Marco

Nog twee keer dan: de PAM (2)

Tenslotte: hoe goed deed de PAM het in het voorspellen van de verkiezingsuitslag? Tja. Een belangrijk succes (ook gememoreerd in ESB) is natuurlijk dat de VVD op de PAM al veel eerder hoog stond dan in de peilingen waardoor we daar twee weken op vooruit liepen. Maar verder houdt het niet over. Bij nu.nl liet men weten dat de Nupoll (waar ruim 12000 mensen een inschatting gaven van de verkiezingsuitslag) met name in de weken voor de verkiezingen aanzienlijk beter voorspelde dan de peiling, waarbij als maatstaf de Mean Absolute Difference (MAD) wordt genomen, het gemiddelde dus van de absolute afwijkingen tussen poll en uiteindelijke uitslag voor alle partijen. Het verloop van die maatstaf levert mooie plaatjes op waaruit blijkt dat de Nupoll het tot een week voor de verkiezingen aanzienlijk beter deed dan de peilingen.

Kunnen wij ook zo’n plaatje maken voor de PAM? Uiteraard, al worden we er niet heel vrolijk van.

Lees verder “Nog twee keer dan: de PAM (2)”

Parkeerperikelen

Mijn hemel. Waar moet dat heen met de nieuwe Nederlandse bankgigant ABN Amro/Fortis als het economisch benul van de directie zo beperkt is dat men niet eens in staat is om schaarse parkeerplaatsen op een marktconforme wijze te verdelen? Met stijgende verontrusting lezen wij in het Financieel Dagblad vanochtend:

De manier waarop de schaarse parkeerplaatsen worden verdeeld, roept frustratie op. Wie een plek wil, moest de afgelopen weken een scoreformulier invullen. Aan de hand daarvan wordt bepaald wie er een krijgt en wie niet. Medewerkers vinden de criteria onduidelijk en vrezen dat het management wordt voorgetrokken. ‘Het zijn kleine dingen’, zegt CNV-bestuurder Sandra Hendriks. ‘Maar prettig parkeren is van groot belang voor het werkplezier.’

Wij zeggen: veilen die hap. [via]

Nog twee keer dan: de PAM (1)

De verkiezingen liggen alweer ruim drie weken achter ons, de stofwolken zijn tot bedaren gekomen en er lijkt eindelijk wat schot te komen in de coalitiebesprekingen. De hoogste tijd dus voor een evaluatie van ons ernstig uit de hand gelopen verkiezingsexperiment: de Politieke Aandelenmarkt. Vandaag gaan we in op de markttechnische aspecten, morgen op de voorspelprestaties van de PAM.

U weet het ongetwijfeld, onze markt liep op Inkling. Dat is enerzijds erg handig, maar anderzijds niet zo’n succes. Het gebrek aan beveiliging is al uitgebreid gememoreerd. Het handelsplatform maakt in principe gebruik van een uitermate slim algoritme om de koersen te bepalen. Men gaat uit van een electronische market maker, waarbij er wordt verkocht aan, en gekocht van die tussenpersoon. Dat is een groot voordeel voor markten met niet al te veel handelaren: zo kun je handelen wanneer jij dat wilt en hoef niet af te wachten tot je het met een andere handelaar eens kan worden over de te betalen prijs. Het algoritme dat de market maker gebruikt wordt uitgelegd bij Inkling, maar een veel betere uitleg staat hier. Het komt er op neer dat de market maker zelf een positie inneemt (dat zijn de aanvangskoersen) maar dan bij elke transactie de facto alle gezamenlijke posities doorverkoopt aan degene die dan handelt. De waarde van die posities wordt bepaald door een kostenfunctie gebaseerd op alle aandelen die in omloop zijn. De prijs die de nieuwe persoon moet betalen is het verschil tussen de nieuwe waarde van de kostenfunctie en de oude.

Dat is op zich heel aardig, jammer is alleen dat dat briljante algoritme voor onze PAM helemaal niet gebruikt werd. Als u gehandeld heeft zult u gemerkt hebben dat elk aandeel dat werd ingekocht de koers van de partij in kwestie altijd verhoogde met 0.1 zetel, en elk verkocht aandeel de koers deed dalen met 0.1. Het algoritme kan namelijk alleen gebruikt worden bij markten waar kansen worden bepaald, en alle koersen dus optellen tot 1. Nu kwam onze markt daar eigenlijk ook op neer (alle koersen moesten immers optellen tot 150), maar helaas wat het niet mogelijk om die randvoorwaarde op te leggen, waarop ook het geadverteerde handelsalgoritme niet gebruikt kon worden. Wie gehandeld heeft op de premier- of de coalitiemarkt (het kan nog steeds!) heeft misschien gemerkt dat het handelsalgoritme daar wel gebruikt wordt, en aan- en verkopen inderdaad minder effect hebben op de koers op het moment dat er meer aandelen in omloop zijn. Wat de partijenmarkt betreft zijn we dus al lang blij dat alles toch nog redelijk ordentelijk verliep, ondanks het feit dat kleine orders al grote gevolgen hadden op de koers.

