Categorie: Arbeidsmarkt

Vliegtax en banenverlies

Gisteravond een spoeddebat in de kamer over de kwestie vliegtax. Schiphol riep vorige week dat die belasting 12.000 banen zou kosten.  Staatssecretaris De Jager bezweert dat daar geen sprake van is, haalt CPB-onderzoek aan en concludeert

Nee, herhaalde hij, er is geen sprake van banenverlies; wel zal de groei van werkgelegenheid afnemen met vijf tot tienduizend banen.

Goed, blijkbaar overdreef Schiphol een beetje, maar dat kan je verwachten van een belanghebbende. Wat de berichtgeving echter suggereert, is dat de kamer gerust is gesteld, niet omdat het banenverlies een paar duizend lager blijkt te liggen, maar omdat het gaat om een afname van de groei van werkgelegenheid, in plaats van een verlies aan banen die nu bestaan.

Dat is vreemd. In beide gevallen gaat het om banen die er zonder een vliegtax wel zouden zijn, maar met een vliegtax niet. Voor wie belang hecht aan werkgelegenheid zou het niet moeten uitmaken of die banen op dit moment wel of niet bestaan. Maar blijkbaar gaat het in de politiek niet om werkgelegenheid, maar om het beschermen van mensen die nu een baan hebben. Zie trouwens ook hier.

Structurele aanpassing

Onlangs sprak ik met mijn buurman over Poolse stukadoors, een onderwerp waar ik me hier ook wel eens over uitgelaten heb. Mijn buurman vond het toch wel erg oneerlijk voor die Nederlandse jongens die ineens moesten concurreren met mensen die voor de helft van het salaris wilden werken. En vond ik het dan rechtvaardig dat die jongens plots geen geld meer hadden voor hun vakantie, allemaal dankzij die Polen?

Natuurlijk protesteerde ik dat er veel meer mensen profiteren van goedkope stukadoors dan er last van hebben, maar het is een moeilijk te verkopen verhaal. De winsten zijn diffuus, de verliezen makkelijk aan te wijzen. En wie met burgers in plaats van economen praat heeft een hoop uit te leggen.

Goed, ik deed mijn best maar was niet zo hard line als Steven Landsburg in dit artikel over compensatie voor hen die door handel zonder werk zitten, een belangrijk onderwerp in de Amerikaanse politiek. Landsburg zegt: dikke pech, we compenseren de kruidenier ook niet als ernaast een supermarkt opent. Reacties alom van bloggende economen, de meesten hebben toch meer medelijden met de verliezers. Het verschil, zo lijkt het, is dat sommige schokken verwacht zijn en sommige niet. Slachtoffers van onverwachte schokken kunnen rekenen op mededogen.

Wat betreft de stukadoors kun je onze Nederlandse bouwvakkers moeilijk aanwrijven dat ze de val van de muur niet aan hebben zien komen. In die zin is er wel een zaak voor bescherming. Maar, en zo kwam ik er toch nog uit met mijn buurman: als je niet kunt concurreren op prijs, concurreer dan op kwaliteit. Op die manier kan de schade alsnog beperkt worden.

Manpower werft anoniem

Misschien weet u het nog. In juni berichtten wij (hier en hier) over het initiatief van Manpower om de effectiviteit van anoniem solliciteren te onderzoeken. Vandaag heeft de organisatie de resultaten bekend gemaakt. Het onderzoek blijkt degelijker dan de aanvankelijke berichtgeving suggereerde. Manpower gebruikte het om 20 nieuwe werknemers te werven:

Ieder CV dat via internet bij ons binnenkwam, is beoordeeld door ‘ziende’ en ‘blinde’ lezers. De ‘blinde’ lezers zagen van de personalia alleen de woonplaats. Naam, geslacht, leeftijd, geboorteplaats en huwelijkse staat waren onzichtbaar gemaakt.

