Allemaal politiek – Pagina 10

Scheiden doet lijden

De mogelijkheid om zonder tussenkomst van een rechter een einde te maken aan uw huwelijk bestaat niet meer: de flitsscheiding is afgeschaft. Belangrijkste reden hiervoor is het verstevigen van de positie van de kinderen ten opzichte van hun (ruziënde) ouders. Op zijn weblog schrijft minister Rouvoet over dit onderwerp

Het jongetje kijkt triest in de camera. ‘Ik heb eigenlijk geen zin meer in het leven van nu, ik wil liever het leven van vroeger weer, met papa en mama’.

(Kenners weten uit welke klassieker de minister put). Op korte termijn zijn de effecten van deze wetswijziging duidelijk: er zal minder snel gescheiden worden en meer aandacht worden besteed aan de afwikkeling. Op lange termijn zijn de effecten ook duidelijk: minder mensen zullen trouwen en meer koppels zullen hun kinderen opvoeden vanuit een, makkelijk te ontbinden, geregistreerd partnerschap. Econoom Tyler Cowen schreef er eerder dit over.

Levens redden

Goed, we zijn allemaal een beetje van de kaart door de grote Donorshow en op zulke momenten is het moeilijk om het hoofd koel te houden. Maar dit bericht spant wat mij betreft de kroon.

In de vergelijking beschikbare organen = aantal doden maal fractie donoren gaat de aandacht volgens VVD TK-lid Van Miltenburg teveel uit naar de tweede factor. Meer organen komen ook beschikbaar als het aantal vroeg overledenen wat stijgt. En dus het logische voorstel: schaf de verplichte autogordel af.

Gewaagd en een beetje gek, dat voorstel, maar vooral: ineffectief. De reden: het Peltzman effect.

Lampje

Wat is er toch gevaren in de minister van VROM? Gisteren kwam al naar buiten dat zij de gloeilamp in de ban wil doen. En nu een tweede plan: huishoudens die meer dan gemiddeld energie gebruiken gaan een hogere energieprijs betalen.

De econoom krapt zich achter de oren biij zoveel sociaal gesleutel en zo weinig vertrouwen in het vermogen van de burger om zelf keuzes te maken. Als er externe milieueffecten zitten aan het opwekken van energie, dan is er maar één passende maatregel: verhoog de prijs van stroom met een bedrag dat gelijk is aan de veroorzaakte schade, en gebruik dat geld om de schade te herstellen. Wie dan nog een gloeilamp op wil steken of meer dan gemiddeld energie wil verbruiken, mag dat doen; de hogere kosten betaalt hij of zij zelf. Dure controle op de lampenvloot of het maandelijks verbruik kan achterwege blijven.

Selectie, prikkels

Minister Plasterk (met kekke iMac) is tegen selectie voor studenten aan de universiteit:

‘Er zijn genoeg toppers in het hoger onderwijs die als scholier maar een beetje door hun opleiding heen akkerden en die pas tijdens hun studie enthousiast werden.’

Dat verhaal kennen we allemaal. Maar wordt het feit dat de voorspellende werking van prestaties op de middelbare school nu heel laag is, niet juist veroorzaakt doordat die prestaties er voor de toelating toch niet toe doen? Anders gezegd: als er bij inschrijving wél naar de eerdere prestaties gekeken zou worden, zou er een stuk minder door middelbare opleidingen geakkerd worden.

Is het vooringenomen dat ik hierin de klassieke fout herken van de natuurwetenschapper die zich met sociale wetenschappen bezighoudt? Pas op: uw studieobject past zich aan aan de omgeving!

Arbitrage voor domme studenten

Hoera, de Tweede Kamer heeft het voor elkaar: volgens dit bericht mag elke student het komend studiejaar €7500 lenen tegen 3,7% rente. Eerder dreigde deze luxe situatie te worden afgeschaft.

Luxe? Jazeker, want de student heeft zo voor een lening van minstens 4 jaar de kredietwaardigheid van de Nederlandse staat, met bijbehorend rentepercentage. Het geld mag worden geïnvesteerd in een hoog-renderend financieel project.

In principe is dat project de student zelf. Immers, een jaar studie levert 7 tot 9 procent rendement. Maar voor studenten die het geloof in eigen kunnen verloren hebben is er altijd nog de AK-bank, die (met inleggarantie van de DNB) over 4 jaar risicoloos 4.4% rente biedt. Dat is nog altijd €50 arbitrage per jaar.

Rode diesel

De Economist heeft een aardig artikel over een ernstige misstand: verschillende belastingtarieven op brandstof voor verschillende groepen gebruikers. De aanleiding is dat verlaagde tarieven voor watersporters en pleziervliegtuigjes onlangs door de EU zijn verboden.

De belastingen op brandstof zorgen ervoor dat negatieve externe effecten van het verbruik in de prijs opgenomen worden. De twee belangrijkste externe effecten van het gebruik van benzine en diesel zijn milieuvervuiling en files. Voor wat betreft het laatste is er inderdaad iets voor te zeggen om vliegtuigen en bootjes vrij te stellen. Maar voor het milieu zal het uiteraard worst zijn of de uitlaatgassen uit een schip of uit een auto komen.

De externe effecten op het verkeer zullen op termijn worden beprijsd door middel van het rekeningrijden. De invoering daarvan zou een mooi moment zijn om in Nederland de rode diesel voor boeren af te schaffen. Of misschien al eerder: de negatieve externe effecten van tractoren in het verkeer zijn zeker niet nul, weet iedereen die er wel eens met een slakkengangetje achter heeft gereden.