Hoe win ik de voetbalpool?

In economenblad ESB staat vandaag een bijzonder intrigerend artikel van Loek Groot en Michel van de Velden over het voorspellen van voetbaluitslagen en, meer concreet, het invullen van de WK-po0l. De auteurs beginnen met wat eenvoudige tips (voorbeeld: als je punten krijgt voor elk goed voorspelde aantal doelpunten dat een team maakt vul dan altijd een 0 in, wat dat is nu eenmaal de meest voorkomende score). Vervolgens geven de auteurs op basis van Poisson parameters en Elo– en Voros-ratings een schatting van winkansen en meest waarschijnlijke uitslagen.

Toch heb ik mijn twijfels of het verstandig is om op basis hiervan je WK-pool in te vullen. De impliciete suggestie (zeker in het artikel op Z24) lijkt dat je de po0l zodanig moet invullen dat je je verwachte score maximaliseert door steeds de meest waarschijnlijke antwoorden te geven (zie bijvoorbeeld ook hier). En volgens mij is dat niet verstandig.

Natuurlijk, wie betaald wordt op basis van de score die hij haalt, moet de meest waarschijnlijke uitkomsten invullen. Maar de meeste pools werken zo niet. Alleen degene met de hoogste score krijgt een prijs. En daarom kan het verstandig zijn om te speculeren door juist niet de meest waarschijnlijke scores in te vullen. Wie op safe speelt zal nooit een uitschieter zijn. En wie geen uitschieter is, zal nooit de pool winnen. Het maximaliseren van de kans op winst is heel iets anders dan het maximaliseren van je verwachte score.

Een eenvoudig voorbeeld. Stel Brazilie heeft 80% om van Ivoorkust te winnen, andersom is de kans 20%. U doet mee aan een pool met 10 deelnemers, waarvan de andere 9 allemaal Brazilie tippen. Dat land heeft immers de grootste kans om te winnen. Wat doet u? Als u ook Brazilie tipt, heeft iedereen dezelfde voorspelling, zal de winnaar willekeurig worden getrokken, en heeft u dus 10% kans de pool te winnen. Maar als u Ivoorkust tipt, dan is er slechts een kans van 20% dat u gelijk heeft, maar als u gelijk heeft, wint u ook zeker de pool. Ergo: de kans dat u de pool wint is dan 20%, en dat is meer dan wanneer u het favoriete Brazilie tipt.

Misschien dat ik toch maar ga inzetten op een finale Japan — Honduras.

PAM: de uitslag

Voor wie meegedaan heeft aan de politieke aandelenmarkt is het misschien aardig te weten wie de uiteindelijk de grootverdieners zijn. Hieronder staat de top 20, als berekend door Inkling, puur op basis van de handelsresultaten op de partijenmarkt.

Grote winnaar is fhwpeters, al heb ik de indruk dat hij/zij vooral geprofiteerd heeft door short te gaan toen de VVD even naar 78 zetels spoot. Voor de nummer 2, lake41 lijkt dat niet het geval: deze handelaar nestelde zich pas op het allerlaatste moment in de top van het klassement. bertsmid eindigt op plaats 3.

Mocht een van de tophandelaren dit lezen, in het commentaar vernemen we graag uw handelsstrategie?¦

1	fhwpeters	$3,344.00	11	Lindengracht	$336.00
2	lake41	$1,944.00	12	Epoholics	$299.75
3	bertsmid	$878.35	13	roc	$292.00
4	TomAnderson	$680.00	14	wkb	$282.55
5	job	$654.00	15	BarbaraN	$278.75
6	R_Inklaar	$640.00	16	wouter1980	$255.00
7	IceTea	$556.55	17	nvanbeek	$249.45
8	BengaBenga	$405.00	18	jta	$247.75
9	israel	$384.00	19	thorbecke	$244.00
10	kees	$341.55	20	Rense	$225.50

PAM: het resultaat

Het is volbracht. De eerste eco.nomie.nl politieke aandelenmarkt is zojuist gesloten. Hoe we het hebben gedaan? Ruwweg net zo beroerd als de opiniepeilers. Novum meldt zojuist:

Uitgaande van de uitslag nadat 98,5 procent van de stemmen was geteld zat Synovate er bij de laatste peiling16 zetels, De Hond 18 zetels en TNS Nipo 24 zetels naast.

