Auteur: Marco

Stapeldol

Drie dagen geleden (tja, het is zomer…)  meldde het vastgoedjournaal de resultaten van een onderzoek waaruit blijkt dat makelaars berichtgeving in de media over waardeontwikkeling op de huizenmarkt niet eenduidig en verwarrend vinden. Dat komt omdat er maar steeds verschillende cijfers van verschillende instanties uitkomen, die elkaar tegen lijken te spreken. John Kerkhoven, baas van de website, concludeert:

Ik kan mij voorstellen dat de Nederlandse consument in verwarring raakt van de hoeveelheid rapporten, de frequentie waarmee zij verschijnen én het feit dat zij elkaar regelmatig tegenspreken.

Met het gebruikelijke Telegraaf-sausje wordt dat:

Consumenten worden stapeldol van de informatie over prijsschommelingen in de woningmarkt. Verschillende instanties strooien maandelijks met tegenstrijdige verkoopcijfers.

Volgens de NVM komt dat omdat hun cijfers voorlopen op die van anderen. Maar een belangrijke oorzaak die onvermeld blijft lijkt me dat sommigen de gemiddelde prijs van een huis rapporteren, en anderen de prijs van een gemiddeld huis, en dat is heel iets anders, zie ook hier.

Oh ja. Een andere conclusie uit het onderzoek is dat “60% vindt dat de media te weinig selectief zijn in hun berichtgeving en slechts publiceren wat zij toegestuurd krijgen.” Op een of andere manier heeft dat het Telegraafbericht niet gehaald.

Bevroren tenen

Het leukste van het NRC geldblog is de volstrekt absurdistische belastingrechtspraak die daar met enige regelmaat langskomt. Brachten wij u eerder al het Geval van de Heidense Kerstversierselen, vandaag aandacht voor de Zaak van de Bevroren Knoflookteen.

Pardon!? Tja. Er schijnt in dit land voor verse knoflook een hoger invoertarief te gelden dan voor knoflook in bevroren staat. In Haarlem diende een zaak tegen een importeur die tenen invoerde bij minus 1,5 graad Celsius en vervolgens beweerde dat ze bevroren waren. De belastingrechter wist wel beter:

Water bevriest bij nul graden, maar hoe zit dat bij knoflook? Dat bestaat voor tweederde uit water, maar er zit ook zout in. Door dat zout bevriest een knoflookteentje pas door en door bij minus tien graden celcius, zo verklaarde een deskundige in de rechtzaal. Hij had het speciaal voor deze rechtszaak uitgeprobeerd.

Uiteindelijk zit het absurde natuurlijk niet zo zeer in dergelijke rechtzaken, maar veel meer nog in de regels die ze mogelijk maken. Deze kwestie is een aardige illustratie van dat er maatschappelijk gezien aan regelgeving en belastingheffing soms veel meer kosten zijn verbonden dan alleen het verstoren van consumptie- en productiebeslissingen. Die hele rechtsgang zal een kostbare zaak zijn geweest en maatschappelijk gezien volstrekte verspilling. Daarnaast zijn er blijkbaar in dit land belastingambtenaren die zich bezighouden met het vaststellen van de temperatuur van ingevoerd knoflook, ook al niet een heel productieve bezigheid. Bovendien moet er ooit een bevrorenknoflooktenenlobby zijn geweest die er met succes in geslaagd is het tarief van ingevroren knoflook naar beneden te krijgen. Ook die mensen, en de regelgevers die overstag zijn gegaan, hadden vanuit maatschappelijk oogpunt hun tijd wel beter kunnen besteden.

En juist omdat het zo’n onbeduidend onderwerp is waar verder niemand zich druk over maakt blijft dergelijk onrecht maar voortduren. Het lijkt me tijd voor kamervragen.

Slim

Uit onderzoek blijkt dat bedrijven die slimmer werken een hogere productiviteitsgroei kennen. Tja, dat lijkt mij ook een redelijke open deur, maar heus, het is onderzocht.  Er blijkt zelfs een hele Filosofie achter te zitten:

`Slimmer werken’ is het verbeteren van de manier van werken, bijvoorbeeld door taken anders te verdelen, taakroulatie of flexibel roosteren.

