Oranjegevoel

Plotseling duikt op de internationale economieweblogs het ene na het andere bericht over Nederlandse Kwesties op:

  • Marginal Revolution bericht over de korting die Monuta geeft aan nierdonoren.
  • Bluematter bericht uitgebreid over de zaak Lucia de B.
  • En Freakonomics linkt naar een studie van de Nederlandse psychologe Bruine de Bruin, die laat zien dat mensen die beter beslissingen kunnen nemen, gelukkiger zijn.

Klimaatbudget

Grote milieuorganisaties en vakbonden, verenigd in Green4Sure, doen vanochtend in Trouw een verrassend veelbelovend voorstel:

Een klimaatbudget moet consumenten tot een lager energieverbruik verleiden. Wie zuiniger is, verdient geld; extra verbruik wordt heel duur. […] Bij het klimaatbudget krijgen consumenten een bepaalde hoeveelheid gas, elektra en benzine toegewezen. Bovenop de prijs van die energie gaat hij opcenten betalen voor de uitstoot van het broeikasgas CO2. In stapjes wordt het klimaatbudget verlaagd […] en worden de opcenten verhoogd totdat de consumentenprijs van fossiele brandstoffen even hoog is als die van duurzaam opgewekte energie. Die worden dan uitwisselbaar.

Het bericht suggereert echter dat er een vaste straf is voor het meer gebruiken dan je budget. Dat is vreemd. Waarom maken we van dat klimaatbudget niet gewoon een verhandelbaar CO2-budget? Dan ligt daarmee de totale CO2-uitstoot in Nederland vast, en bepaalt de markt hoeveel iemand die meer wil gebruiken extra moet betalen.

Ook vreemd is de doelstelling dat de consumentenprijs van fossiele brandstoffen even hoog zou moeten worden als die van duurzaam opgewekte energie. Uiteindelijk zijn we toch alleen maar geinteresseerd in de uitstoot van CO2, en niet in de prijsverhouding van fossiele en duurzame energie. Bij een individueel verhandelbaar CO2-budget worden duurzame energiebronnen vanzelf aantrekkelijker naarmate de marktprijs van die verhandelbare rechten hoger wordt.

Meer softwareperikelen

Curieus artikel in Trouw vanochtend. De strekking:

Fouten in software kosten Europa en de Verenigde Staten inmiddels ruim 200 miljard euro per jaar, en nog erger, ook mensenlevens. Terwijl veevervoer aan strenge regels moet voldoen, mag iedereen zich programmeur noemen.

En uiteraard Moet De Overheid Ingrijpen. Waar de krant die 200 miljard euro vandaan haalt, dat blijft onduidelijk. Bovendien: veel software is innovatief en leidt tot veel welvaart. Om dan te gaan klagen over welvaartsverliezen in de gevallen dat er iets mis gaat, dat is op zijn zachtst gezegd nogal flauw. Verder blijkt dat waar vroeger nog sprake was van menselijke fouten, de krant nu alles wat maar mis gaat toeschrijft aan software, wat leidt tot een haast hilarische lijst van vermeende softwarefouten. Neem deze eens, eind 2005 op de beurs van Tokio:

Een handelaar wilde daar één aandeel verkopen voor 610.000 yen, maar vertikte zich en bood er 610.000 aan voor één yen. Hij zag zijn fout meteen, wilde die ook onmiddellijk herstellen, maar een computerstoring maakte dat onmogelijk. Tien minuten later had hij een schade van omgerekend 280 miljoen euro op zijn naam staan, met dank aan een fout in de software van de beurs.

Tja, zo lust ik er nog wel een paar.

Nierdonoren

De Nierstichting levert een interessante bijdrage aan de discussie over het al dan niet verhandelbaar mogen zijn van nieren en andere donororganen:

De Nierstichting wil onder meer met financiële prikkels bevorderen dat er meer orgaandonoren in Nederland komen. Zo zouden mensen die hebben aangegeven hun organen na hun dood te willen afstaan, een korting kunnen krijgen op hun ziektekostenverzekering. Ook zouden zoals in Italië nabestaanden van donoren een korting op de begrafeniskosten kunnen krijgen.

Zulke prikkels en kortingen komen natuurlijk gewoon neer op het betalen voor donororganen, maar dan op een manier waarop de gemiddelde burger en politicus dat niet meteen door heeft. Slim plan dus.

Update (16 mei): Monuta belooft nu 150 euro korting op de uitvaart als van de overledene een of meer donororganen ter beschikking komen. In eerste instantie lijkt dat vooral een reclamestunt, met name omdat de verzekeraar hoopt “dat deze kortingsactie slechts van tijdelijke aard is, en dat donortekorten in de toekomst niet meer voor komen.” En de PvdA heeft geopperd om mensen die aangeven na hun dood organen te willen afstaan, een korting op hun paspoort te geven. (!?) Op het eerste gezicht een wat minder goed plan. Als je die korting hebt geincasseerd, kun je dat codicil immers weer intrekken. (Dank aan Linda).