En wij? Uitgaande van de hier gisterochtend gepubliceerde eindprognose komen op een verschil van 18 zetels. Keurig in de middenmoot dus: slechter dan Synovate, beter TNS Nipo en net zo goed als De Hond.

Verkiezingsuitslag

Stemmen hoeft eigenlijk al niet meer. Want daar is ie dan, de uitslag van de verkiezingen die vandaag plaatsvinden, volgens de slotkoersen op onze Politieke Aandelenmarkt, hedenochtend om 9:00.

VVD	34
PvdA	29
CDA	24
PVV	18
SP	13
Groen Links	11
D’66	11
Overig	10

Wel een aantal kanttekeningen. Ten eerste: bovenstaande slotkoersen zijn iets aangepast om op subtiele wijze te verdoezelen dat op de PAM 152.7 zetels zijn verdeeld in plaats van de vereiste 150 (dus: eerst alles delen door 152.7, dan vermenigvuldigen met 150) Ten tweede: vooral op de allerlaatste dag waren de verschuivingen enorm (CDA -3, PvdA +2). Tot nu toe was de PvdA meestal net iets kleiner dan het CDA, nu is dat duidelijk niet meer het geval. Blijkbaar speculeerden onze handelaren er tot op het laatste moment op dat Balkenende tijdens het slotdebat nog alles zou recht trekken, maar viel dat uiteindelijk toch tegen. Mocht het CDA nu toch groter worden dan zullen wij uiteraard betogen dat de koersen op de laatste dag gemanipuleerd zijn en dat de koersen van gisterochtend de eigenlijke eindvoorspelling waren, dat begrijpt u wel.

Overigens zal de markt vandaag open blijven. De laatste geluiden die u opvangt in uw lokale stembureau kunnen dus gewoon worden omgezet in klinkende virtuele munt.

Roemer over Laffer

Gisteravond bij Nova (start op 35:20) doet Emile Roemer van de SP een poging ons te overtuigen dat hij wel degelijk iets van economie weet. Geen verstandige zet. Ik citeer:

Als ik dit verhaal hoor dan doet me dat een beetje denken aan een oud economisch uitgangspunt, ik geloof dat ze dat de Laffer curve noemen, en dan mag je niet hoger belasting gaan betalen dan 48% als ik het me goed herinner [?¦] Maar inmiddels is al hoe vaak gezegd dat dat vreselijk achterhaald is [?¦] door heel veel collega’s van meneer [Bas] Jacobs, alle economen die dat al heel lang gezegd hebben. Dat is een heel oud systeem ergens aan het begin van de vorige eeuw en dat is inmiddels al enorm achterhaald.

[via, met ook meer achtergrondinfo]

Dood en belastingen

Het blijft intrigerend, de kracht van economische prikkels, zelfs in zaken als leven en dood. We meldden al eens dat financiele prikkels effecten hebben op de timing van en het aantal babies dat wordt geboren (ook hier en hier).

Maar nu dit. Per 1 januari 2005 werd in Zweden de belasting op erfenissen afgeschaft. Het resultaat? In de relevante bevolkingsgroep lag op die dag het aantal sterfgevallen 10% hoger dan op 31 december 2004. En een jaar eerder werd die belasting al afgeschaft voor echtgenoten, met een vergelijkbaar effect.

[via]

5000!

Wij hebben u, waarde lezer, de afgelopen tijd wat verwaarloosd, waarvoor excuus. De oorzaak laat zich raden: onze politieke aandelenmarkt, geopend op 12 maart en toen nog niet heel serieus bedoeld, is inmiddels ernstig uit de klauwen gelopen. Vanochtend mochten wij de 5000e transactie noteren.

Inmiddels berichten we op Z24 wekelijks over de ontwikkelingen (het laatste beursbericht staat hier). En economenblad ESB publiceert vandaag een artikel van uw trouwe bloggers over onze politieke aandelenmarkt (voor abonnees hier te vinden). Bottom line: onze PAM doet het uitstekend en loopt een tot twee weken voor op de opiniepeilingen.