Op zich lijkt mij dat toch een beetje de essentie van het moderne kapitalisme, zie Adam Smith. Maar de Nederlandse overheid blijkt er nu een hele campagne voor te hebben opgezet, compleet met website.

Slimmer werken kan iedereen! Werknemers, managers, ondernemers, experts, adviseurs, vakbondsbestuurders en wetenschappers kunnen allemaal slimmer werken.

jubelt de website.

Goh.

Economic Gangsters

Van trouwe lezer Bart mocht ik het boek Economic Gangsters van Fisman en Miguel lenen.

In de definitie van de auteurs is een ‘economic gangster’ een crimineel die puur zijn eigen belang nastreeft, ongehinderd door enige morele scrupules. Maar eigenlijk gaat het boek gewoon over ontwikkelingseconomie, over de discussies die in dat vakgebied spelen, over het gebruik en belang van gerandomiseerde experimenten om te toetsen of een bepaalde benadering werkt, over corruptie en wat daar aan te doen valt, en meer van dat soort dingen. Dat klinkt saai, maar het boek is bijzonder goed en pakkend geschreven en staat vol creatief onderzoek. Een beetje in de stijl van Freakonomics, behalve dan dit boek gestructureerder is en een duidelijker thema heeft.

De heren bespreken vooral hun eigen onderzoek. Meest in het oog springend is hoofdstuk 4. Diplomaten die bij de Verenigde Naties in New York werken hebben diplomatieke onschendbaarheid en hoeven dus hun parkeerbonnen niet te betalen. Fisman en Miguel tonen aan dat het aantal parkeerbonnen dat de gemiddelde diplomaat oploopt een opvallend sterk verband vertoont met de Wereldbank corruptieindex van zijn/haar land van herkomst. De mate van corruptie van een individu (hier: onbetaalde parkeerbonnen) hangt dus niet alleen af van kosten (geen) en baten (overal kunnen parkeren) maar ook van culturele aspecten (de mate van corruptie in het thuisland).

Groei

De media hebben wel eens de neiging zich blind te staren op het groeicijfer van een economie, vooral China is daarvan een goed voorbeeld. Het nieuws van vandaag geeft een aardige illustratie van waarom dat soms weinig zinvol is.

De Noord-Koreaanse economie groeit dit jaar met 3,7%. Daarmee behoort het tot de best presterende economieen ter wereld. Is de gemiddelde Noord-Koreaan daarmee beter af dan zeg de gemiddelde Zuid-Koreaan, die woont in een land waar de economie dit jaar 1,5% krimpt? Is er grootschalige economische migratie van Zuid naar Noord te verwachten?

Eh, niet echt. Het inkomen per hoofd staat op zo’n 500 dollar in Noord, tegen 16500 in Zuid, en daar zit nog altijd een factor 33 tussen. Zelfs als de huidige trends zich voort zouden zetten, duurt het nog steeds 68 jaar voordat Noord op hetzelfde niveau zit als Zuid.

Snelkookpan

In de categorie Volstrekt Irrelevante Bijzaken: heeft u thuis een snelkookpan? Ik ook niet. Maar bij Freakonomics meldt Daniel Hamermesh dat die dingen mateloos populair zouden zijn in Nederland:

My Dutch friend tells me that everybody there has one and uses it all the time, as they save on energy costs.

Als dit een trend is, dan toch zeker eentje die mij is ontgaan. Mijn enige associatie met dit keukengerei is dat je er vrij lugubere misdrijven mee kunt plegen.

De context suggereert dat die ‘Nederlandse vriend’  een econoom is met de initialen S.F.

Een mens wordt er wel nieuwsgierig van.

Statistiek en de Iraanse verkiezingen

Inmiddels lijkt duidelijk dat er met de Iraanse verkiezingsuitslagen geknoeid is. De vraag is of dat ook statistisch valt aan te tonen.

Als mensen getallen uit hun duim gaan zuigen, dan zorgen ze er bewust dan wel onbewust voor dat alle cijfers ongeveer even vaak voorkomen, dus de 1 net zo vaak als de 2 net zo vaak als de 3 etcetera.

