Categorie: Buiten mededinging

Fama, Hansen en Shiller

Tja, dat komt er van als je je als econoom aan voorspellingen gaat wagen. Niet Barro, maar Fama, Hansen en Shiller wonnen zojuist de Nobelprijs Economie 2013.

Zij krijgen de prijs vanwege hun bijdrage aan een beter begrip van financiele markten. Die zijn erg lastig te voorspellen op de korte termijn, maar aanzienlijk beter op de lange (net als de Nobelprijs bijvoorbeeld [kuch]).

Wel een illuster trio: in essentie krijgt Fama hem voor de efficiente markthypothese, Shiller vanwege het aantonen dat markten juist niet efficient zijn. Met het onderscheid tussen korte en lange termijn geeft het Nobel-comite daar toch weer een aardige draai aan. Hansen is vooral econometrist en introduceerde GMM (Generalized Method of Moments), en kan dus uitrekenen wie gelijk heeft.

Fama geldt al jaren als topfavoriet (en werd ook in onze kolommen ongeveer elk jaar genoemd als kanshebber).  Ook Hansen werd genoemd. Shiller was bij de bookmakers zelfs topfavoriet. Tja. Efficiente markten dus. Maar vooral de combinatie van de drie is verrassend.

Saillant detail: Shiller staat gepland om aanstaande vrijdag in Amsterdam de KVS/Tinbergenlezing te geven. Benieuwd of dat nog doorgaat.

Zoals gebruikelijk heeft het Nobelcomite weer excellente achtergrondinformatie: het persbericht hier, uitgebreidere populaire informatie hier, gedegen wetenschappelijke achtergrond hier.

Nonconcurrentiebeding

Intrigerende aflevering van Zembla afgelopen vrijdag: hoge Nederlandse hypotheekrentes zouden met name veroorzaakt worden door het feit dat ING en ABN Amro na het krijgen van staatssteun werd opgelegd dat ze voorlopig niet de laagste prijs in de markt mogen voeren. Met staatssteun de concurrent uit de markt drukken, dat kan immers niet de bedoeling zijn. Maar in een markt met drie grote spelers waarvan er twee zo’n beding hebben heeft niemand nog reden om scherpe prijzen te zetten.

Nog het meest fascinerend: de ING zou er bij het Ministerie van Financien zelf op aangedrongen hebben om zo’n beding opgelegd te krijgen. Wanneer een groot bedrijf gaat vragen om in zijn prijszetting belemmerd te worden, moet je je natuurlijk minstens drie keer achter je oren krabben.

Beursbericht

De verkiezingscampagnes beginnen nu eindelijk op gang te komen, misschien leidt dat tot wat meer verschuivingen in de peilingen en op de Politieke Aandelenmarkt. In onderstaande tabel de virtuele zetelverdeling op basis van de koersen van hedenochtend, in de rij ‘Verschil’ het verschil met het vorige beursbericht, alweer een kleine maand geleden. Voor de volledigheid ook de laatste peilingen van de Politieke Barometer en Maurice de Hond.

  VVD PvdA PVV CDA SP D66 GrnL ChrU Ov
PAM 31 22 17 17 31 14 5 6 7
Verschil – 1 – 1 – 1 – 1 + 4 – 1     + 1
PolBar 32 22 19 15 31 15 4 6 6
MdeH 31 15 17 14 37 16 4 8 8

Ook onze handelaren beginnen nu te geloven dat de SP wel eens groot zou kunnen worden: de vier andere grote partijen verloren allemaal een zetel ten gunste van de socialisten. In de Politieke Barometer is de VVD de afgelopen weken flink gedaald, en daardoor nu weer terug op het niveau dat ze ook op de PAM halen. De inschatting van onze handelaren ligt daarmee weer dicht bij de barometer, behalve dat er twee zetels van PVV naar CDA gaan.

Uiteraard kunt u nog steeds meedoen. Het is leuk en kost niets. Volg de instructies op deze pagina.

Beursbericht

Daar is ie weer, het overzicht van de ontwikkelingen op de Politieke Aandelenmarkt. In onderstaande tabel de virtuele zetelverdeling op basis van de koersen van hedenochtend, in de rij ‘Verschil’ het verschil met het vorige beursbericht, ruim twee weken geleden. Voor de volledigheid ook de laatste peilingen van de Politieke Barometer en Maurice de Hond.

