Auteur: Marco

Open deuren

Geeft Den Haag teveel geld uit aan extern onderzoek? Enerzijds natuurlijk niet. Meer economische expertise inhuren, daar zijn we vaak een voorstander van. Anderzijds ook weer wel. Zo was er recent sprake van dat de politiek pomphouders wil verplichten hun prijzen op een website te publiceren. Op zich wat vreemd, want zo’n website is er al jaren. Leasemaatschappij Athlon heeft al sinds 2005 de benzineprijzen van bijna alle pompstations op haar website, dagelijks geupdate. Tegenwoordig is er zelfs een app voor uw mobiele telefoon.  Ook uw TomTom levert hoogstwaarschijnlijk actuele benzineprijzen. In Den Haag hadden ze dat blijkbaar allemaal nog niet door, maar gelukkig heeft minister Verhagen een onderzoeksbureau ingehuurd om het allemaal uit te zoeken. Gister stuurde hij de conclusie naar de kamer.

Uit onderzoek van onderzoeksbureau Ecorys blijkt dat via navigatiesystemen en smartphones de prijzen van meer dan 80 procent van de Nederlandse tankstations al vergeleken kunnen worden.

Van je vrienden

We hadden het er al eerder over: de vriendenloterij. Als jij een prijs wint, doen je vrienden dat ook en dat is dan leuk. Nu kregen deelnemers vorige week een brief thuis met de mededeling dat er op basis van de vele reacties het een en ander aan de loterij gaat veranderen. Het geeft een vrij hilarisch inkijkje in hoe de gemiddelde Nederlander aankijkt tegen geld en vrienden:

  • Gaat het om (geld)prijzen met een waarde hoger dan 10.000 euro dan gaf u aan drie vrienden wel genoeg te vinden [?¦]
  • De prijs die u zelf wint wilde u graag groter dan die voor uw vrienden. Voorbeeld: wint u een miljoen, dan voor uw drie vrienden ieder € 100.000,-

Voor een econoom blijft het lastig te verkroppen, die loterij. Wie immers 1.3 miljoen in zeg de Staatsloterij wint, kan zelf bepalen hoeveel hij daarvan aan welke vrienden geeft. Maar de vriendenloterij legt de facto op dat je van dat bedrag minstens een ton aan drie verschillende vrienden geeft. Die optie heb je bij de Staatsloterij ook, maar daar hoeft het niet. De vriendenloterij beperkt dus je opties en daarom zou je denken dat deelnemers bereid zijn minder te betalen.

Overigens voorspelde ik in het vorige bericht dat deelnemers massaal hun vriendschap op Marktplaats te koop zouden aanbieden. Dat blijkt inderdaad het geval.

Knot

Verrassend: zojuist werd bekend dat collega Klaas Knot uit Bedum de nieuwe president van de Nederlandsche Bank.  Hij was sinds 2009 topambtenaar van Financien en blijkbaar is dat genoeg om de politiek te doen geloven dat hij een buitenstaander is. Daarvoor zat hij namelijk al 11 jaar bij DNB. Knot studeerde, promoveerde en is hoogleraar in Groningen. Rustige en zeer sympathieke man. Hij promoveerde bij Jakob de Haan, nu hoofd onderzoek bij DNB en straks dus zijn ondergeschikte.

Graag wil ik nog opmerken dat ik als een van de eersten heb mogen kennis maken met zijn leiderschapscapaciteiten aangezien de man in 1987 mijn KEI-leider was (kuch).

Tweedehandsjes

Intrigerend: in de VS zijn recent zo weinig nieuwe auto’s verkocht en is de vraag naar tweedehands zodanig gestegen dat de prijs die op de tweedehands markt voor sommige modellen wordt betaald nu nog hoger ligt dan de prijs voor precies dezelfde auto een jaar geleden. Wie dat zag aankomen had dus die tweedehandsjes als lucratief beleggingsobject kunnen gebruiken.

Benieuwd of dat ook in Nederland het geval was.

De buurjongetjes van Osama

Op het internet doen curieuze verhalen de ronde over hoe Osama Bin Laden zijn schuilplaats geheim hield.  Zo meldde CNN dat buurjongetjes wiens bal over de omheining vloog, gecompenseerd werden met een klein geldbedrag zodat ze niet binnen de omheining hoefden om hun bal weer op te zoeken.

Dat doet een beetje denken aan het beroemde verhaal van Coase: boeren die gecompenseerd worden wanneer de vonken van langsrazende treinen hun gewassen afbranden, zullen daar misbruik van maken door hun gewassen juist zo dicht mogelijk bij de spoorlijn te planten.