Lijkenoverschot

De academisch ziekenhuizen hebben te kampen met een overschot aan ter beschikking gestelde lichamen, zo meldt het AD:

De universiteitsziekenhuizen kunnen de hoeveelheid beschikbaar gestelde lichamen niet meer aan. De koelcellen zitten nagenoeg vol. Als gevolg hiervan hebben het AMC in Amsterdam en het UMC Utrecht besloten geen nieuwe aanvragen te accepteren.

De oplossing ligt nogal voor de hand. Als het aanbod groter is dan de vraag, dan moet de prijs naar beneden. Laat burgers in het vervolg dus betalen voor het ter beschikking stellen van hun lichaam, en ook deze markt komt weer in evenwicht. Meteen een leuke extra inkomstenbron voor de academisch ziekenhuizen, die dientengevolge weer met minder overheidssteun toe kunnen.

Eurovisie

Vanavond is de halve finale van het Eurovisie Songfestival. In een veld van 28 deelnemers start Nederland als tiende. Dat is slecht nieuws. Belangwekkend onderzoek van onder meer ondergetekende (pdf hier) laat zien dat iemand die later optreedt veel beter scoort in de einduitslag, en dat dat effect nog veel sterker is bij televoting, zoals ook vanavond het geval is. Voeg daarbij dat buurlanden in hoge mate op elkaar stemmen (bijvoorbeeld gedocumenteerd hier en hier) en Edsilia Rombley is bij voorbaat vrijwel kansloos. Wij moeten hopen op een outlier.

Voetbalprikkels

De voetbalcompetitie kende dit jaar een zinderende ontknoping. Zo kon in de laatste ronde Ajax nog kampioen worden, maar alleen als AZ niet van Excelsior zou winnen. Er gaan geruchten dat Ajax-spelers hun winstpremie aan Excelsior-spelers zouden hebben beloofd, als Excelsior AZ zou verslaan. Inmiddels wordt het verhaal ontkend, reden genoeg voor de KNVB om af te zien van nader onderzoek.

De vraag is natuurlijk of er iets mis is met zo’n bonus. Strikt genomen worden spelers van Excelsior niet omgekocht, ze krijgen alleen een extra prikkel om beter hun best te doen. In zekere zin maakt het de competitie zelfs eerlijker: voor Excelsior stond er in de laatste ronde niets meer op het spel, dus alleen met zo’n extra bonus kunnen de spelers gemotiveerd worden om net zo goed hun best te doen tegen AZ als ze destijds tegen Ajax deden.

Meer in het algemeen zijn er goede argumenten te bedenken om clubs de gelegenheid te geven om zo’n extra winstpremie uit te keren aan andere clubs. Stel er zijn in Nederland twee topclubs die om de titel strijden: Ajax en PSV. Ajax zou dan graag een winstpremie willen uitkeren aan tegenstanders van PSV, en PSV zou hetzelfde willen doen aan tegenstanders van Ajax. De wedstrijden worden daar alleen maar aantrekkelijker van: die mindere clubs gaan nu immers nog beter hun best doen tegen de topclubs. Bovendien stroomt er geld van de topclubs naar de mindere clubs, wat de hele competitie weer wat gelijker en dus spannender maakt.

Misdaad en straf

Intrigerende gedachte bij Bluematter. Voor de verdachte van een misdrijf die terecht staat, heeft een rechtbank maar twee opties: schuldig of onschuldig. Eigenlijk is dat vreemd. Immers: je wilt de tijd dat onschuldigen in de bak zitten zo laag mogelijk houden, maar de tijd dat onschuldigen ten onrechte niet in de bak zitten ook. Dat bereik je door de verdachte langer op te sluiten naarmate het waarschijnlijker is dat hij de moord heeft gepleegd. Met zo’n binaire schuldig/onschuldig beslissing beperk je jezelf nodeloos, en dat leidt tot inefficiente uitkomsten.

Postzegel

Meer concurrentie leidt tot lagere prijzen, zo houden wij onze studenten altijd voor. In de postmarkt schijnt dat anders te liggen, beweert althans het ANP:

TNT besloot vorig jaar de postzegel duurder te maken wegens de volumedaling op de postmarkt en de toegenomen concurrentie.

Hu!?

Meerwerk

Mooi voorbeeld van het hold-up probleem, dit weekend in het nieuws: De Vereniging Eigen Huis beklaagt zich over de hoge kosten van meerwerk bij de bouw van een nieuwe woning:

De belangenvereniging stelt dat sommige bouwers misbruik maken van hun machtspositie. “De bouwer mag voor extra’s aan de woning vragen wat hij wil en ook meer- en minderwerk weigeren”, stelt de vereniging. “Daarnaast is hij vrij om een koper naar een bevriende keuken- of sanitairspecialist te sturen.” […] Het verplaatsen van een lichtpunt in het plafond zou worden aangeboden voor tarieven variërend van twintig tot 263 euro.