  VVD PvdA PVV CDA SP D66 GrnL ChrU Ov
PAM 31 22 17 17 31 14 5 6 7
Verschil – 1 – 1 – 1 – 1 + 4 – 1     + 1
PolBar 32 22 19 15 31 15 4 6 6
MdeH 31 19 19 14 31 15 5 7 9

Bij het vertrek van twee fractieleden duikelde de PVV in een klap met 3 zetels op de PAM, maar inmiddels zijn er daarvan weer twee teruggekrabbeld. Verder vinden onze handelaren dat de Politieke Barometer de VVD veel te hoog peilt, maar Maurice de Hond de PvdA veel te laag. Wat SP betreft is er weer meer vertrouwen in de PB. Het is inmiddels traditie dat het CDA het op de markt veel beter doet dan onder de peilers.

Uiteraard kunt u nog steeds meedoen. Het is leuk en kost niets. Volg de instructies op deze pagina.

Beursbericht – 2

Het is alweer veel te lang geleden dat u een update kreeg over onze Politieke Aandelenmarkt. De handel was dan ook wat lauwtjes, maar trekt de laatste paar dagen weer duidelijk aan.

In onderstaande tabel de virtuele zetelverdeling op basis van de koersen van hedenochtend, in de rij ‘Verschil’ het verschil met het vorige beursbericht, bijna drie week geleden. Voor de volledigheid ook de laatste peilingen van de Politieke Barometer en Maurice de Hond.

  VVD PvdA PVV CDA SP D66 GrnL ChrU Ov
PAM 28 22 21 20 28 15 5 5 6
Verschil – 4 – 1 + 3     + 1     + 1
PolBar 32 24 22 14 27 15 5 5 6
MdeH 25 21 24 15 29 16 6 6 8

De belangrijkste verschuiving van de afgelopen weken is een verlies van 4 zetels van de VVD die (netto) met name ten goede zijn gekomen van de PVV. Meest opvallend is nog steeds een sterk geloof in het CDA van onze handelaren. Hoe serieus we dat moeten nemen? Bij de vorige editie van deze PAM stond de VVD al op 30 zetels wekenlang voordat dat in de peilingen het geval was, en we weten allemaal hoe dat is afgelopen. Verder bewegen de PAM-koersen zich vrij netjes tussen die van beide opiniepeilers.

Uiteraard kunt u nog steeds meedoen. Het is leuk en kost niets. Volg de instructies op deze pagina.

Blog!?

Stel, je bent econoom en wordt uitgenodigd om mee te doen aan een economenweblog. Wat doe je dan? Lijkt me duidelijk. Kosten en baten afwegen. Het mag dan leuk zijn, maar carrieretechnisch is dat niet noodzakelijk een heel sterk argument. Als modern econoom wordt je vooral afgerekend op publicaties in internationale toptijdschriften en Nederlandstalige weblogs zijn daar duidelijk geen onderdeel van. Anderzijds: economen van de Wereldbank hebben er onderzoek naar gedaan en concludeerden

[E]vidence is thus consistent with the view that blogging helps build prestige and recognition in the profession, with bloggers being more likely to be admired or respected than other academics of similar (or in many cases better) publication records.

Kijk, dat klinkt goed. Dat jarenlange geblog heeft dus op zijn minst prestige opgeleverd, zo schijnt. Een paar maanden geleden was ook The Economist al lyrisch over op z’n minst de Amerikaanse economenblogosfeer:

Blogs have given ideas that failed to prosper in the academic marketplace [?¦] They have also given voice to once-obscure scholars advancing bold solutions to America’s economic funk and Europe’s self-inflicted crisis.

Of de vlag er in Europa en, vooral, Nederland net zo bij hangt is natuurlijk maar de vraag. Volgens denktank Bruegel stelt het maar weinig voor, die Europese bloggers. Iedereen roept maar wat, maar niemand verwijst naar elkaar. Het wordt dus tijd daar iets aan te veranderen. En ik doe mee.

Kruispost van economie.nl

Prijzen fixen

Het was gisteren smullen voor mededingingseconomen. ’s Ochtends kwam het bericht dat de EU onderzoek doet naar prijsafspraken voor e-boeken. Interessant geval, de EU is wat vaag, maar hier staat een analyse.