En inderdaad: de New York Times meldt dat buurjongetjes daarop hun ballen expres over de omheining werkten.

Garnalen

Als ondernemer kijk je waar je kansen liggen. Valt ergens veel te verdienen, dan spring je er in. Ontstaat er zoveel concurrentie dat de prijzen tot onder je kosten gaan dalen, dan pak je je biezen en ga je weer iets anders doen. Op zoek naar nieuwe kansen.

De garnalenvissers denken daar heel anders over. Inderdaad, de sector die het een paar jaar geleden nog aan de stok kreeg met de NMa omdat ze niet eens onderlinge afspraken mochten maken. De garnalenvissers zijn vier weken massaal in staking, om zo te protesteren tegen ‘de veel te lage kiloprijs’. Op zich slim, want het effect van zo’n langdurige staking is natuurlijk precies hetzelfde als dat van collectieve vangstafspraken. Alleen is het een stuk lastiger voor de NMa om hier een stokje voor te steken.

Het verhaal is meteen een fraaie illustratie van waarom alleen al de hoop op staatssteun leidt tot grote economische inefficientie. Echte ondernemers gaan immers iets anders doen als de prijs te laag wordt. En wat doen de garnalenvissers?

We zullen in de komende dagen heel veel vergaderen.

Twitter

Nu al meer dan de helft van de wereldbevolking op Twitter lijkt te zitten, wordt het misschien eens tijd dat wij dat ook gaan doen. Vaart der volkeren en zo, u kent dat wel. Hoe dan ook, vanaf nu kunt u ons vinden onder @eco_nomie_nl. Verwacht er niet te veel van: vooralsnog staan er vooral automatische linkjes naar onze artikelen, links en reacties. Maar wie weet.

Facebook lijkt ons vooralsnog duidelijk een stap te ver.

Koopzondag

Altijd mooi als economisch onderzoek invloed heeft op de beleidsdiscussie. Gemeenten moeten zelf maar bepalen op welke zondagen hun winkels open mogen, vinden D66 en GroenLinks, die recent onderzoek in De Economist aanhalen dat dezelfde conclusie trekt. Saillant detail is dat een van de auteurs van dat onderzoek Elbert Dijkgraaf is, nu prominent kamerlid van de SGP, een partij die fel tegenstander is van het plan.

In het bewuste artikel verklaren de auteurs het aantal koopzondagen waar een gemeente voor kiest uit een aantal demografische en politieke variabelen. Die blijken een duidelijke invloed te hebben. Met andere woorden: gemeenten zijn prima in staat hun eigen beslissingen op dit punt te nemen. Echter

Dijkgraaf stelt dat zijn D66-collega [van der Ham] verkeerd uit zijn stuk citeert. Volgens hem gaat het er om dat gemeenten binnen de marge van de landelijk vastgelegde maximum van twaalf koopzondagen zelf moeten beslissen of ze een koopzondag willen. “Omdat het een wetenschappelijke analyse is zou mijn conclusie nooit kunnen zijn zoals Van der Ham die stelt”, aldus Dijkgraaf. “Simpelweg omdat gemeenten die volledige vrijheid niet hadden en die cijfers er dus ook niet waren.”

Nogal flauw en opportunistisch. Hier blijkt haast sprake van PVV-logica: de situatie is anders, dus kunnen we er niets over zeggen. De conclusie van het artikel luidt immers:

Clearly, by taking into account [of] these differences a clear-cut case exist[s] to decentralize the decision on Sunday shopping opening compared with rules on a national level.

en daar is geen woord Chinees bij.

Een saillant detail dat onvermeld blijft is dat de co-auteur van het stuk Raymond Gradus is, directeur van het wetenschappelijk instituut van het CDA.

Jong Talent

De John Bates Clark Medal, prijs voor de beste econoom in de VS onder de 40, gaat dit jaar naar Jonathan Levin. Hij doet industrial organization, vooral empirisch, en heeft ook dingen geschreven met Susan Athey, winnaar van een paar jaar geleden.

Nu we het toch over jong talent hebben: de Review of Economic Studies organiseert elk jaar een toernee waarin de wereldwijd zeven meest veelbelovende jonge promovendi op een aantal universiteiten hun beste werk presentereren. Opvallend is dat daar dit jaar een Nederlander bij zit: Peter Koudijs, gestudeerd in Utrecht en gepromoveerd in Barcelona. Zijn onderzoek klinkt spannend: zo bestudeert hij het effect van nieuws op aandelenkoersen door te kijken hoe de koersen van Britse aandelen in Amsterdam in de achttiende eeuw reageerden op de komst van postboten uit Engeland. Koudijs gaat nu naar Stanford.