Het meest gelezen in 2017

Zo. Alweer het tweede bericht van dit jaar.

U was van ons nog te goed het traditionele overzicht van wat het meest werd gelezen in 2017. Door de gewijzigde methodologie (zie Thijs eerder) is deze ranglijst iets anders samengesteld dan voorgaande jaren. Dat heeft ingrijpende gevolgen voor de rangschikking:

1. Vuurwerkaccijns dec 2011
2. Transitiviteit dec 2006
3. Hold up mrt 2007
4. Rodrik op de economendag nov 2017
5. Prijszetting feb 2011
6. Nobelprijs voor Richard Thaler okt 2017
7. Correctie anoniempje jun 2007
8. (1) Dag elders mrt 2016
9. Nobel 2017 okt 2017
10. Omgekeerde assen dec 2010

Inderdaad, slechts 3 berichten van 2017, de rest is uit de oude doos, vaak ingegeven door zoekmachinegevoeligheid. Al zijn ze natuurlijk stuk voor stuk het lezen nog meer dan waard.

Nobelprijs voor Richard Thaler

De Nobelprijs Economie 2017 is zojuist toegekend aan Richard Thaler, als pionier op het gebied van Behavioral Economics, wegens het “integreren van economie en psychologie”. Populaire verklaring hier, meer wetenschappelijke achtergronden hier. Het Nobelcomite noemt expliciet bounded rationality (mensen gedragen zich niet altijd volledig rationeel), social preferences (hun gedrag hangt af van wat anderen doen en er van denken), en self-commitment (mensen beperken soms hun toekomstige opties uit angst dat ze zich dan niet rationeel zullen gedragen) als zijn drie belangrijkste bijdragen op dat gebied.

Thaler werd (bij mij tenminste) vooral bekend vanwege een column in het Journal of Economic Perspectives, waarin hij in elke editie een anomalie aan de kaak stelde. Die bijdragen werden gebundeld in dit boekje.

Thaler muntte het “endowment effect” (iets wat je hebt waardeer je hoger dan iets wat je niet hebt) en ontwikkelde een theorie van “mental accounting” (mensen gooien niet al hun geld op een hoop maar maken verschillende potjes voor verschillende doelen, en dat heeft effect op hun economisch gedrag). Zijn werk is ook populair in beleidskringen, vooral wegens de introductie van nudges (mensen zijn lui en dus is het een goed idee om een verstandige keuze als standaardoptie te kiezen) met dit boek. De Koninklijke Vereniging voor Staathuishoudkunde komt zelfs dit jaar met pre-adviezen over gedragseconomie. Goed getimed.

Thaler werd al regelmatig getipt als mogelijke winnaar en staat ook in ons oorspronkelijke lijstje van 18 kanshebbers van 2006, waarvan er nu dus al 9 de prijs hebben gekregen. Zelf dacht ik eigenlijk dat het nog wat te vroeg voor hem was, maar goed, de man blijkt ook al weer 72.

Nobel 2017

Maandag gaat ie weer vallen. De Nobelprijs Economie (en ja ja, we weten inmiddels dat het geen echte Nobelprijs is). De aankondiging vindt dit jaar merkwaardig genoeg plaats om 11:45. Hier kunt u alvast warmlopen voor de livestream. Trouwe lezers weten al dat we ieder jaar een poging doen de winnaar te voorspellen. Dit jaar alweer voor de twaalfde keer.

Best leuk om het lijstje kanshebbers van 2006 er nog eens bij te pakken, de allereerste voorspelling:

Alchian, Baghwati, Demsetz, Diamond, Dixit, Fama, French, Hart, Holmstrom, Jorgenson, Maskin, Milgrom, Myerson, Krugman, Thaler, Tullock, Williamson, Wilson.

Van het toenmalige lijstje van 18 kandidaten hebben inmiddels 8 de prijs gekregen (Diamond, Fama, Hart, Holmstrom, Maskin, Myerson, Krugman, Williamson). Alchian en Tullock zijn niet meer. French ligt niet voor de hand nu Fama hem al heeft. Blijven er nog 7 kandidaten over.

Clarivate Analytics (voorheen Thomson) heeft ook weer een lijstje kanshebbers: Camerer/Loewenstein, Hall, en Jensen/Myers/Rajan. Geen van de drie combinaties lijken me heel erg voor de hand liggen.