Nog smeuiger is het bericht later op de dag dat de NMa invallen heeft gedaan bij KPN, Vodafone en T-Mobile, wegens verdenking van prijsafspraken en het verdelen van de markt. Aanleiding is de verklaring van een klokkenluider, hier en hier. Nieuwsuur wijdt er een item aan.

U mag weer prijsafspraken maken

Heel soms, als je heel goed oplet, kom je ze wel eens tegen. Van die geniepige berichtjes die nauwelijks tot niet de krant halen maar wel degelijk van groot belang zijn. Ergens vorige week moet het gebeurd zijn, toen we allemaal ademloos naar Griekenland keken. Trouwe lezer Peter lette wel op en wijst op het volgende alarmerende bericht uit de ministerraad:

Ondernemers met een relatief klein marktaandeel krijgen meer ruimte om onder andere prijsafspraken te maken.

Ja heus, het staat er echt. Prijsafspraken mogen straks gemaakt worden door ondernemers als ze samen een marktaandeel tot 10% hebben, dat is nu nog 5%, terwijl de omzeteis vervalt. Het persbericht ademt zo’n sfeer van dat het heel goed is, dat er “ruimte voor samenwerking” komt, want wie kan er nu tegen samenwerking zijn? Tja, afnemers bijvoorbeeld, zoals u en ik, die nu gedwongen worden een flink hogere prijs te betalen. De motivatie lijkt me ronduit achterbaks: “Kleine ondernemers krijgen zo meer ruimte om zich te wapenen tegen de inkoopmacht van grotere bedrijven.” Maar de verruiming beperkt zich geenszins tot zulke gevallen. Gevallen waarin ondernemers prijsafspraken willen maken om domweg de consument af te zetten zullen veel talrijker zijn.

Natuurlijk zouden we met deze versoepeling problemen met Europa kunnen krijgen, dat grosso modo wel een verstandig mededingingsbeleid voert. Maar daar heeft minister Verhagen iets op gevonden: de “samenwerking” mag alleen wanneer dit “de handel met het buitenland niet beinvloedt”. Inderdaad: Nederlandse ondernemers mogen wel de Nederlandse consument gecoordineerd woekerprijzen in rekening brengen, maar niet de Duitse en Belgische. Het lijkt me weer een eerste stap terug op weg naar het kartelparadijs dat Nederland ooit was.

VWO en HAVO

Intrigerend: zeven leerlingen van het Hogeland College te Warffum zijn gezakt voor het VWO, maar hebben nu toch een HAVO-diploma gekregen. De reden: het VWO examen bestaat uit 7 vakken dus als je het slechtste vak schrapt voldoe je wellicht nog wel aan de eisen van de HAVO, waar het examen immers uit slechts 6 vakken bestaat.

Is dat eerlijk? Stel dat een eindcijfer met name wordt bepaald door toeval. Iemand die het met 7 vakken mag proberen heeft dan aanzienlijk meer kans op 6 voldoendes dan iemand die het maar met 6 vakken mag proberen. Niet eerlijk dus: iemand die 7 vakken mag proberen is in het voordeel

Maar ook als een eindcijfer met name bepaald wordt door inzet in plaats van toeval, kan een rationele leerling er nooit slechter van worden door een extra vak te doen. In het meest extreme geval kan hij er gewoon voor kiezen geen tijd te steken in een van die vakken, zodat hij zich de facto in dezelfde situatie bevindt als iemand die maar 6 vakken probeert. Maar waarschijnlijk is het optimaal een andere tijdsallocatie te kiezen, en in dat geval is hij dus strikt beter af.

Ergo: het is niet eerlijk.

De buurjongetjes van Osama

Op het internet doen curieuze verhalen de ronde over hoe Osama Bin Laden zijn schuilplaats geheim hield.  Zo meldde CNN dat buurjongetjes wiens bal over de omheining vloog, gecompenseerd werden met een klein geldbedrag zodat ze niet binnen de omheining hoefden om hun bal weer op te zoeken.

Dat doet een beetje denken aan het beroemde verhaal van Coase: boeren die gecompenseerd worden wanneer de vonken van langsrazende treinen hun gewassen afbranden, zullen daar misbruik van maken door hun gewassen juist zo dicht mogelijk bij de spoorlijn te planten.

En inderdaad: de New York Times meldt dat buurjongetjes daarop hun ballen expres over de omheining werkten.