economie is overal
Dat je flink kunt worden afgezet als je een nieuw onderdeel voor een eerder aangeschaft apparaat nodig hebt, dat wist u al. Hold-up noemen we dat ook wel.
Sony maakt het wel erg bont. Deze arme ziel had een nieuw schroefje nodig en bestelde die argeloos bij de fabrikant. De rekening: 61,31 euro. [via]
Mensen die hun energieprijs hebben vastgezet, zoals de schrijver van dit ingezonden bericht, hebben gegokt en verloren. De energieprijs is namelijk gedaald.
Het is een mooi om te lezen hoe dit allesbehalve zijn eigen schuld is. De energiebedrijven hebben hem ten onrechte verleid. Maar de ervaring leert dat spijtoptanten in het geheel niet kansloos zijn in Nederland. Eens kijken of de energiebedrijven wel aan goede voorlichting hebben gedaan.
Vandaag is het handdoekendag, het jaarlijkse gebeuren waarbij fans van de in 2001 overleden schrijver Douglas Adams rondgaan met een handdoek om hun nek. Een tijdlang reed ik dagelijks naar mijn werk in Rotterdam. Ik had een grote collectie MP3’s van de schrijver die zijn eigen oevre voorlas, iets dat de rit aanmerkelijk leuker maakte. Rondklikkend naar aanleiding van handdoekendag kwam ik dit korte verhaal tegen, dat ik nog niet kende.
Er zit een grappige economische vondst in. In twee paragrafen wordt de Aorist rod beschreven, een instrument om energie te winnen uit een onwaarschijnlijke plek: het verleden. Dat is natuurlijk wel een beetje vervelend voor de mensen aldaar, maar die moeten niet zeuren; energie is nu eenmaal nodig. Dan komt de briljante omkering als men merkt dat de opbrengst nogal tegenvalt:
[…] the present really was being impoverished, and the reason for it was that those selfish plundering wastrel bastards up in the future were doing exactly the same thing.
Door de Aorist rod wordt het heden misbruikt door de toekomst en daarmee is het dus de omkering van het opgebruiken van fossiele brandstoffen, maar ook van zaken als het opbouwen van de staatsschuld en het introduceren van de AOW. Zie bijvoorbeeld het gewik en geweeg in een recente Planbureaustudie over pensioenen, waarin de schrijvers zich afvragen hoeveel ze de toekomstige generaties mogen belasten:
[…] de risicodeling met toekomstige generaties. Op financiële markten is het niet mogelijk om contracten af te sluiten met toekomstige generaties om de eenvoudige reden dat zij nog niet geboren zijn. Pensioenfondsen doen dit feitelijk wel door schokken via tijdelijke vermogenstekorten of -overschotten door te schuiven naar de toekomst. […] Bij meevallers is er geen probleem, maar bij tegenvallers kunnen pensioenfondsen — vanwege het ontwijkgedrag van toekomstige deelnemers − maar beperkt lasten doorschuiven naar de toekomst.
Ook Freakonomics heeft het nu over de korting die Monuta geeft bij een overlijdensverzekering voor wie zijn nieren nalaat, inclusief link naar nu.nl. Hun belangrijkste vraag: waarom zou iemand in vredesnaam een overlijdensverzekering willen?
Het is altijd hetzelfde liedje. Een sector wordt aangetast in de mogelijkheid om marktmacht uit te oefenen en schreeuwt vervolgens moord en brand. Voor de sector is het plan een Onhaalbare Zaak en uiteraard Wordt Uiteindelijk De Consument De Dupe. Vandaag: de Nederlandse uitgevers die ageren tegen het plan om de automatische verlenging van abonnementen verder te beperken. Hoewel dat bijvoorbeeld in de VS volstrekt normaal is, zal dat hier natuurlijk leiden tot Desastreuze Gevolgen:
De uitgeversbond betoogde woensdag dat die contractperioden veel te kort zijn en zorgen voor grote onzekerheid bij bedrijven.Voorzitter Loek Hermans van de uitgeversbond waarschuwde de Kamer dat het PvdA-voorstel grote risico’s met zich meebrengt voor zijn achterban en bovendien de dienstverlening voor de meeste consumenten zal verslechteren.
Hoe de consument er slechter van kan worden om niet langer elk jaar ongevraagd weer een abonnement aangesmeerd te krijgen, dat vermeldt de berichtgeving helaas niet.
