Maand: mei 2007

Vakantiegeld

Persbureau Novum komt met de volgende intrigerende samenvatting van een onderzoek van financieringsonderneming InterBank:

Meer dan de helft van de Nederlanders verwacht dat hun knip in de vakantie sneller leeg is dan voorzien.

Uhm. Het kan aan mij liggen, maar volgens mij staat hier toch echt dat de bewuste burgers verwachten dat ze meer gaan uitgeven dan ze verwachten te gaan uitgeven. In de behavioral economics is het niet ongebruikelijk om een huidige zelf te modelleren die beperkingen oplegt aan toekomstige zelven, maar iemand die al op dit moment iets anders denkt dan wat hij nu denkt, dat wordt wel een heel ingewikkeld verhaal. Misschien verschaft de rest van het artikel duidelijkheid:

De overschrijding van het vakantiebudget zou volgens de ondervraagden vooral komen doordat het eten en drinken op de vakantiebestemming duurder uitvalt. […] Het gemiddelde huishouden schat de vakantiekosten in op 1036 euro maar verwacht daar dus ook overheen te gaan.

Nee hoor, ik begrijp het nog steeds niet. Bovendien vraag je je af welke conclusie je hieruit zou moeten trekken. Zijn Nederlanders gewoon slechte financiële planners? Zijn vakanties duurder dan je zou verwachten, al is dat niet onverwacht? Is hier sprake van ontkenningsgedrag, dat overigens wel als zodanig erkend wordt? Van hoogst merkwaardig onderzoek? Of van een journalist die een en ander wat ongelukkig weergeeft? Je weet het niet. 

Nieren

Orgaandonatie: het lijkt wel of iedereen deze week van de Donorshow met nieuws komt. De Europese Unie kan niet achterblijven en dus komt commissaris Kyprianou met, onder meer, het idee voor een Europees codicil. Bij overlijden “kunnen mensen in de hele EU organen afstaan”, schrijft teletekst.

Zoals wij al eerder schreven is marktwerking bij organen ongebruikelijk. Het Europese codicil zal misschien zorgen dat de bestaande verzameling beschikbare organen beter gebruikt wordt, maar draagt het ook bij aan een grotere bereidheid om een codicil te tekenen?

Ik denk het niet. Wie zijn organen beschikbaar stelt doet een ander een plezier. Dat altruïsme neemt zeker niet toe, en kan zelfs afnemen, als het om buitenlandse anderen gaat. Een tweede motivatie kan zijn dat men reciprociteit verwacht. Wie een codicil tekent hoopt dat anderen dat ook doen, zodat de eigen kans op een beschikbaar orgaan omhoog gaat. Maar hoe groter de totale populatie, hoe kleiner dat effect. Wie na het zien van de Donorshow vrijdag een codicil invult omdat hij verwacht dat de rest van Nederland dat ook doet, laat dat misschien na als de populatie wachtenden bestaat uit heel Europa.

Onze maffia

Vorige week publiceerde journalist Christopher Hayes in The Nation een artikel waarin de beoefenaars van neo-klassieke economie een maffia worden genoemd die veel te weinig oog hebben voor de afwijkende meningen van zich heterodox noemende economen.

U zult begrijpen dat het stuk in de de economenblogwereld nogal wat stof heeft doen opwaaien.  Hier is bijvoorbeeld een reactie. En hier is zelfs een pagina geopend waar economen van verschillende pluimage met voors en tegens over elkaar heen mogen vallen.  Bijzonder lezenswaardig allemaal. Zo heeft gerenommeerd weblogger en econoom Tyler Cowen (die van marginalrevolution) inmiddels zijn mening gegeven, en de website belooft binnenkort te komen met een reactie van Paul Krugman.

U wilt mijn mening? Een aantal waarnemingen:

Lees verder “Onze maffia”

Slijtageslag

Een war of attrition is een spelletje waarbij spelers kosten maken zolang ze blijven meedoen. Wie als laatste afhaakt, wint de hoofprijs. Bij twee spelers is het een Nash-evenwicht om op elk moment met een bepaalde kans af te haken, en natuurlijk te hopen dat de andere speler eerder afhaakt. Bulow en Klemperer hebben laten zien [pdf] dat bij meer dan twee spelers alle deelnemers op twee na al bij het begin van het spel zouden moeten afhaken.

Aardige anekdote via Tim Harford: Het schijnt dat Avinash Dixit, de beste econoom die nog geen Nobelprijs heeft, aan het einde van zijn speltheoriecolleges $40 uitlooft aan de student die als laatste stopt met applaudiseren. Inderdaad, een war of attrition. Recent schijnen zes studenten het langer dan twee uur te hebben volgehouden. Waarschijnlijk zijn ze alsnog gezakt.