Vorig jaar noemden we al Blanchard, omdat macro misschien wel weer eens aan de beurt was. Maar blijkbaar vond het Nobelcomite, na Jean Tirole, twee Fransen achter elkaar toch iets teveel van het goede. Misschien dat Blanchard dan dit jaar mag. En anders? Zoals u al weet begint het zo langzamerhand toch wel een schandaal te worden dat Avinash Dixit nog nooit gewonnen heeft. Qua voorspelling zouden we dus ook gewoon weer terug kunnen naar die eerste voorspelling van 11 jaar geleden, toen we Dixit en Baghwati tipten, voor het vakgebied internationale handel. En als de prijs naar dat vakgebied gaat zouden Grossman en Helpman, de tip van vaste lezer Bart, ook een mogelijkheid zijn.

Beschadigde goederen

Bij mijn colleges Industriële Organisatie heb ik het graag over Damaged Goods, het inmiddels klassieke artikel van Deneckere en McAfee. Het verhaal? In 1990 introduceerde IBM een goedkopere versie van zijn laserprinter. Slechts half zo snel, maar wel veel goedkoper. Het Amerikaanse PC Magazine ontdekte echter dat de twee printers volstrekt identiek waren. Behalve dan dat in de goedkope versie een aantal extra chips zaten, met als enige functie de printer te vertragen. De fabrikant had dus bewust zijn product beschadigd, om het tegen een lagere prijs te kunnen verkopen.

Dat klinkt vreemd maar is het niet. Op die manier kon IBM een nieuw lager marktsegment aanboren, terwijl de goedkopere printer juist door die vertraging niet echt aantrekkelijk was voor het hoge segment. Klassiek gevalletje tweedegraads prijsdiscriminatie dus.

Een andere persoonlijke favoriet komt uit een artikel van McAfee. Destijds verkocht Sharp in de VS twee DVD spelers. Met de goedkope kon je alleen DVDs met de Amerikaanse NTSC standaard (480 beeldlijnen) afspelen, de dure kon ook de Europese PAL standaard aan (576 beeldlijnen). Het enige verschil tussen beide apparaten bleek de afstandsbediening. In de goedkope versie was daar een ander plasticje op gezet, waardoor het knopje om om te schakelen naar PAL niet meer te zien was. Als je met een zakmes dat extra stukje plastic weer weg sneed kwam het bewuste knopje weer tevoorschijn, en had je dus een volledig functionerende dure editie.

Terug naar de actualiteit. Tesla verkoopt zijn elektrische auto’s in twee uitvoeringen: met een capaciteit van 60kWh en met een capaciteit van 75kWh. Maar u voelt hem al aankomen. Beide versies hebben precies dezelfde batterij. Alleen wordt de capaciteit van de 60kWh softwarematig beperkt. Dat werd dit weekend nog eens extra duidelijk toen iedereen die in Florida moest evacueren met een 60kWh Tesla plotseling tijdelijk een capaciteit van 75kWh bleek te hebben. Tesla blijkt dat dus zelfs op afstand te kunnen regelen. Zie hier voor de eerste melding en hier voor meer analyse.

Microeconomics: The Musical

Eerder dit collegejaar mocht ik weer het hoorcollege verzorgen voor het basisvak Microeconomie (lokaal beter bekend als Micro 1). Omdat je elk jaar toch iets nieuws moet verzinnen, was ik elk college begonnen met een stukje muziek voor als de studenten binnen druppelen, uiteraard met directe relevantie voor de stof van die week. Bijgaand voor wie het leuk vindt het volledige overzicht, ook verkrijgbaar als Spotify playlist. Wie suggesties heeft voor volgend jaar, mag het zeggen.

Topic

Song

1. Demand and Supply

Amos Lee; Supply and Demand

2. Utility maximization

Spice Girls; Wannabe

Queen; I Want it All

3. Individual Demand

Jessie J; Price Tag

4. Production, returns to scale

ABC; Many Happy Returns

5. Guest lecture: Savings

Fleetwood Mac; Don’t Stop (Thinking About Tomorrow)

6. Costs, Perfect Competition

Jennifer Lopez; My Love Don’t Cost a Thing

7. Perfect comp, Monopoly

Pet Shop Boys; Opportunities (Let’s Make Lots Of Money)

8. General Equilibrium

Rolling Stones; You Can’t Always Get What You Want

Beurskrachterrorist

Intrigerend bericht vanochtend. De aanslagpleger op de spelersbus van Dortmund had geen moslimachtergrond, maar een financiële. Het AD:

De verdachte zou volgens Duitse media met de aanslag een scherpe daling in het aandeel van Borussia Dortmund hebben willen veroorzaken. Hij had een fortuin aan zogenoemde putopties vergaard, waarmee hij het recht had om aandelen aan een vastgelegde prijs te verkopen, ondanks de daling van de koers. De waarde van putopties stijgt naarmate de aandelenkoers daalt. Zo zou hij miljoenen verdiend kunnen hebben.

