Loterij

Van je vrienden

We hadden het er al eerder over: de vriendenloterij. Als jij een prijs wint, doen je vrienden dat ook en dat is dan leuk. Nu kregen deelnemers vorige week een brief thuis met de mededeling dat er op basis van de vele reacties het een en ander aan de loterij gaat veranderen. Het geeft een vrij hilarisch inkijkje in hoe de gemiddelde Nederlander aankijkt tegen geld en vrienden:

Gaat het om (geld)prijzen met een waarde hoger dan 10.000 euro dan gaf u aan drie vrienden wel genoeg te vinden [?¦]

De prijs die u zelf wint wilde u graag groter dan die voor uw vrienden. Voorbeeld: wint u een miljoen, dan voor uw drie vrienden ieder € 100.000,-

Voor een econoom blijft het lastig te verkroppen, die loterij. Wie immers 1.3 miljoen in zeg de Staatsloterij wint, kan zelf bepalen hoeveel hij daarvan aan welke vrienden geeft. Maar de vriendenloterij legt de facto op dat je van dat bedrag minstens een ton aan drie verschillende vrienden geeft. Die optie heb je bij de Staatsloterij ook, maar daar hoeft het niet. De vriendenloterij beperkt dus je opties en daarom zou je denken dat deelnemers bereid zijn minder te betalen.

Overigens voorspelde ik in het vorige bericht dat deelnemers massaal hun vriendschap op Marktplaats te koop zouden aanbieden. Dat blijkt inderdaad het geval.

Eindejaarslot

ik: en dan wil mijn vrouw graag een eindejaarslot.

juffrouw van de Primera: en komt uw vrouw straks nog?

Nee, ik neem het nu mee.

Een oudejaarslot voor meneer.

Nou, ik ben eigenlijk tegen de aanschaf van dit lot. Het is erg genoeg dat er straks weer iemand beloond wordt voor het spelen tegen zulke slechte voorwaarden. En nu ook nog van mijn geld.

En als uw vrouw een miljoen wint, dan wilt u er ook niets van hebben?

Nee, dan eis ik mijn geld.

Aha. Dus u wast uw handen van het meespelen maar deelt wel mee in de winst?

Ja. Ik ben een soort bankier als het om loterijen gaat. In goede tijden de winst, in slechte tijden krijgt mijn vrouw de wind van voren.

Dat is dan 30 euro.

Zucht.

Voor dat geld heeft u ook een excuus om vanavond over te schakelen naar SBS6.

Hoezee, er is weer een groep gedupeerde burgers die zich organiseert om een proces aan te spannen tegen de Staat. De Staatsloterij, dit keer. Die werd eerder door de Reclamecodecommissie op de vingers getikt wegens het suggereren dat onder ~~alle~~ verkochte loten geloot werd, terwijl dat ~~alleen maar~~ onder ~~verkochte~~ alle loten bleek te zijn. Concreet schijnt dat te betekenen dat er elke maand slechts 3 prijzen van 50.000 en 100.000 euro vallen, en niet 20.

Nu is er loterijverlies.nl, "een initiatief van Morand Juridische Bijstand" die gedupeerden verenigt en een bedrag van "minstens een half miljard" claimt. Tegen "lage kosten" mogen gedupeerden zich aanmelden.

Toch eens rekenen… In totaal is er per maand dus 17 maal 150.000 euro is een slordige 2,5 miljoen euro te weinig uitgekeerd, dat is 30 miljoen op jaarbasis. Volgens het jaarverslag van de loterij bedraagt de omzet zo’n 500 miljoen per jaar, wat betekent dat er 6% te weinig is uitgekeerd. De feitelijke schade voor iemand die meespeelt met een lot van 14,50 is dan 87 cent, of ruim 10 euro op jaarbasis. Mocht loterijverlies de rechtzaak al winnen, wat mij onwaarschijnlijk lijkt, dan is redelijkerwijs dat het bedrag waar zo’n gedupeerde recht op heeft.

