Categorie: Buiten mededinging

Economie!? Voor jou!?

Afgelopen vrijdag wees Thijs op een nieuwe concurrent. Een goede gelegenheid om weer eens te kijken hoe het staat met dat soortgelijke initiatief: Economie voor jou, de rubriek die een tijdje geleden transfereerde van NRC naar Volkskrant.

Antwoord: niet zo best. De laatste bijdrage is een warm pleidooi voor de vaste boekenprijs, gespeend van ook maar enig economisch argument of inzicht;

Wie de nieuwste Harry Potter wil, betaalt daarvoor €19,90. Of je nu bij boekhandel Broese Kemink in Utrecht komt, de Ako in IJmuiden, Bol.com op internet of de Albert Heijn in Heerhugowaard. […] De vaste boekenprijs verhindert dat bijvoorbeeld supermarktketens of internetbedrijven gaan stunten met de boekenprijs. Daardoor is de boekhandelaar in staat een breed assortiment te voeren. Dat is in het belang van auteurs die anders nooit een kans zouden hebben gekregen. […] Zonder vaste boekenprijs zou het boekenaanbod flink verschralen. Geen Paul Auster, geen Russische klassieken. Om van dichtbundels nog maar te zwijgen.

Tja. Markten zijn efficient als de prijs dicht ligt bij marginale kosten, en dat is bij een vaste boekenprijs zeker niet het geval. Zo’n vaste boekenprijs werkt ook nog eens denivellerend. Bijstandsmoeders die hun laatste dubbeltje moeten omdraaien om voor hun koters Harry Potter aan te schaffen, geven indirect een subsidie aan hoogleraren die een dichtbundel kopen. Als dergelijke kruissubsidies echt plaatsvinden tenminste, en dat betwijfel ik. Waarom zou een winstmaximerende uitgever immers de winst op Harry Potter gebruiken om een verliesgevende dichtbundel te financieren!? Als de overheid cultuur wil stimuleren zijn daar sowieso aanzienlijk efficientere instrumenten voor dan een vaste boekenprijs, bijvoorbeeld een directe subsidie, of, nog beter, het uitloven van prijzen.

Het argument dat nieuwe aanbieders op deze manier een kans krijgen, zou je in vrijwel elke andere sector ook kunnen hanteren om een vaste hoge prijs voor de zittende aanbieders te legitimeren. Maar dat doen we niet. En daar zijn goede redenen voor. Redenen die net zo goed gelden voor de boekenmarkt.

NMa Goes YouTube

Jawel. De Nederlandse Mededingingsautoriteit gaat met haar tijd mee en plaatste onlangs dit filmpje op YouTube “om de kijker een eerste indruk van de gang van zaken bij en volgend op de indiening van een clementieverzoek” te geven. Onder de clementieregeling krijgt de karteldeelnemer die als eerste klikt geen boete.



Best informatief en aardig gedaan, zij het hier en daar misschien een tikje te dramatisch. Wie prijsafspraken maakt weet nu dat hij op moet passen als tijdens kartelbesprekingen iemand zenuwachtig uit het raam gaat staan staren.

Wie overtuigd is door het filmpje kan hier zijn kartel opbiechten.

De mededingingswet

De mededingingswet is tien jaar oud en alsook haar uitvoerder, de NMa. Wat heeft de gewone consument eigenlijk aan die wet?

Bondig samengevat kun je stellen dat de wet voor de kopende consument voor twee dingen zorgt:

  1. Er moet iets te kiezen zijn. Behoudens hele speciale gevallen moet je als koper kunnen kiezen tussen meerdere aanbieders van hetzelfde goed of dienst.
  2. De aanbieders mogen ook niet stiekem als één opereren, door afspraken te maken over prijs of beschikbaarheid.

Wat heeft de consument aan die keuze? Het lijkt misschien wel makkelijker om gewoon met één aanbieder van doen te hebben, dat scheelt keuzestress en zoekkosten. Het grote voordeel van keuze is dit: doordat er mededinging is, worden alle aanbieders gedwongen de consument de best mogelijke deal te bieden.

(Dit alles als voorbereiding voor een optreden op Radio 1, woensdag; update inmiddels hier te beluisteren [28,1Mb MP3] of klik hier [8,6Mb MP3] voor alleen uw blogger. Hieronder gaat het verder, bij voorbaat dank voor uw op- of aanmerking!)
Lees verder “De mededingingswet”

Staatssteun

De afgelopen weken verbleef ik op kakelvers EU-lid Malta, vandaar dat u, trouwe lezer, mijn bijdragen heeft moeten missen. Sinds 1 januari jongstleden is Malta trots voerder van de Euro, wat in mijn geval het curieuze effect had dat je als bezoeker meer vertrouwd bent met de lokale valuta dan de plaatselijke bevolking.

Economie is overal, en zelfs op vakantie is er geen ontkomen aan. In de haven van Mgarr, Gozo, betrapte ik bijgaande tankwagen die de traditionele lokale industrie een steuntje in de rug lijkt te geven.

