Beetje dom – Pagina 4

Nog grotere getallen

Ach en wee. Nog maar drie dagen geleden wees Thijs er al op dat de Volkskrant stevig onderuit ging met het benoemen van grote getallen. Heeft de redactie daarvan geleerd? Welnee. Vanavond giert men nog gillender uit de bocht. Kijk en huiver:

Ja heus. 1.2 triljard. Weet u wel hoeveel dat is? Kijk eens op dit handige lijstje. Inderdaad, een 1 met 21 nullen. 1.2 triljard, dat is 200 miljard euro per wereldburger. Gelukkig blijkt uit het begeleidende bericht dat die arme Wellink slechts 1200 miljard bedoelde, 1,2 biljoen dus.

Je ziet helemaal voor je hoe dat is gegaan op die redactie (overigens zou het kunnen dat het de schuld van het ANP is, maar dit terzijde). Er komt een bericht binnen waarin Wellink in het Engels zegt dat de kosten “1,2 trillion” kunnen bedragen. Oei, denkt de dienstdoende redacteur. Oppassen. Dat ging eerder deze week ook al eens mis, toen we trillion als triljoen vertaalde. Maar dat is het niet. Wat zou het dan wel zijn? Eh, triljard dan waarschijnlijk?

Astrologie

Wekelijks, als mijn ochtendtrein Utrecht CS nadert, haast ik mij nog even door de column van Michaël Zeeman in de Volkskrant. De correspondent in Rome krijgt van de krant op maandag de gelegenheid zijn hart te luchten over alles dat mis is in Nederland. Hij doet dat in een absurd aandoende stijl die mij vaak grinnikend het perron op doet stappen. Werkbare alternatieven biedt hij helaas niet. Maar helaas, deze week ben ik zelf de klos. Lees mee:

In de geldkwestie is het opmerkelijk hoezeer economie op astrologie lijkt. De beoefenaren van beide vakken maken bij voorkeur omslachtige berekeningen, waarin verschijnselen die vermoedelijk niets met elkaar te maken hebben toch met elkaar in verband worden gebracht. Net als de astrologen vormen de economen een streng volkje, dat het eigen terrein met dreigingen, geheimzinnige rituelen en intimidatie bewaakt.

Het gaat over de lichte daling die de beurs de vorige week liet zien en de berichtgeving daarover. Ik vrees dat dit een reputatieschade is die we op het conto moeten schrijven van zogenaamde analisten en experts die we zo vaak in de pers zien. Maar de karakterisering van economen als een volkje dat het eigen terrein met intimidatie bewaakt? Wie heeft dat gedaan?

[De column staat overigens niet online]

Lui

Waarom zijn de inwoners van Afrika arm? Omdat ze te lui zijn om te werken. Geloof het of niet, volgens dit artikel in de Volkskrant is dat de strekking van dit boek van tropisch landbouwkundige Toon van Eijk.

‘Als je ze uitbetaalt, komen ze niet meer todat het geld op is. Ze zijn niet gericht op het leveren van kwaliteit. Zo kun je geen project afmaken […] In de praktijk hoor je iedereen over dat arbeidsethos klagen, zeker onder blanke ontwikkelingswerkers.

Er is een eenvoudige manier om te zien dat dit onzin is: zet een Afrikaan in Amerika of Europa neer en hij of zij werkt net zo hard als de Westerlingen. Maar niet alleen de analyse van de oorzaak klopt niet, ook de oplossing is twijfelachtig:

Afrika moet een protectionistisch beleid voeren. Want bij liberalisering van de markten hoort ook een concurrerend arbeidsethos. Dat kun je alleen opbouwen door jezelf af te schermen.

Twee keer fout: (1) door het voeren van een protectionistisch beleid bescherm je laag-productieve activiteiten. De noodzaak om, bijvoorbeeld door harder te werken, productiever te worden ontbreekt. (2) wie de handel stillegt voorkomt welvaartsverhogende ruil (en maakt Afrikanen dus onmiddelijk nog armer) en verhindert de opname van nieuwe technologie. Dom, dom, dom. Er is een reden dat ik geen adviezen geef over tropische landbouw: ik heb er geen verstand van.

(Overigens valt er wel degelijk een intelligent debat te voeren over ontwikkeling en protectionisme. Zie recentelijk Rodrik en DeLong, zeer aan te raden.)

Nog meer wisselverlies!?

Om onduidelijke redenen mag de Stichting Wisselverlies deze week opnieuw haar nonsens in de pers spuien (zie eerdere post). Een van de trucs die de stichting toepast is om het door haar berekende “koopkrachtverlies” niet per jaar weer te geven, maar cumulatief over de hele periode, maar dan wel weergegeven als percentage van het jaarlijkse inkomen. Het ANP geeft nog een juiste weergave van de claim van de stichting:

De gemiddelde werknemer in Nederland heeft sinds de officiële overstap van de gulden naar de euro begin 1999 een koopkrachtschade geleden van ongeveer 164 procent van het huidige inkomen.

maar de redactie economie (sic) van het Parool trapt er met open ogen in:

De koopkracht van de gemiddelde werknemer in Nederland is sinds de overstap van de gulden naar de euro begin 1999 164 procent gedaald.

Uhm. Dat betekent dus dat iemand die in 1999 nog een inkomen had van 1000 euro per maand, nu de facto per maand 640 euro aan zijn werkgever betaalt!?

