economie is overal
Het leven gaat door. Een paar oude onderwerpen opnieuw in het nieuws:
Curieus artikel in Trouw vanochtend. De strekking:
Fouten in software kosten Europa en de Verenigde Staten inmiddels ruim 200 miljard euro per jaar, en nog erger, ook mensenlevens. Terwijl veevervoer aan strenge regels moet voldoen, mag iedereen zich programmeur noemen.
En uiteraard Moet De Overheid Ingrijpen. Waar de krant die 200 miljard euro vandaan haalt, dat blijft onduidelijk. Bovendien: veel software is innovatief en leidt tot veel welvaart. Om dan te gaan klagen over welvaartsverliezen in de gevallen dat er iets mis gaat, dat is op zijn zachtst gezegd nogal flauw. Verder blijkt dat waar vroeger nog sprake was van menselijke fouten, de krant nu alles wat maar mis gaat toeschrijft aan software, wat leidt tot een haast hilarische lijst van vermeende softwarefouten. Neem deze eens, eind 2005 op de beurs van Tokio:
Een handelaar wilde daar één aandeel verkopen voor 610.000 yen, maar vertikte zich en bood er 610.000 aan voor één yen. Hij zag zijn fout meteen, wilde die ook onmiddellijk herstellen, maar een computerstoring maakte dat onmogelijk. Tien minuten later had hij een schade van omgerekend 280 miljoen euro op zijn naam staan, met dank aan een fout in de software van de beurs.
Tja, zo lust ik er nog wel een paar.
Als het gaat om schade door ongeoorloofd kopiëren en de berichten verspreid worden door het slachtoffer, dan zijn de bedragen vrijwel altijd overdreven. Vaak maakt men een schatting van het aantal kopieën, vermenigvuldigt die met de winkelprijs en noemt dat omzetderving. Dat is zwaar overdreven, maar dat wist u al.
Nu is er weer nieuws in deze categorie: het omzetverlies door software-piraterij in Nederland bedroeg vorig jaar €310 mln. Zelfde soort schatting, maar nu met een verhaal (p.15 van dit rapport [pdf]):
While not every piece of pirated software would be purchased if piracy rates were to go down — some would be substituted, some not used [inderdaad!]— lower piracy rates yield more economic activity which stimulates more software production and purchases. IDC has confirmed this by analyzing the ratio of software spending to hardware spending for the countries in the study, and finds that, as expected, there is a high correlation between piracy rates and that ratio.
Kort gezegd, als het aandeel piraterij met 10 procent-punt daalt, neemt de waarde van de (legale) software op de gemiddelde computer toe, en wel met meer dan je zou verwachten als voorheen-piraten allemaal een nette versie aanschaffen. Details ontbreken maar het lijkt erop dat dit resultaat volgt uit het vergelijken van landen: in land X is 45% van de software illegaal, in land Y 35%, de software-industrie (ten opzichte van de hardware industrie) is in land Y groter dan in land X, en het verschil is meer dan 0,1 keer de softwareomzet in X.
Tja, daar sta je dan. Er zijn twee dingen die ik graag zou willen weten: (1) wat gebeurt er met de hardwareomzet? Een stijging van de ratio software/hardware hoeft niet te betekenen dat er meer software gekocht wordt, een streng anti-kopieerbeleid is een goede reden om minder computers te kopen. (2) Geldt dit ook voor landen over tijd? Het karakteriseren van landen met één getal (piraterij) veegt veel andere verschillen onder de tafel.
De Nierstichting levert een interessante bijdrage aan de discussie over het al dan niet verhandelbaar mogen zijn van nieren en andere donororganen:
De Nierstichting wil onder meer met financiële prikkels bevorderen dat er meer orgaandonoren in Nederland komen. Zo zouden mensen die hebben aangegeven hun organen na hun dood te willen afstaan, een korting kunnen krijgen op hun ziektekostenverzekering. Ook zouden zoals in Italië nabestaanden van donoren een korting op de begrafeniskosten kunnen krijgen.
Zulke prikkels en kortingen komen natuurlijk gewoon neer op het betalen voor donororganen, maar dan op een manier waarop de gemiddelde burger en politicus dat niet meteen door heeft. Slim plan dus.
Update (16 mei): Monuta belooft nu 150 euro korting op de uitvaart als van de overledene een of meer donororganen ter beschikking komen. In eerste instantie lijkt dat vooral een reclamestunt, met name omdat de verzekeraar hoopt “dat deze kortingsactie slechts van tijdelijke aard is, en dat donortekorten in de toekomst niet meer voor komen.” En de PvdA heeft geopperd om mensen die aangeven na hun dood organen te willen afstaan, een korting op hun paspoort te geven. (!?) Op het eerste gezicht een wat minder goed plan. Als je die korting hebt geincasseerd, kun je dat codicil immers weer intrekken. (Dank aan Linda).
