economie is overal
Intrigerend: in de VS zijn recent zo weinig nieuwe auto’s verkocht en is de vraag naar tweedehands zodanig gestegen dat de prijs die op de tweedehands markt voor sommige modellen wordt betaald nu nog hoger ligt dan de prijs voor precies dezelfde auto een jaar geleden. Wie dat zag aankomen had dus die tweedehandsjes als lucratief beleggingsobject kunnen gebruiken.
Benieuwd of dat ook in Nederland het geval was.
Op het internet doen curieuze verhalen de ronde over hoe Osama Bin Laden zijn schuilplaats geheim hield. Zo meldde CNN dat buurjongetjes wiens bal over de omheining vloog, gecompenseerd werden met een klein geldbedrag zodat ze niet binnen de omheining hoefden om hun bal weer op te zoeken.
Dat doet een beetje denken aan het beroemde verhaal van Coase: boeren die gecompenseerd worden wanneer de vonken van langsrazende treinen hun gewassen afbranden, zullen daar misbruik van maken door hun gewassen juist zo dicht mogelijk bij de spoorlijn te planten.
En inderdaad: de New York Times meldt dat buurjongetjes daarop hun ballen expres over de omheining werkten.
De hele economenblogosfeer gonst vandaag van bewondering voor deze video, waarin Hayek en Keynes op eigentijdse wijze de voor- en nadelen van fiscaal beleid uiteenzetten. Inderdaad bijzonder knap gedaan. De eerste aflevering (over monetair beleid) staat hier.
Als ondernemer kijk je waar je kansen liggen. Valt ergens veel te verdienen, dan spring je er in. Ontstaat er zoveel concurrentie dat de prijzen tot onder je kosten gaan dalen, dan pak je je biezen en ga je weer iets anders doen. Op zoek naar nieuwe kansen.
De garnalenvissers denken daar heel anders over. Inderdaad, de sector die het een paar jaar geleden nog aan de stok kreeg met de NMa omdat ze niet eens onderlinge afspraken mochten maken. De garnalenvissers zijn vier weken massaal in staking, om zo te protesteren tegen ‘de veel te lage kiloprijs’. Op zich slim, want het effect van zo’n langdurige staking is natuurlijk precies hetzelfde als dat van collectieve vangstafspraken. Alleen is het een stuk lastiger voor de NMa om hier een stokje voor te steken.
Het verhaal is meteen een fraaie illustratie van waarom alleen al de hoop op staatssteun leidt tot grote economische inefficientie. Echte ondernemers gaan immers iets anders doen als de prijs te laag wordt. En wat doen de garnalenvissers?
We zullen in de komende dagen heel veel vergaderen.
Nu al meer dan de helft van de wereldbevolking op Twitter lijkt te zitten, wordt het misschien eens tijd dat wij dat ook gaan doen. Vaart der volkeren en zo, u kent dat wel. Hoe dan ook, vanaf nu kunt u ons vinden onder @eco_nomie_nl. Verwacht er niet te veel van: vooralsnog staan er vooral automatische linkjes naar onze artikelen, links en reacties. Maar wie weet.
Facebook lijkt ons vooralsnog duidelijk een stap te ver.
Altijd mooi als economisch onderzoek invloed heeft op de beleidsdiscussie. Gemeenten moeten zelf maar bepalen op welke zondagen hun winkels open mogen, vinden D66 en GroenLinks, die recent onderzoek in De Economist aanhalen dat dezelfde conclusie trekt. Saillant detail is dat een van de auteurs van dat onderzoek Elbert Dijkgraaf is, nu prominent kamerlid van de SGP, een partij die fel tegenstander is van het plan.
In het bewuste artikel verklaren de auteurs het aantal koopzondagen waar een gemeente voor kiest uit een aantal demografische en politieke variabelen. Die blijken een duidelijke invloed te hebben. Met andere woorden: gemeenten zijn prima in staat hun eigen beslissingen op dit punt te nemen. Echter
Dijkgraaf stelt dat zijn D66-collega [van der Ham] verkeerd uit zijn stuk citeert. Volgens hem gaat het er om dat gemeenten binnen de marge van de landelijk vastgelegde maximum van twaalf koopzondagen zelf moeten beslissen of ze een koopzondag willen. “Omdat het een wetenschappelijke analyse is zou mijn conclusie nooit kunnen zijn zoals Van der Ham die stelt”, aldus Dijkgraaf. “Simpelweg omdat gemeenten die volledige vrijheid niet hadden en die cijfers er dus ook niet waren.”