Stel u speelde 5 jaar lang mee, met 1 lot. Uw schade is dan ongeveer 50 eur0. De kosten van inschrijven bij loterijverlies bedragen "slechts" 25 euro. Bovendien toucheren ze nog eens 15% van de vergoeding van 50 euro, zodat er voor de gedupeerde slechts 20 euro overblijft. In het meest gunstige geval natuurlijk. Inderdaad: waarschijnlijk besteedt u uw geld beter door nog een extra lot te kopen in de staatsloterij.

De enige echte winnaar is Morand Juridische Bijstand, die inmiddels 19.000 aanmeldingen zou hebben en dus een slordige half miljoen euro heeft getoucheerd.

Terug naar Bidster

En opnieuw is ie in het nieuws, “veiling”-website Bidster, waar degene met het laagste unieke bod een prijs kan winnen. Aanleiding: Finse Rotterdammer Samuli Stenberg won vorige week met een bod van 23 euro een huis van 180.000 euro. “Volgens de Fin heeft hij het huis te danken aan zijn bied-strategie”, zo wordt gemeld. Onzin natuurlijk. De man heeft gewoon ongelooflijke mazzel gehad. En uiteraard houdt de uitbater van de website ook bij hoog en bij laag vol dat het hier absoluut geen kansspel betreft:

Bidster is een e-commerceonderneming met een bijzonder prijsmechanisme. Vergelijkbaar met een veiling bij afslag.

Wij denken daar anders over.

Is poker een kansspel?

Vorig jaar vroegen we ons al eens af of Bidster een kansspel is. Bijzonder leuk: gisteravond mocht bij VARA’s Nieuwslicht de Tilburgse econometrist Ben van der Genugten een experiment doen om vast te stellen of poker een kansspel of een behendigheidsspel is. Kort gezegd definieert hij de mate van behendigheid als het verschil in uitkomst tussen een beginnende en een gevorderde speler, gedeeld door het verschil in uitkomst tussen een beginnende speler en een gevorderde speler met volledige informatie. Bij roulette is die maatstaf nul: het maakt niet uit of je een beginnende of een gevorderde speler bent, maar het maakt heel erg uit of je een beginnende speler bent of eentje die al weet waar het balletje gaat vallen. Bij schaken is de maatstaf 1: bij schaken speelt toeval immers geen rol en is er geen verschil tussen een gevorderde speler en eentje die alles al weet.

Op basis van simulaties [pdf] kwam van der Genugten met zijn co-auteurs voor poker op een behendigheidsniveau van 0.3. Een opzet met 18 echte spelers in de kelder van de VARA kwam grofweg tot dezelfde uitkomst – mits de eerste rondes niet worden meegeteld. Een complete beschrijving van het experiment en de uitkomsten staat hier [pdf]. De bewuste uitzending staat op dit moment nog niet online.

(dank aan Bart)

Is Bidster een kansspel?

Met enige regelmaat duiken ze op bij de commerciele omroepen. Een ‘veiling’ waarbij iedereen een bedrag mag sms-en, en degene met het laagste unieke bod de prijs wint. Speltheoretisch is het een interessant probleem. Je kunt wel 1 cent bieden, maar als iemand anders het lumineuze idee heeft gekregen om hetzelfde te doen, dan ben je de klos en had je beter twee cent kunnen bieden, tenzij er al iemand is die dat ook doet, etc. Met een paar collega’s heb ik er eens een verloren vrijdagmiddag op zitten rekenen. We kwamen tot de conclusie dat dit spel, onder bepaalde vereenvoudigende aannames, een evenwicht heeft in gemengde strategieen, waarbij geldt dat hoe hoger het bedrag, des te kleiner de kans is dat je dat bedrag gaat spelen.

Nu blijkt er een website te zijn die deze ‘veiling’ ook hanteert: Bidster. Het nieuws van vandaag is dat het ministerie van Justitie van mening is dat hier sprake is van een kansspel, en niet van een veilingsite.

Bidster schrijft op de eigen website dat de veiling geen loterij is. “Bij een laagste bod-veiling kan de deelnemer de loop van de gebeurtenissen beïnvloeden en daarmee ook het uiteindelijke resultaat”. Het ministerie van Justitie ziet dat anders. “De vraag of iets wel of niet een kansspel is, hangt er van af in hoeverre de deelnemers zelf hun lot kunnen beïnvloeden. Dat is hier niet of nauwelijks het geval”, meent een woordvoerder.