Benieuwd wat Neelie daarvan vindt.


fishermen1.JPG

Kartels en quota

Vissers willen nog wel eens klagen over vangstbeperkingen. Net zo als boeren nog wel eens willen klagen over melkquota. Eigenlijk is dat vreemd. Stel dat alle vissers samen een kartel zouden vormen. Dan zou dat kartel de prijs kunstmatig hoog willen houden, en dus de totale afzet willen beperken. Maar dat is precies wat met vangstbeperkingen bereikt wordt.

Hetzelfde geldt voor melkquota. Volgens de laatste EU landbouwplannen moeten de melkquota omhoog. De reactie van de Nederlandse brancheorganisatie?

LTO Nederland spreekt van “een stap in de goede richting”. Vooral de verruiming van de melkproductie is volgens de landbouworganisatie goed nieuws voor de Nederlandse veehouders. 

Dat is nog maar de vraag. Verruiming van de melkquota betekent lagere prijzen, waardoor het maar de vraag is wat er gebeurt met de winsten van melkveehouders.

Afgelopen vrijdag stond in Science een onderzoek dat tot dezelfde conclusie komt: Vissers in Nieuw-Zeeland en Australie kunnen meer verdienen als ze minder gaan vissen, al zou dat volgens de berichtgeving van de BBC vooral komen omdat de kosten dan omlaag gaan.

Vier bier

De prijs voor de meest curieuze redenering gaat deze week naar Ronald den Elzen, directeur Horeca van Heineken Nederland. In de nasleep van het bierkartel vindt de horeca het nog steeds vreemd dat inkoopprijzen van bier in de horeca lager zijn dan inkoopprijzen in supermarkten. Let wel: het gaat hier om inkoopprijzen, niet om verkoopprijzen.

De reactie van Heineken? Ergens in de krochten van deze biergigant moet iemand bedacht hebben dat een beroep op een verlies aan werkgelegenheid het altijd goed doet bij de doelgroep, om, hoogstwaarschijnlijk nog ernstig onder invloed van het eigen produkt, tot deze onnavolgbare redenering te komen:

Als Jeu Claes (directeur van Koninklijke Horeca Nederland, red.) roept dat de prijs omlaag moet, omdat dit ook bij supermarkten kan, zegt hij dus eigenlijk dat hij zijn leden met verlies wil laten verkopen en tienduizenden ontslagen op de koop toe neemt.

Als het al geen kartel is wat de hoge inkoopprijzen kan verklaren, dan is hier natuurlijk gewoon sprake van prijsdiscriminatie. Maar dit terzijde.

Prijsbinding

Opmerkelijk nieuws uit de VS: Het Hooggerechtshof heeft, met een nipte 5-4 meerderheid, het verbod op verticale prijsbinding, dat al bijna een eeuw gold, afgeschaft. De facto mogen fabrikanten nu aan winkeliers voorschrijven welke prijs zij aan de consument in rekening brengen. De meerderheid van het hof claimt dat dat goed is voor de consument (winkeliers krijgen een prikkel om meer service te leveren: consumenten kunnen immers niet langer zich uitgebreid laten voorlichten bij winkelier A, om het product vervolgens bij discounter B aan te schaffen), terwijl tegenstanders juist claimen dat het zal leiden tot hogere prijzen (zulke beperkingen maken het makkelijker om op last van de fabrikant een kartel in de lucht te houden).

In Nederland was een paar jaar geleden nog een dergelijke kwestie in het nieuws toen Peijnenburg weigerde om nog koeken te leveren aan Albert Heijn, omdat die ze volgens Peijnenburg tegen een te lage prijs in de schappen legde.

Hier staat de mening van Greg Mankiw, met uitgebreide discussie in de comments. Persoonlijk ben ik geneigd het met de minderheid van het Hof eens te zijn.

(Dank aan Gertjan)

Outsourcing

Wie voor z’n opleiding een opstel moet schrijven en daar geen zin in heeft, kan tegenwoordig een verhaal kopen. Met een beetje geluk maakt dat voor je toekomstige inkomen niet uit. Maar deze praktijken worden moeilijker nu Google weigert luie studenten door te verwijzen naar de zogenaamde essay mills. [via] Daarmee komen opstellen-op-bestelling terecht in dezelfde categorie als drank, drugs, vuurwapens en tabak. Eigenaren van essay mills klagen steen en been (of hebben een goed geformuleerde klacht overgeschreven van iemand anders, wie weet).

Moeten ze niet doen. Als de praktijk van drank, drugs, vuurwapens en tabak iets uitwijst is het wel dat (semi-) illegaliteit geweldig is voor het opdrijven van de prijs. Door het verminderen van de openlijke concurrentie en het ontbreken van juridische ondersteuning bij klachten kan nu elke domme student straffeloos getild worden. Het laatste dat eigenaren van essay mills zouden moeten willen is een respectabele sector worden.