van andermans content een beperkt businessmodel is. En dat terwijl de waarde van stukjes op het internet nou juist in het archief zit. Zelf merk dat ik voor vrijwel elke vraag die de redactie van de website van mijn werkgever verzint, ik een oud artikel op deze site op kan vissen. Maar dan moet ik er wel bij kunnen, iets wat niet altijd zeker is als je de data uit handen hebt gegeven.

Dus toch maar mijn archief van Twitter opgevraagd en zelf opgeslagen, net zoals ik dat bij deze site doe. De waarde van die gedownloade gegevens is minder groot dan tweets met een geverifieerde tijdstempel, maar ik zou de inhoud niet graag kwijt zijn. En opnieuw weer voorgenomen om minder op X, meer op deze site te schrijven. We zullen zien of het lukt.

Twitter

Ik ben enthousiast gebruiker van Twitter, ik geef het gewoon toe. Het is een prachtig medium om actuele discussies te volgen. Ook met dit weblog maakten we meer dan 11 jaar geleden een account aan, en twee jaar later concludeerden we al dat het zwaartepunt van de discussie onder economen van weblogs naar Twitter was verschoven. Daar ligt het nog steeds.

Netwerkeffecten: als een grote groep op Twitter zit, is het voor ieder individu rationeel om zich daarbij aan te sluiten. Is het netwerk eenmaal gecreëerd, dan kan het bijna niet meer stukgemaakt.

Dat wil zeggen. De paniek slaat nu wel echt toe onder Twittergebruikers. Het nieuwe bewind van Elon Musk hanteert de botte bijl zodanig dat de ondergang van het netwerk, door technische mankementen, al aanstaande lijkt. Apocalyptische tweets vliegen je om de oren:

Berg u voor de ondergang.

Dat is een fikse onderschatting van de kracht van het netwerkeffect. Want laten we wel wezen: het is best mogelijk dat Elon Musk, door wanbeheer, het bedrijf Twitter de grond in boort. Het is best mogelijk dat hij daarbij een groot financieel verlies lijdt, en met hem de banken die de overname van Twitter mede gefinancierd hebben. Het is ook mogelijk dat de site enige dagen niet functioneert omdat Musk de netwerkbeheerder, het kantinepersoneel en de man die de sleutels bewaart per ongeluk heeft ontslagen.

Maar zelfs als dat allemaal gebeurt is het netwerk (de gebruikers, hun onderlinge verbindingen, het archief) nog in stand. Dat netwerk vertegenwoordigt een enorme waarde voor de gebruikers, mits het enigszins capabel bestuurd wordt. Dat er tegen deze waarde een astronomisch bedrag geleend is, doet daar niet aan af: dat is vervelend voor de schuldeisers maar ook voor hen is het uiteindelijk beter om Twitter in goede staat weer te verkopen, dan om de rokende puinhopen helemaal af te schrijven. Een min of meer vergelijkbaar geval is de James Bond-franchise, waarover we in 2010 schreven toen die op sterven na dood leek. Sindsdien verschenen er drie nieuwe films.

Dus: migreer gerust naar Mastodon, maar kom ook gerust terug op het nieuwe Twitter als over een paar maanden de orde hersteld is.

update 25 nov: Tim Harford beschrijft in de Financial Times hetzelfde probleem en komt met een ideaal alternatief: netwerken zouden, net als bij telefoons, op de achtergrond moeten opereren en elkaars berichten doorgeven. Je kunt dan verhuizen naar een andere provider zonder dat je je contacten kwijtraakt. Good luck! Hij verwijst daarbij ook naar dit boek van Giblin en Doctorow dat, naar het lijkt, vooral pleit voor beleid als oplossing.