Tja. Uiteraard kunnen deelnemers op Bidster zelf hun lot beïnvloeden. Door een idioot hoog bedrag te bieden ben je er bijna zeker van dat je niet wint. Door slim te spelen (inderdaad: door dat evenwicht in gemengde strategieen te volgen) kun je de kans vergroten dat je wint, maar ook dan win je slechts met kleine kans. Maar als iedereen dat doet, dan is de kans dat je wint weer gewoon gelijk aan 1 gedeeld door het aantal deelnemers, en dat klinkt verdraaid veel als een kansspel. Van een veiling is in economische zin zeker geen sprake. Speltheoretici spreken slechts van een veiling als degene die het hoogste bod uitbrengt de veiling wint, en dat is hier duidelijk niet het geval.

[dank aan Pim].

Woningloterij

Er zijn nogal wat verstoringen op de Nederlandse woningmarkt. Er worden nogal wat plannen gelanceerd om die verstoringen op te lossen. Menig plan is niet zo’n heel goed idee en leidt alleen maar tot meer verstoringen (zoals deze of deze). Maar bij de meeste goedbedoelde plannen snap je op z’n minst nog waar de denkfout zit. Waar het mis gaat. Maar nu begrijp ik het niet meer. Ik heb mijn best gedaan. Heus. De Amsterdamse woningbouwverenigingen hebben een plan gelanceerd om de doorstroming op de Amsterdamse woningmarkt te stimuleren. Hoe? Door woningen te verloten in plaats van ze aan te bieden aan de langstwachtende. Hu!? Tja, ik zag het verband ook niet. Zelfs niet het vermeende verband. Ik begrijp het gewoon niet.

Over verloten zegt Ruud de Kort van woningcorporatie Ymere: ‘Dat zou eerlijker zijn. Nu gaan alle woningen naar degene die het langst wacht.’ Tja, dat is natuurlijk niet eerlijk, dat iedereen op zijn beurt moet wachten (misschien moet ik dat argument ook eens gebruiken als ik straks in de kantine weer achteraan sluit, maar dit terzijde). En Maaike Alles van Woongroep Holland zegt: ‘De bedoeling van het project is dat er meer mensen op de plek wonen waar ze willen wonen.’ Ja maar. Iedereen op de wachtlijst wil toch ook op die plek wonen waarvoor ze op de wachtlijst staan!? Wat win je dan met loten?

Er zit vast een hele goede bedoeling achter, maar ik begrijp het nog steeds niet. Blijkbaar zie ik iets over het hoofd. Help!

Straatje

De staatsloterij adverteert met de mogelijkheid van de aanschaf van een zogenaamd Straatje. Waarom? De loterij keert prijzen uit op basis van eindcijfers van de loten. Zo zijn er 5 prijzen die vallen op 1 eindcijfer. Wie een straatje heeft, heeft een setje van 10 loten met alle eindcijfers van 0 tot en met 9. Dus, juicht de staatsloterij, met een straatje heb je altijd prijs!

Op zich klopt dat. De vraag is alleen hoe blij een deelnemer moet zijn met de garantie van een prijs die lager is dan zijn inleg. Als deelnemers daar op uit zijn, dan heb ik ook nog wel een leuke loterij in de aanbieding. Geef mij nu 50 euro en ik geef u gegarandeerd 30 euro terug! Altijd prijs!

Wie aan een loterij meedoet, weet bij voorbaat dat hij er gemiddeld genomen bij inschiet. Er is immers geen loterij ter wereld die meer geld uitkeert dan er binnen komt. Maar als de gemiddelde opbrengst negatief is, dan lijkt het niet verstandig om je risico te spreiden. En dat is precies waar het kopen van een straatje op neer komt. Waarschijnlijk wil de gemiddelde loterijspeler liever dat de kans zo groot mogelijk is dat deelname ook netto iets oplevert. Maar dan ligt het kopen van een straatje niet voor de hand.

De moraal van dit verhaal. Doe je mee aan een loterij, dan neem je graag een risico. Maar dan moet je ook consequent zijn. Koop dus geen straatje, maar koop gewoon keihard 10 loten met hetzelfde eindcijfer!