De uitkomst? Volgens Manpower dat anoniem solliciteren geen invloed heeft op de kans op een vervolggesprek. Het persbericht staat vol met cijfers, maar jammer genoeg nu net niet de cijfers die nodig zijn om te beoordelen of die conclusie valide is. Bij hoeveel sollicitanten trokken de ziende en blinde lezers een andere conclusie? Hoe vaak waren de blinden positiever over een allochtoon? Hoe vaak juist niet? En hoe vaak over een autochtoon? Hoe vaak juist niet? Van die dingen. Ook is de vraag hoeveel ‘lezers’ er nu eigenlijk bij het onderzoek betrokken waren. Als beide commissies uit twee lezers bestonden, dan kunnen we hooguit conclusies trekken over die vier medewerkers van Manpower, niet over de arbeidsmarkt in het algemeen.

Ontslagrechters

Ward schrijft:

“Er zijn verschillende bezwaren tegen de nieuwe ontslagregeling (zie ook prof. Kleinknecht vanochtend in NRC.Next vanochtend [helaas niet online]) sommige terecht, de meesten – in my humble opinion – onterecht. De FNV heeft een nieuwe reden gevonden waarom ontslag toch echt via de rechter moet gaan…. “de functie van rechters wordt uitgehold”. Daarom worden de kantonrechters opgeroepen om naar een grote manifestatie te komen in Maastricht en Eindhoven, ze zijn immers “lotgenoten”.

Volgens dezelfde redenering zou de overheid direct moeten stoppen met het terugdringen van criminaliteit. Dit doet de vraag naar rechters ook afnemen. Ben benieuwd wat de FNV hiervan vindt.

Het valt nog te bezien of de kantonrechters zich echt zorgen maken om hun baan en komen protesteren, deze beroepsgroep staat er in ieder geval niet om bekend.”

Inkomenseffecten

Uhm. In principe ben ik altijd een voorstander van meer onderzoek, maar ik weet niet helemaal zeker of ik dit nu echt had willen weten. Volgens dit artikel (zie ook hier) verdienen lapdancers (v) meer in de vruchtbare periode van hun menstruele cyclus. Het verschil met de periode waarin zij menstrueren is zelfs een factor twee. Vrouwen die aan de pil zijn presteren aanzienlijk constanter maar verdienen gemiddeld minder. De data? 18 vrouwen, in 296 diensten en goed voor 5300 lapdances. [via]

Mogelijk vervolgonderzoek? Uitslagen van sportwedstrijden misschien? Of verkiezingsuitslagen?

Celbelspel

Een manier om tegen de arbeidsmarkt aan te kijken is dat zij die een baan hebben (de insiders) de buit verdelen en de werklozen (de outsiders) zoveel mogelijk buiten de deur proberen te houden, zie bijvoorbeeld de discussie over ontslagbescherming. Dat de arbeidsmarkt niet de enige plek is waar het er zo aan toe gaat, blijkt uit een artikel in de Telegraaf:

De verdeling van beltijd leidt onder gedetineerden in de koepelgevangenis in Haarlem geregeld tot onderlinge conflicten waarbij het personeel tussenbeide moet komen. […] Volgens de Inspectie voor de Sanctietoepassing zijn er voldoende telefoons voor gevangenen. Gedetineerden moeten de beltijd echter zelf verdelen tijdens de recreatietijd. Daarbij vormen zich kliekjes waarbij de telefoon wordt doorgegeven aan de volgende in de groep. Nieuwe gedetineerden die nog niet in een groep zijn opgenomen, zijn daarvan de dupe en kunnen daardoor minder vaak bellen.

Bovendien: als gevangenen ruzie krijgen, “wordt het dagprogramma van alle gedetineerden in de Koepel stilgelegd”. Een interessant probleem derhalve. Een beetje speltheoreticus denkt al snel aan termen als Nash-bargaining en ultimatum game. En, onvermijdelijk natuurlijk, het gevangenendilemma.