Nogal flauw en opportunistisch. Hier blijkt haast sprake van PVV-logica: de situatie is anders, dus kunnen we er niets over zeggen. De conclusie van het artikel luidt immers:
Clearly, by taking into account [of] these differences a clear-cut case exist[s] to decentralize the decision on Sunday shopping opening compared with rules on a national level.
en daar is geen woord Chinees bij.
Een saillant detail dat onvermeld blijft is dat de co-auteur van het stuk Raymond Gradus is, directeur van het wetenschappelijk instituut van het CDA.
De John Bates Clark Medal, prijs voor de beste econoom in de VS onder de 40, gaat dit jaar naar Jonathan Levin. Hij doet industrial organization, vooral empirisch, en heeft ook dingen geschreven met Susan Athey, winnaar van een paar jaar geleden.
Nu we het toch over jong talent hebben: de Review of Economic Studies organiseert elk jaar een toernee waarin de wereldwijd zeven meest veelbelovende jonge promovendi op een aantal universiteiten hun beste werk presentereren. Opvallend is dat daar dit jaar een Nederlander bij zit: Peter Koudijs, gestudeerd in Utrecht en gepromoveerd in Barcelona. Zijn onderzoek klinkt spannend: zo bestudeert hij het effect van nieuws op aandelenkoersen door te kijken hoe de koersen van Britse aandelen in Amsterdam in de achttiende eeuw reageerden op de komst van postboten uit Engeland. Koudijs gaat nu naar Stanford.
Betty de Boer reageert op Bas Jacobs (zie gisteren). Dit juweeltje kan ik u niet onthouden:
De hypotheekrenteaftrek is een gedeeltelijke teruggaaf van betaalde belasting, en geen subsidie.
Dat de VVD soms toch wat minder economisch verantwoord is dan de partij zelf beweert, constateerden we al eerder. Gisteravond bij Met het Oog op Morgen (start op 20m30) doet Betty de Boer er nog een schepje bovenop, in een discussie met Bas Jacobs over de hypotheekrenteaftrek. Vermakelijk is vooral de kernachtige samenvatting die Jacobs vandaag op zijn weblog plaatst. Fragment:
Mevr. de Boer beweerde eerst dat afschaffing van de hypotheekrenteaftrek tot verschrikkelijke prijsdalingen in de huizenmarkt leidt. Vervolgens betoogt ze dat de hypotheekrenteaftrek niet prijsopdrijving in de huizenmarkt veroorzaakt. Mevr. de Boer toont hiermee aan helemaal niets van economie te begrijpen, maar meent zich wel forse uitspraken over economen te permitteren.
Lees vooral de hele tirade.
In een grijs verleden schreven we al eens over een verzekering tegen verkeersboetes, hier en hier. Z24 bericht vorige week dat er in Zweden en sinds kort ook Oslo iets soortgelijks bestaat: een verzekering tegen boetes voor zwartrijden in het openbaar vervoer. Al vraagt de website zich af “waarom de Zweden niet en masse warmlopen voor een verzekering tegen zwartrijden”. Wie de rest van het artikel leest wordt dat echter al snel duidelijk.
Volgens Nygard heeft de afdeling in Stockholm tussen de 500 en 1000 leden [?¦] Leden betalen 100 Zweedse kronen (elf euro) per maand aan “premie” [?¦] Nygard vertelt dat er zo’n tien tot vijftien boetes per maand bij Planka binnenkomen. Een boete wegens zwartrijden in de metro bedraagt in Zweden 1.200 kronen (135 euro).
Ergo: die premie van 11 euro heb je er uit als je eens per 135/11 = 12 maanden wordt bekeurd. Gaan we uit van 750 leden en 12 bekeuringen gemiddeld per maand, dan loopt het gemiddelde lid slechts eens per 750/12 = 63 maanden tegen de lamp. Dat kan dus niet echt uit. Verbazend, dat zo’n club nog zo veel leden heeft.