Stemmen op een stuk

Wim de Bie heeft een mooie rubriek over posters voor de aanstaande verkiezingen. Wat opvalt is dat veel politici proberen de kiezer te overtuigen met een foto van zichzelf. Doet hun uiterlijk ertoe? Ja. Een stuk in de FT van dit weekend geeft een aardig overzicht van het effect van een aantrekkelijk gezicht: mooie mensen hebben, hun andere kwaliteiten constant gehouden, meer succes in het leven. Dat is zelfs het geval wanneer aantrekkelijkheid geen invloed zou moeten hebben op productiviteit (in academische beroepen bijvoorbeeld, schrijft de krant). En een knappe kop helpt zeker bij verkiezingen: zelfs de rationele economen kiezen voor de mooiste kandidaat als voorzitter van hun club, blijkt.

Het probleem bij het meten van die schoonheidsbonus voor politici ligt natuurlijk in het isoleren van het effect van het uiterlijk. Zou je Nederlanders vragen om hun politici te ordenen op aantrekkelijkheid, dan is het goed mogelijk dat in hun achterhoofd de overige kennis over de persoon meespeelt. Daar is moeilijk iets aan te doen, want politici zijn beroepshalve bekend. Een onafhankelijk oordeel over hun uiterlijk is binnen de landsgrenzen niet meer te krijgen.

En dat is het slimme aan dit recente onderzoek [pdf]: de onderzoekers lieten foto’s van de kandidaten voor lokale Finse verkiezingen beoordelen via enquÃªtes in andere landen. Gespeend van elke kennis over de competentie van de Finnen konden de beoordelaars een objectief beeld van hun aantrekkelijkheid geven. Die score werd vervolgens gebruikt om het succes in de verkiezingen te verklaren. Conclusie: mensen die mooi worden gevonden worden ook als competent gezien, en vooral voor vrouwen is aantrekkelijkheid een belangrijke verklaring voor succes.

Verondersteld dat een aantrekkelijk persoon niet per se een beter politicus hoeft te zijn is zitten we in een inefficiënte situatie. U kunt hier op 7 maart iets aan doen: breng uw stem uit op een lelijkerd.

Verlaagd niveau

Teletekst citeert uit de gelekte pagina’s van het regeerakkoord:

"verlaagd niveau"?!

De quotes geven aan dat de redacteur niet helemaal op de hoogte is van de verschillende BTW-tarieven. Dit staat in het akkoord:

Quote

Kennelijk viel een ritje in de zweefmolen tot nu toe onder de eerste levensbehoeften, en dus in het lage tarief. Dat is met Balkenende 4 mooi afgelopen.

Wat ik mij nu afvraag: iedereen weet dat het verhogen van belastingen leidt tot uitval van de vraag. Als de kermis duurder wordt, nemen de bestedingen af en dus vallen ook de BTW-opbrengsten weer tegen. Om hier rekening mee te houden moeten de onderhandelaars kennis nemen van de prijselasticiteit van de vraag naar kermiskaartjes. (1) Wat is die precies? en (2) Hoe weten ze dat?

Meer over PAM en peilingen

Net als Thijs was ik ook aan het rekenen geslagen met de prestaties van de Politieke Aandelenmarkt, en die van de opiniepeilers. Voor de PAM ben ik, op basis van de grafiekjes op de website, uitgegaan van de meest voorkomende koers in de vooravond van de 22e november (dus een paar uur voor het sluiten van de stembussen). Dat vermenigvuldigen met anderhalf geeft ruwweg het voorspelde aantal zetels. De SP laat ik buiten beschouwing, omdat de PAM daarvoor een te lage bovengrens had gesteld. Ook kijk ik niet naar de kleinste partijen, waarvoor de PAM oplegde dat ze minstens 1% van de stemmen moesten halen. Ik vergelijk de prestaties met de exit-polls van De Hond en TNS/Nipo zoals die op de verkiezingsavond bekend zijn gemaakt. Tenslotte kijk ik naar de som van de absolute verschillen tussen peiling en uitslag. Daar gaan we, met natuurlijk de kanttekening dat de einduitslag nog niet definitief is:

Lees verder “Meer over PAM en peilingen”

Politieke aandelenmarkt stelt teleur

Deze verkiezingen werd de stemming onder de bevolking gevolgd door de Politieke Aandelenmarkt van de Volkskrant. We schreven er eerder over, onder meer over een ontwerpfout: door uitsluitend in hele centen te werken kon de markt niet voorspellen dat een partij niet in de kamer zou komen.

Hoe is het afgelopen met de markt? Drie observaties:

“Om speltechnische redenen” was voor alle partijen een maximumkoers vastgesteld. Voor de SP stond die op 15 cent. De SP haalde (afgerond) 17% van de stemmen, waardoor handelaren die short stonden er goedkoop vanaf komen. De voorspelling voor de SP is uiteraard te laag. Idem voor Wilders’ partij, een maximum van 5%, een resultaat van 6%.
Anders dan ik verwachtte stopte de handel niet om 21:00, het moment dat de stembussen sloten en de eerste exit-poll bekend werd. Op dat moment werd er zeer driftig gehandeld, waardoor het systeem down ging. Mooie screenshots van falende markten na de klik.
De voorspelling van de markt was voor elke partij slechter dan de laatste peiling voor de verkiezingsdag. Mogelijk door de ontwerpfouten (hele centen, te lage maxima). Voor de volgende keer is er een hoop te verbeteren.

Toch is de markt niet helemaal mislukt. Het grote voordeel van het spel blijft dat er real time gereageerd wordt op informatie: zo snel er nieuws is verspringen de koersen. Ook al zit de voorspelling er uiteindelijk naast, dat aspect blijft waardevol.

Lees verder “Politieke aandelenmarkt stelt teleur”