De werkelijkheid is echter niet zo willekeurig. Als je kijkt naar getallen uit de echte wereld, aandelenkoersen, nationale inkomens, bevolkingsaantallen, stemmen in een verkiezing, dat soort dingen, dan blijken die getallen in ruwweg 30% van de gevallen te beginnen met een 1, in 17% van de gevallen met een 2 en in slechts zo’n 5% van de gevallen met een 9. Die reeks kansen staat bekend als Benford’s Law en heeft te maken met het feit dat veel fenomenen in de echte wereld logaritmisch groeien. Verzin maar eens een willekeurig getal, schrijf dat op een papiertje, tel er zeg 5% bij op, doe dat pakweg duizend keer en zo’n 30% van de resulterende getallen zal beginnen met een 1.

Benford’s Law is ideaal om fraude op te sporen. Het schijnt gebruikt te worden door belastinginspecteurs. En inderdaad, even Googelen levert op dat ook de Iraanse verkiezingsuitslag aan deze analyse [pdf] is onderworpen. Uitkomst: de kans dat de verkiezingsuitslag niet uit de duim is gezogen is minder dan 0.7%. Dit bericht geeft een mooie samenvatting van de analyse, maar plaatst ook wat kanttekeningen.

LETS (2): de Gelre

Een van de grotere lokale handelssystemen in Nederland, en ook vertegenwoordigd bij Alles Draait Om Geld vorige week, is de Gelre, een systeem dat draait in Gelderland. Uit de website van de club blijkt dat ze er een nogal, eh, onconventionele economische visie op nahouden:

De Euro is schaars en met name landelijke en kleinsteedse gebieden zijn onderhevig aan die schaarste. […] Veel perifere gebieden zijn niet arm omdat ze ‘niet concurrerend’ zijn, maar omdat er onvoldoende geld regionaal circuleert om de onderlinge handel mee te financieren.

En de oplossing van dat probleem is, uiteraard, de Gelre. Lees vooral ook de rest van deze pagina, zeer de moeite waard.

Het is goed dat er rente is, zou je denken. Vooral voor de armen. Zo kunnen ze zich dingen permitteren die anders alleen voor de rijken waren weggelegd. Was er geen rente, dan zou niemand nog geld uitlenen, en moet je dus alles eerst bij elkaar sparen voordat het aan kan schaffen. Bij de Gelre denken ze daar duidelijk anders over:

Lees verder “LETS (2): de Gelre”

Alles draait om geld (2): LETS (1)

Best een aardig programma. Thijs hoeft zijn video niet eens in te stellen, het programma is terug te zien op uitzendinggemist.

In de aflevering van vorige week heb ik met lichte verbijstering gekeken naar een item over LETS, lokale alternatieve handelssystemen (start op 21:35). Het ontstaan van zo’n systeem gaat meestal ongeveer als volgt. Allereerst is er een groep mensen die niet zoveel heeft met geld, onze maatschappij maar materialistisch vindt en daarom overgaat op ruilhandel. Ik doe jouw tuin als jij voor mij een appeltaart bakt, dat idee. Een hele sympathieke gedachte. De volgende stap is dat iemand op het idee komt dat het eigenlijk handiger is om een tegoedbon voor een appeltaart te geven in plaats van direkt die taart te bakken, zodat degene met de tuin hem, zeg, op zijn verjaardag kan verzilveren. Dan verzint iemand dat het nog handiger is als zo’n tegoedbon ook overdraagbaar is aan anderen zodat we niet alleen bilateraal kunnen ruilen, maar ook in langere ketens. Tenslotte komt iemand op het lumineuze idee om de tegoedbonnen niet te stellen in termen van appeltaarten, maar in termen van algemene diensten. Een appeltaart kost dan bijvoorbeeld 3 tegoedbonnen, het aanharken van de tuin 4 tegoedbonnen, enzovoort.

De ultieme ironie is natuurlijk dat het systeem dan terechtkomt op iets wat verdacht veel lijkt op geld, maar dan zonder de veiligheid van monetair toezicht. Vanuit hun sociale idealen komen de initiatiefnemers dus uit op een systeem dat in zekere zin ultra-kapitalistisch is.

De voordelen van de LETS? De voorstanders noemen vooral het bevorderen van sociale cohesie (te rechtvaardigen, maar dat zou ook op een andere manier kunnen) en het stimuleren van de lokale economie; het gaat immers om lokale handelssystemen. Uiteindelijk komt dat dus neer op ordinair protectionisme en dat is ook al geen goed idee.

(later meer)