Met twee maten meten

Volgens staatssecretaris Jan Kees de Jager van Financiën leidt de belasting op vliegtickets die het kabinet volgend jaar wil invoeren, niet tot een verlies van werkgelegenheid op de Nederlandse luchthavens:

De staatssecretaris noemde het een misverstand dat het aantal passagiers door de vliegbelasting met 5 tot 10 procent afneemt. Er is alleen sprake van een lagere groei van de hoeveelheid reizigers tot 2011.

Maar, wacht eens even, die heffing was toch goed voor het milieu? Volgens onderzoek daalt door de belasting de uitstoot van schadelijke gassen rond 2011 immers tussen de 3 en 9 procent.

Wie goed leest, ziet dat het strikt genomen allemaal klopt. Maar tegelijkertijd is het een wel heel flauwe truc. De heffing leidt tot minder milieuvervuiling. Immers: zonder de belasting zou er meer vervuild worden. Maar de heffing leidt niet tot minder werkgelegenheid. Immers: er zijn na de invoering van de heffing niet minder banen dan daarvoor. Zo lusten wij er nog wel een paar.

Ontslag

dsc01409.jpgNu het de komende weken in de Nederlandse politiek lijkt te gaan draaien om de aanpassingen aan de ontslagwetgeving is het voor de geïnteresseerde burger goed om eens wat meer te weten te komen over de economie daarachter. Inzet van de schermutselingen is een plan dat het makkelijker maakt om iemand te ontslaan.

Zoals wel vaker in de economie is het niet de vraag óf ontslagbescherming goed is, maar hoevéél. Worden werknemers teveel beschermd, dan is het voor een werkgever risicovol om iemand in dienst te nemen. Hoe raak je een slecht functionerend persoon immers weer kwijt? Hierdoor loopt de werkloosheid op. Er ontstaat dan een insider-outsider situatie: wie werk heeft vindt het prima zo, degenen zonder werk zouden graag wat minder bescherming zien.

Is er te weinig ontslagbescherming dan nodigt dat uit tot willekeur of zelfs machtsmisbruik bij werkgevers, zijn werknemers niet meer bereid om bedrijfsspecifieke vaardigheden op te doen en worden sociale voorzieningen misbruikt als afvalputje.

Het gaat hier dus om een afruil: hoeveel werklozen accepteren we om de werkenden te beschermen? Het plan is om wat bescherming in te ruilen voor minder werkloosheid. Gratis winst is er niet te behalen, de free lunch is al jaren op. Wie dat onthoudt heeft een goed inzicht in de politiek van de komende weken. Vergeet overigens niet dat dit kabinet het “ontslagrecht” in een goed vergelijkbare situatie eerder juist verzwaarde.

En wie echt alles wil weten over de voors en tegens van de ontslagbescherming die leze dit verhelderende stuk [doc] van vier CPB’ers over de materie.

Wimbledon

Tussen de regenbuien door is het tennistoernooi van Wimbledon inmiddels in volle gang. Op Wimbledon verdient de winnaar bij de heren net zo veel als de winnaar bij de dames. In het echte leven is dat vaak niet het geval, en worden vrouwen slechter betaald. Economen proberen te verklaren waarom. Sommigen zoeken die verklaring op Wimbledon.

Daniele Paserman (die, hoewel zijn voornaam wellicht anders doet vermoeden, wel degelijk een man is) keek naar 32,000 punten bij 238 wedstrijden op Grand-Slam toernooien. Op statistische gronden maakt hij onderscheid tussen ‘belangrijke’ en ‘minder belangrijke’ punten. Wat blijkt? Mannen presteren op belangrijke punten even goed als op onbelangrijke punten, maar vrouwen maken vaker fouten bij belangrijke punten dan bij onbelangrijke punten. Ook blijken mannen harder te gaan serveren bij belangrijke punten, en vrouwen juist zachter.

Zijn conclusie? Kort samengevat: Vrouwen presteren slechter onder druk dan mannen en zijn daarom minder vaak te vinden op topposities. [via]

Update: Het onderzoek is bij marginalrevolution inmiddels uitgeroepen tot Politically Incorrect Paper of the Day.