Wat kost dat nou, zo’n boycot?

In het verlengde van het bericht van Thijs, eerder vandaag:  Nederlandse media melden dat die boycot ons een half miljard zou kosten:

Bedrijven voerden vorig jaar namelijk voor een kleine vijfhonderd miljoen euro uit aan goederen, die nu uit het land worden geweerd.

Die schade is dus schromelijk overdreven. De totale waarde van goederen die naar Rusland ging, was een half miljard; als Rusland ze niet meer wil betekent dat nog niet dat we al die kaas, peren en wrongel dus maar weg moeten gooien. Allicht dat we ze elders nog van de hand kunnen doen. In een ideale wereld met volledige mededinging zou het effect zelfs nihil zijn. Ga maar na: Rusland koopt zijn peren nu gewoon van buiten de EU, de totale wereldperenvraag blijft onveranderd, het aanbod ook en dus is er geen enkel effect op de wereldperenprijs en daarmee op de positie van de Nederlandse perenboer te verwachten.

Sancties

De Russen willen geen vlees, vis, fruit en zuivel meer uit Nederland en 27 andere landen. Deze sancties zijn een straf voor de eerdere sancties tegen Rusland zelf, waarbij de verkoop van wapens aan banden werd gelegd. Nou is het best waar dat Nederlandse telers hier last van hebben, maar straffen door minder van ons fruit af te nemen is toch een beetje merkwaardig.

Internationale handel betekent dat wij een gedeelte van onze productie aan de Russen leveren, en zij een gedeelte van hun productie aan ons. Daar worden we beiden beter van. Nu wil Rusland ons dwars zitten; je zou zeggen dat zoiets het best kan door te stoppen met het leveren van hun eigen productie. Dit is het soort van sanctie dat bijvoorbeeld aan Noord Korea wordt opgelegd, en eerder ook aan Rusland zelf . Maar in plaats daarvan besluiten de Russen onze productie te weigeren, terwijl we gewoon door kunnen gaan met het invoeren van Russische producten. De Russische douanebeambte ziet de stroom appels en peren die het land inging verdwijnen, terwijl het gas gewoon door blijft stromen naar het Westen. Wie is hier nu slechter af?

Nou ja, de fruitteler dus. Die kunnen we helpen door de hoeveelheid schoolfruit nog eens op te voeren. Een geluk bij een ongeluk dat de Russen vooral gezond eten boycotten.

Maar wacht even – tegenover elke goederenstroom staat een geldstroom de andere kant op. Door de Russische sancties neemt het (toch al ruime) overschot op de lopende rekening van Rusland nog verder op. Is dat dan niet erg?

Nee, zou ik zeggen. Als Rusland een groter overschot gaat draaien komt dat terecht in Russische tegoeden in het buitenland. Hoe hoger die zijn, hoe beter het werkt als die tegoeden bevroren worden.

Koehandel met Rusland

In de Volkskrant van vanochtend wordt gesuggereerd dat het Russische gedrag in de Kaukasus rechtstreeks verband houdt met de opstelling van het Westen rondom Kosovo. Omdat wij destijds tegen de wensen van de Russen ingingen worden we nu gebruskeerd rondom Georgië.

Altijd als er over oorlog en vrede gesproken wordt alsof het gewoon internationale handel is, reagereren veel mensen alsof dat een onsmakelijke en niet reële kijk op de zaak is. Oorlog, dat is nationalisme, passie, dom doordouwen desnoods, maar geen economie. Maar nu de Volkskrant er zelf in die termen over begint, voel ik me niet langer bezwaard.

Want het zit zo: toegeven over Kosovo had ons helemaal niets opgeleverd in de huidige crisis. Als er koehandel plaats moet vinden over de hoofden van onderdrukte volkeren, dan kan dat natuurlijk best. Maar de ervaring leert dat intertemporele handel, waarbij de ene partij iets opgeeft en daar maanden, jaren, later iets voor terugkrijgt in die situatie niet werkt. Er is namelijk een probleempje met de eigendomsrechten en de afdwingbaarheid van contracten. Geven wij in februari toe aan de Russen, dan is het niet gezegd dat zoiets in augustus wat oplevert, zelfs als er expliciete afspraken zijn. Want naar de rechter kunnen we niet, als het contract niet wordt nageleefd (zie hierover ook deze analyse).