Eind vorige jaar voorspelden wij een babyboom in Duitsland, in verband met een verandering in de fiscale behandeling van koters. Het resultaat? Het AD meldt op last van die Welt in het eerste kwartaal een toename van 21,5% gemiddeld in de grote steden. Misschien is het verstandig als de krant eens iemand in dienst neemt die Duits spreekt, want het oorspronkelijke artikel heeft het over een uitschieter van 21,5% in Bremen, maar een veel kleinere stijging in andere steden.
Natuurlijk is het maar de vraag in hoeverre dit een permanente stijging van het geboortecijfer is: een niet onbelangrijk deel zou verklaard kunnen worden door een uitsteleffect (aanstaande ouders die nog een paar maandjes hebben gewacht om die extra kinderbijslag op te strijken) in plaats van een echte lange-termijn toename van het aantal geboorten.
Wie voor z’n opleiding een opstel moet schrijven en daar geen zin in heeft, kan tegenwoordig een verhaal kopen. Met een beetje geluk maakt dat voor je toekomstige inkomen niet uit. Maar deze praktijken worden moeilijker nu Google weigert luie studenten door te verwijzen naar de zogenaamde essay mills. [via] Daarmee komen opstellen-op-bestelling terecht in dezelfde categorie als drank, drugs, vuurwapens en tabak. Eigenaren van essay mills klagen steen en been (of hebben een goed geformuleerde klacht overgeschreven van iemand anders, wie weet).
Moeten ze niet doen. Als de praktijk van drank, drugs, vuurwapens en tabak iets uitwijst is het wel dat (semi-) illegaliteit geweldig is voor het opdrijven van de prijs. Door het verminderen van de openlijke concurrentie en het ontbreken van juridische ondersteuning bij klachten kan nu elke domme student straffeloos getild worden. Het laatste dat eigenaren van essay mills zouden moeten willen is een respectabele sector worden.
Wat is er toch gevaren in de minister van VROM? Gisteren kwam al naar buiten dat zij de gloeilamp in de ban wil doen. En nu een tweede plan: huishoudens die meer dan gemiddeld energie gebruiken gaan een hogere energieprijs betalen.
De econoom krapt zich achter de oren biij zoveel sociaal gesleutel en zo weinig vertrouwen in het vermogen van de burger om zelf keuzes te maken. Als er externe milieueffecten zitten aan het opwekken van energie, dan is er maar één passende maatregel: verhoog de prijs van stroom met een bedrag dat gelijk is aan de veroorzaakte schade, en gebruik dat geld om de schade te herstellen. Wie dan nog een gloeilamp op wil steken of meer dan gemiddeld energie wil verbruiken, mag dat doen; de hogere kosten betaalt hij of zij zelf. Dure controle op de lampenvloot of het maandelijks verbruik kan achterwege blijven.
Plotseling duikt op de internationale economieweblogs het ene na het andere bericht over Nederlandse Kwesties op:
Grote milieuorganisaties en vakbonden, verenigd in Green4Sure, doen vanochtend in Trouw een verrassend veelbelovend voorstel:
Een klimaatbudget moet consumenten tot een lager energieverbruik verleiden. Wie zuiniger is, verdient geld; extra verbruik wordt heel duur. […] Bij het klimaatbudget krijgen consumenten een bepaalde hoeveelheid gas, elektra en benzine toegewezen. Bovenop de prijs van die energie gaat hij opcenten betalen voor de uitstoot van het broeikasgas CO2. In stapjes wordt het klimaatbudget verlaagd […] en worden de opcenten verhoogd totdat de consumentenprijs van fossiele brandstoffen even hoog is als die van duurzaam opgewekte energie. Die worden dan uitwisselbaar.
Het bericht suggereert echter dat er een vaste straf is voor het meer gebruiken dan je budget. Dat is vreemd. Waarom maken we van dat klimaatbudget niet gewoon een verhandelbaar CO2-budget? Dan ligt daarmee de totale CO2-uitstoot in Nederland vast, en bepaalt de markt hoeveel iemand die meer wil gebruiken extra moet betalen.
Ook vreemd is de doelstelling dat de consumentenprijs van fossiele brandstoffen even hoog zou moeten worden als die van duurzaam opgewekte energie. Uiteindelijk zijn we toch alleen maar geinteresseerd in de uitstoot van CO2, en niet in de prijsverhouding van fossiele en duurzame energie. Bij een individueel verhandelbaar CO2-budget worden duurzame energiebronnen vanzelf aantrekkelijker naarmate de marktprijs van die verhandelbare rechten hoger wordt.