De academisch ziekenhuizen hebben te kampen met een overschot aan ter beschikking gestelde lichamen, zo meldt het AD:
De universiteitsziekenhuizen kunnen de hoeveelheid beschikbaar gestelde lichamen niet meer aan. De koelcellen zitten nagenoeg vol. Als gevolg hiervan hebben het AMC in Amsterdam en het UMC Utrecht besloten geen nieuwe aanvragen te accepteren.
De oplossing ligt nogal voor de hand. Als het aanbod groter is dan de vraag, dan moet de prijs naar beneden. Laat burgers in het vervolg dus betalen voor het ter beschikking stellen van hun lichaam, en ook deze markt komt weer in evenwicht. Meteen een leuke extra inkomstenbron voor de academisch ziekenhuizen, die dientengevolge weer met minder overheidssteun toe kunnen.
Vanavond is de halve finale van het Eurovisie Songfestival. In een veld van 28 deelnemers start Nederland als tiende. Dat is slecht nieuws. Belangwekkend onderzoek van onder meer ondergetekende (pdf hier) laat zien dat iemand die later optreedt veel beter scoort in de einduitslag, en dat dat effect nog veel sterker is bij televoting, zoals ook vanavond het geval is. Voeg daarbij dat buurlanden in hoge mate op elkaar stemmen (bijvoorbeeld gedocumenteerd hier en hier) en Edsilia Rombley is bij voorbaat vrijwel kansloos. Wij moeten hopen op een outlier.
De voetbalcompetitie kende dit jaar een zinderende ontknoping. Zo kon in de laatste ronde Ajax nog kampioen worden, maar alleen als AZ niet van Excelsior zou winnen. Er gaan geruchten dat Ajax-spelers hun winstpremie aan Excelsior-spelers zouden hebben beloofd, als Excelsior AZ zou verslaan. Inmiddels wordt het verhaal ontkend, reden genoeg voor de KNVB om af te zien van nader onderzoek.
De vraag is natuurlijk of er iets mis is met zo’n bonus. Strikt genomen worden spelers van Excelsior niet omgekocht, ze krijgen alleen een extra prikkel om beter hun best te doen. In zekere zin maakt het de competitie zelfs eerlijker: voor Excelsior stond er in de laatste ronde niets meer op het spel, dus alleen met zo’n extra bonus kunnen de spelers gemotiveerd worden om net zo goed hun best te doen tegen AZ als ze destijds tegen Ajax deden.
Meer in het algemeen zijn er goede argumenten te bedenken om clubs de gelegenheid te geven om zo’n extra winstpremie uit te keren aan andere clubs. Stel er zijn in Nederland twee topclubs die om de titel strijden: Ajax en PSV. Ajax zou dan graag een winstpremie willen uitkeren aan tegenstanders van PSV, en PSV zou hetzelfde willen doen aan tegenstanders van Ajax. De wedstrijden worden daar alleen maar aantrekkelijker van: die mindere clubs gaan nu immers nog beter hun best doen tegen de topclubs. Bovendien stroomt er geld van de topclubs naar de mindere clubs, wat de hele competitie weer wat gelijker en dus spannender maakt.
Hoera, vandaag rolt het 500 miljoenste Philips scheerapparaat van de band. Een mooi moment om ook het slimme prijsbeleid van de scheerapparatenmaker even in het zonnetje te zetten.
Wie eenmaal een scheerapparaat heeft merkt dat de mesjes na pakweg een jaar hun scherpte verliezen. Er zijn nieuwe exemplaren te koop, maar de enige die in het apparaat passen worden gemaakt door Philips zelf. Het alternatief voor nieuwe mesjes is een nieuw scheerapparaat.
Dat biedt mogelijkheden om prijs flink boven de marginale kosten te zetten en het moet gezegd, dat hebben ze in Eindhoven goed in de gaten. Neem bijvoorbeeld mijn eigen apparaat, dat momenteel voor €60 over de toonbank gaat. Er gaan drie van deze mesjes in, Ã €11,75 per stuk. Ik denk dat die prijs dicht bij het optimum ligt: veel hoger dan de kosten (of zijn de behuizing, de motor, de batterij en de verpakking echt zo goedkoop?) en net onder het punt waarop iedereen besluit de oude scheerder weg te gooien, met het risico dat de nieuwe een Braun is. Hulde!
Intrigerende gedachte bij Bluematter. Voor de verdachte van een misdrijf die terecht staat, heeft een rechtbank maar twee opties: schuldig of onschuldig. Eigenlijk is dat vreemd. Immers: je wilt de tijd dat onschuldigen in de bak zitten zo laag mogelijk houden, maar de tijd dat onschuldigen ten onrechte niet in de bak zitten ook. Dat bereik je door de verdachte langer op te sluiten naarmate het waarschijnlijker is dat hij de moord heeft gepleegd. Met zo’n binaire schuldig/onschuldig beslissing beperk je jezelf nodeloos, en dat leidt tot inefficiente uitkomsten.