Overigens mislukte het plan jammerlijk. Het FD meldt:

De koers van het aandeel Dortmund steeg de dag na de explosies met 1,75%. Sindsdien is het aandeel wel gedaald. De uitgestelde wedstrijd tegen AS Monaco werd immers verloren met 2-3. Ook de tweede wedstrijd werd verloren, waarmee de club is uitgeschakeld in de Champions League.

Helemaal nieuw is het niet, het idee om aanslagen te plegen voor financieel gewin. Neem de eerste Superman film, uit 1978:

De biljonair Lex Luthor […] is bezig met een groot plan om zich meester te maken van de hele Amerikaans westkust. Hij heeft een groot stuk goedkoop land gekocht in het westen van de Verenigde Staten. Nu wil hij een aardbeving veroorzaken die de hele huidige westkust in zee zal doen verdwijnen, waardoor Lex’s land automatisch de nieuwe westkust wordt en daarmee enorm in waarde zal stijgen.

Alternatief scenario is natuurlijk dat je er als biljonair gewoon voor zorgt dat je gekozen wordt tot president en langs die weg je bezittingen in waarde laat stijgen. Maar dat is weer een ander verhaal.

Arrow is dood

Gister overleed Kenneth Arrow, waarschijnlijk de grootste econoom van de vorige eeuw. In 1972 won hij de Nobelprijs (met Hicks) voor algemene evenwichten, maar hij had er met het grootste gemak nog een paar kunnen krijgen, bijvoorbeeld voor het impossibility theorem, dat er in feite op neer komt dat er niet zo iets bestaat als De Wil Van Het Volk (eerder). Of als grondlegger van de gezondheidseconomie. Of innovatie. Of endogene groeitheorie.

Hier een erg mooi overzicht van zijn werk een paar jaar geleden in een IMF-publicatie. Hier geeft Arrow zelf een ooggetuigeverslag van ontwikkelingen in de economische theorie sinds 1940.

Arrow kreeg niet alleen zelf een Nobelprijs, zijn studenten wonnen er ook 4: Harsanyi, Spence, Myerson en Maskin. De familiebanden zijn ook intrigerend. Larry Summers was een neef, Paul Samuelson de broer van zijn zwager.

Lees vooral dit weblog, dat deze week een vierdelige serie over de bijdragen van de man belooft.

Het meest gelezen van 2016

Gelukkig nieuwjaar! U was nog het overzicht te goed van de best gelezen berichten in 2016. Tussen haakjes, indien relevant, de positie in 2015.

1.   Dag elders mrt 2016
2. (3) De econoom in de kaartenbak mei 2015
3.   Hoe win ik de voetbalpool jun 2010
4.   Vluchtelingendeal mrt 2016
5.   Incentive compatible advertising mrt 2016
6.   Spannend tot het eind mei 2016
7.   De optimale giscorrectie aug 2016
8.   Grijs gedraaid mei 2016
9.   Selten is dood sep 2016
10.   Sannikov mei 2016

Ik ben er nog niet helemaal uit wat het betekent dat het met afstand best gelezen bericht handelt over een ter ziele gegaan onderdeel van dit weblog, maar dit terzijde. Nummer 2 is een bericht van 2015 dat ook in 2016 verrassend goed scoorde. Nummer 3 is de ultieme clickbait van die om het jaar in aanloop naar EK of WK weer veel verkeer genereert.

Pijlen op Trump

De afgelopen weken voorspelden de meeste peilingen (of, als het aan Maurice de Hond ligt: pijlingen) in de VS een duidelijke voorsprong voor Clinton. Behalve dan de UCS Dornsife/LA Times Poll waar Trump meestal voor ligt. Dat zou te maken kunnen hebben met een 19-jarige zwarte jongeman uit Illinois, al wordt dat verhaal ook weer ontkend.

Gisteravond bij Met Het Oog op Morgen een boeiend gesprek met de man achter die peiling: Arie Kapteyn (tweede item in de uitzending, na ongeveer 20 minuten). Meer over de methodologie hier.

Economen tegen Trump

In de VS hebben 370 economen een brief ondertekend tegen Trump. Op zich niet heel verbazend, maar hij is het lezen waard. De auteurs weerleggen ongeveer alles wat Trump ooit over economie heeft gezegd, om te concluderen dat

His statements reveal a deep ignorance of economics and an inability to listen to credible experts. He repeats fake and misleading economic statistics, and pushes fallacies about the VAT and trade competitiveness. He promotes magical thinking and conspiracy theories over sober assessments of feasible economic policy options.

En daar is geen woord Chinees bij.

Ondertussen hebben 19 Nobelprijswinnaars Economie ook een brief geschreven, hier.

Maar goed, in het geval van Brexit hebben dergelijke acties ook niet heel erg geholpen.