Wisselverlies

De stichting Wisselverlies.nl is officieel van start gegaan. De stichting stelt vast dat de gulden 12% te goedkoop de euro in is gegaan. Daardoor zijn Nederlanders financieel ernstig benadeeld. Op de website wordt voorgerekend dat het verlies voor de gemiddelde burger inmiddels is opgelopen tot een slordige 30% per jaar. Wij willen ons geld terug! De stichting gaat juridische procedures beginnen om het geld voor burgers en bedrijfsleven terug te claimen. Inderdaad, het is dat het bij lange na geen begin april is, want anders had ik het ook niet geloofd. De website is dan ook een bonte verzameling van denkfouten en kromme redeneringen.

Lees verder “Wisselverlies”

Lampje

Wat is er toch gevaren in de minister van VROM? Gisteren kwam al naar buiten dat zij de gloeilamp in de ban wil doen. En nu een tweede plan: huishoudens die meer dan gemiddeld energie gebruiken gaan een hogere energieprijs betalen.

De econoom krapt zich achter de oren biij zoveel sociaal gesleutel en zo weinig vertrouwen in het vermogen van de burger om zelf keuzes te maken. Als er externe milieueffecten zitten aan het opwekken van energie, dan is er maar één passende maatregel: verhoog de prijs van stroom met een bedrag dat gelijk is aan de veroorzaakte schade, en gebruik dat geld om de schade te herstellen. Wie dan nog een gloeilamp op wil steken of meer dan gemiddeld energie wil verbruiken, mag dat doen; de hogere kosten betaalt hij of zij zelf. Dure controle op de lampenvloot of het maandelijks verbruik kan achterwege blijven.

Vraagfuncties dalen!

Ben een weekje op vakantie geweest, maar ik zie dat Thijs niet stil heeft gezeten. Wat mij het meest opviel toen ik het nieuws van de afgelopen week doornam? Natuurlijk de schokkende onderzoeksresultaten van de Stichting Marktonderzoek Boekenvak. Lees en huiver:

Als de prijs omhoog gaat, koopt een groot aantal mensen minder boeken. Maar die groep zou juist wel ‘wat meer’ boeken gaan kopen als de prijs wordt verlaagd.

Drie bier

In de berichtgeving over het bierkartel worden economisch gezien de meest afgrijselijke dingen geroepen, zie bijvoorbeeld de post van Thijs gisteren. Vandaag mag Mark Schneider, oud-vertegenwoordiger van Heineken, in de Volkskrant uitleggen dat het helemaal niet erg hoeft te zijn, zo’n kartel:

“Ik maakte ook afspraken met vertegenwoordigers van andere brouwers in mijn gebied. Het heeft geen zin om elkaar kapot te concurreren. Als de markt echt vrij wordt, blijft er maar één brouwer over: Heineken. Als die echt gas geeft, vegen ze iedereen van de markt. Nu zegt Heineken: we hebben 60 procent van de markt, dat vinden we genoeg.” Om de concurrentie in stand te houden moet je de markt verdelen? “Absoluut.”

Ook stelt hij voor de kleinere bedrijven te belonen voor hun deelname aan het kartel:

Nu worden de kleine brouwerijen extra hard aangepakt. De boete voor Grolsch is in verhouding met de omzet, veel hoger dan bij Heineken. En het geld verdwijnt in een zwart gat. Ze zouden de opbrengst aan kleine brouwerijen moeten geven om een positie op te bouwen.

Misschien is het verstandig als de pers mensen aan het woord laat met enige kennis van zaken.

(Dank aan Linda)

Biertje

Boze bierbrouwers schuimen al de hele dag van woede over de opgelegde boete vanwege het kunstmatig hooghouden van de prijs. Gesteld dat er inderdaad een kartel was en dat de boete inderdaad betaald moet worden, wat gebeurt er dan met de bierprijs?

Dat weet elke eerstejaars economie: de optimale prijs hangt af van de marginale kosten en de marktmacht. Lump sum kosten zoals boetes hebben daar geen effect op. En aangezien de prijs kunstmatig hoog werd gehouden, zal hij waarschijnlijk naar beneden kunnen. Althans, dat lijkt mij. Maar kijk, ook hier is discussie mogelijk:

Bier wordt waarschijnlijk duurder door de boetes die de Europese Commissie woensdag aan Nederlandse brouwers heeft opgelegd. Dit stelt hoofddocent Leo Kivits van het Erasmus Food Management Instituut. “De boetes moeten wel betaald worden”

Huh?

Vraag en aanbod in de VAE

Globalisering is goed. Zo mogen wij graag lezen wat collega economie webloggers elders in de wereld te melden hebben. Onze man in de Verenigde Arabische Emiraten bericht dat ook de lokale overheid aldaar verwoede pogingen doet om zwaarlijvigheid tegen te gaan. Zo overweegt men een maximumprijs in te stellen voor gezonde produkten. Immers, als dergelijke produkten goedkoper zijn, wordt er meer van geconsumeerd. En het kost de overheid geen cent.

Het is een prachtig voorbeeld van zo’n goedbedoelde maatregel die de meest elementaire economische principes uit het oog verliest. Immers: een maximumprijs leidt niet alleen tot een hogere vraag, maar ook tot een lager aanbod. En aangezien er niet meer geconsumeerd kan worden dan er aangeboden wordt, zal de consumptie van gezonde produkten door zo’n maatregel juist dalen. Mooi vak, economie.