Spijt

SpijtMensen die hun energieprijs hebben vastgezet, zoals de schrijver van dit ingezonden bericht, hebben gegokt en verloren. De energieprijs is namelijk gedaald.

Het is een mooi om te lezen hoe dit allesbehalve zijn eigen schuld is. De energiebedrijven hebben hem ten onrechte verleid. Maar de ervaring leert dat spijtoptanten in het geheel niet kansloos zijn in Nederland. Eens kijken of de energiebedrijven wel aan goede voorlichting hebben gedaan.

Aorist rod

Vandaag is het handdoekendag, het jaarlijkse gebeuren waarbij fans van de in 2001 overleden schrijver Douglas Adams rondgaan met een handdoek om hun nek. Een tijdlang reed ik dagelijks naar mijn werk in Rotterdam. Ik had een grote collectie MP3’s van de schrijver die zijn eigen oevre voorlas, iets dat de rit aanmerkelijk leuker maakte. Rondklikkend naar aanleiding van handdoekendag kwam ik dit korte verhaal tegen, dat ik nog niet kende.

Er zit een grappige economische vondst in. In twee paragrafen wordt de Aorist rod beschreven, een instrument om energie te winnen uit een onwaarschijnlijke plek: het verleden. Dat is natuurlijk wel een beetje vervelend voor de mensen aldaar, maar die moeten niet zeuren; energie is nu eenmaal nodig. Dan komt de briljante omkering als men merkt dat de opbrengst nogal tegenvalt:

[…] the present really was being impoverished, and the reason for it was that those selfish plundering wastrel bastards up in the future were doing exactly the same thing.

Door de Aorist rod wordt het heden misbruikt door de toekomst en daarmee is het dus de omkering van het opgebruiken van fossiele brandstoffen, maar ook van zaken als het opbouwen van de staatsschuld en het introduceren van de AOW. Zie bijvoorbeeld het gewik en geweeg in een recente Planbureaustudie over pensioenen, waarin de schrijvers zich afvragen hoeveel ze de toekomstige generaties mogen belasten:

[…] de risicodeling met toekomstige generaties. Op financiële markten is het niet mogelijk om contracten af te sluiten met toekomstige generaties om de eenvoudige reden dat zij nog niet geboren zijn. Pensioenfondsen doen dit feitelijk wel door schokken via tijdelijke vermogenstekorten of -overschotten door te schuiven naar de toekomst. […] Bij meevallers is er geen probleem, maar bij tegenvallers kunnen pensioenfondsen — vanwege het ontwijkgedrag van toekomstige deelnemers − maar beperkt lasten doorschuiven naar de toekomst.

Uitgevers

Het is altijd hetzelfde liedje. Een sector wordt aangetast in de mogelijkheid om marktmacht uit te oefenen en schreeuwt vervolgens moord en brand. Voor de sector is het plan een Onhaalbare Zaak en uiteraard Wordt Uiteindelijk De Consument De Dupe. Vandaag: de Nederlandse uitgevers die ageren tegen het plan om de automatische verlenging van abonnementen verder te beperken. Hoewel dat bijvoorbeeld in de VS volstrekt normaal is, zal dat hier natuurlijk leiden tot Desastreuze Gevolgen:

De uitgeversbond betoogde woensdag dat die contractperioden veel te kort zijn en zorgen voor grote onzekerheid bij bedrijven.Voorzitter Loek Hermans van de uitgeversbond waarschuwde de Kamer dat het PvdA-voorstel grote risico’s met zich meebrengt voor zijn achterban en bovendien de dienstverlening voor de meeste consumenten zal verslechteren.

Hoe de consument er slechter van kan worden om niet langer elk jaar ongevraagd weer een abonnement aangesmeerd te krijgen, dat vermeldt de berichtgeving helaas niet.

Duitse baby’s

Eind vorige jaar voorspelden wij een babyboom in Duitsland, in verband met een verandering in de fiscale behandeling van koters. Het resultaat? Het AD meldt op last van die Welt in het eerste kwartaal een toename van 21,5% gemiddeld in de grote steden. Misschien is het verstandig als de krant eens iemand in dienst neemt die Duits spreekt, want het oorspronkelijke artikel heeft het over een uitschieter van 21,5% in Bremen, maar een veel kleinere stijging in andere steden.

Natuurlijk is het maar de vraag in hoeverre dit een permanente stijging van het geboortecijfer is: een niet onbelangrijk deel zou verklaard kunnen worden door een uitsteleffect (aanstaande ouders die nog een paar maandjes hebben gewacht om die extra kinderbijslag op te strijken) in plaats van een echte lange-termijn toename van het aantal geboorten.