Een poot uitdraaien

De 15-dagen lening die het bedrijf Ferratum sinds kort aanbiedt is vandaag al terecht door het Nibud op de korrel genomen. Over het bedrag van 100, 200 of 300 euro wordt voor 15 dagen namelijk 25% rente gevraagd. Dat is, rekent het Nibud voor, 600% op jaarbasis.

Maar het is erger dan dat. Wie €300 leent en dat bedrag een jaar lang vasthoudt, betaalt iedere 15 dagen €75 aan Ferratum. Dat is 24 keer 75 = €1800 per jaar, en dus 600%. Maar nu dit: ik leen op 1 januari €100 en moet op 16 januari €125 betalen. Dat bedrag leen ik meteen weer bij Ferratum. Op 31 januari ben ik dan €156,25 schuldig. Ook dit bedrag leen ik weer. Gedurende het jaar ga ik door de €300, waarna ik mijn vriendin overhaal ook een lening te nemen.

In dit scenario krijgen we te maken met de geweldige kracht van rente op rente, en als we tot 31 december doorgaan zijn we aan het eind van het jaar €21.175,82 schuldig. Dat is 21176% rente op jaarbasis.

Ik heb het in het verleden opgenomen voor verstrekkers van leningen en ben dus geen credit snob. Maar dit soort tarieven is diefstal. Is er trouwens geen wettelijk maximum rente?

Parkeertarieven

Ze lijken er nog te komen ook, die hogere parkeertarieven voor vervuilende auto’s (zie ook een eerdere post). Economisch gezien is het niet echt slim, zo’n belasting. Immers: het milieu wordt verpest door de uitstoot van CO2, niet door het parkeren van vervuilende auto’s. Het is daarom logischer om de uitstoot van CO2 extra te belasten, niet het parkeren van vervuilende auto’s.

In het algemeen geldt overigens wel dat hogere parkeertarieven goed zijn voor het milieu, zoals de Economist vandaag terecht opmerkt. Wie bijvoorbeeld wel eens geprobeerd heeft om in het centrum van Amsterdam zijn auto te parkeren, die weet dat het vinden van een plekje niet meevalt. De parkeertarieven zijn dus nog steeds te laag: de vraag is blijkbaar groter dan het aanbod. Uiteindelijk zullen de tarieven zo hoog moeten worden dat het vinden van een parkeerplaats een fluitje van een cent is. Dat betekent minder doelloos rondrijden op zoek naar een plek, en dus minder uitstoot en minder opstoppingen. Uiteraard moeten die hogere tarieven dan wel gelden voor alle auto’s.

Hoe is het nu met…

Ik kwam in de avondkrant dit verhaal tegen over de perikelen rond de internetsite boober, waar we eerder al eens een berichtje aan wijdden. De site bemiddelt tussen leners en spaarders en we waarschuwden dat daar normaal een bank tussen zit die aan screening doet.

Hoe gaat het inmiddels? De AFM wil nog steeds een vergunning zien en doet nu lastig. Aan de screening-kant is er inmiddels een particulier initiatief, booberwatch.nl, waar kredietverstrekkers elkaar informatie doorgeven. Dat is beter dan ik had verwacht maar mijn spaargeld gaat er nog niet in.

En hoe is het nu met dat andere onorthodoxe project waar we over schreven, Orfub de boeteverzekering? U herinnert zich onze voorspelling, “dit bedrijf is in no time over de kop”, gebaseerd op het principe van averechtse selectie. Het bedrijf, dat al voor de start overliep van de geïnteresseerde klanten, lijkt na zes maanden niet meer te bestaan.

AC/DC

Soms krijg je wel eens de indruk dat er teveel geld naar experimenteel economen gaat. Neem bijvoorbeeld deze bijdrage aan de wetenschap, waarin wordt ingegaan op de aloude vraag of Bon Scott of Brian Johnson de betere zanger van AC/DC is. Nu wordt deze vraag niet direct beantwoord, maar wel welke zanger leidt tot efficientere resultaten. Pardon!? Echt waar, lees maar mee:

[U]sing tools from the field of experimental economics, we consider which vocalist results in individuals arriving at more efficient outcomes in a simple bargaining game. Our results suggest that having participants listen to songs by AC/DC in which Brian Johnson served as vocalist results in participants realizing more efficient outcomes.

De beleidsimplicatie is dan ook evident:

when policy makers are engaging in negotiations (or setting up environments in which other parties will negotiate) and are interested in playing the music of AC/DC, they should choose from the band ’s Brian Johnson era discography.

[via]

Nog meer gratis economie

Gratis onderwijs in de economische wetenschap: het kon al, maar de mogelijkheden breiden zich uit. De boekenhandelaar hier op de hoek biedt nu ook downloads van economieboeken die niks kosten, maar waar de interessante algebra wordt onderbroken door advertenties.

Het RTL4-model voor het hoger onderwijs, zeg maar. Is het wat? Het aanbod is niet slecht: er is onder meer een drietal monografieën en een heus Nederlandstalig macroboek, allemaal geschreven door UvA UD Koen Vermeylen. De kwaliteit daarvan is prima. Maar wie gaat het lezen?

En daar komen we op een pijnlijk punt. De distributie gaat pas goed lopen als docenten deze boeken gaan voorschrijven. Dat zal voorlopig niet gebeuren, al is het alleen maar omdat beslissingen over boeken erg traag verlopen. Het meeste aanbod is daarom van het type naslagwerk, maar daarin is sinds jaar en dag voldoende online, gratis, aanbod. Die extra verhandeling over het stochastische groeimodel met advertenties komt bovenop een grote stapel zonder advertenties die docenten over de hele wereld al jaren geleden online gezet hebben.

Zagen

Een groot aantal activiteiten waarmee op dit moment Europeanen hun brood verdienen kan goedkoper worden gedaan door Chinezen, transportkosten incluis. Voordeel: het leven wordt goedkoper. Nadeel: die Europeanen moeten iets anders gaan doen. Wat te doen?

De meningen over handel, globalisering, outsourcing, variëren vaak precies met de portemonnee van de ondervraagde persoon. Bedreigde producenten: tegen, het kopend publiek: voor. Het debat is eeuwen oud en economen vertellen al net zo lang hoe het zit: uiteindelijk is iedereen beter af bij vrije handel.

En toch stopt het nooit, de vraag om bescherming voor de eigen industrie. Luister naar deze reportage, vanochtend op Radio 1, en hoor de geïnterviewde vrolijk om heffingen vragen om te voorkomen dat wij, zijn klanten, goedkoper uit zijn. Een passend antwoord voor deze meneer stamt uit 1845.

Inbraakbeveiligingsbelastingkorting

CDA en PvdA willen dat winkeliers die hun zaak beveiligen tegen overvallen, daarvoor worden beloond met een belastingkorting, zo meldde het AD gisteren. Onduidelijk is waarom ze dat willen.

Economisch gezien is het subsidieren van een activiteit verdedigbaar als de maatschappelijke baten groter zijn dan de private baten. Voorbeeld: wie zijn huis isoleert, krijgt daarvoor subsidie. Verdedigbaar, want isolatie leidt niet alleen tot een lagere energierekening van de isoleerder, maar ook tot minder vervuiling en daar heeft de buurman ook weer baat bij. Aangezien de individuele huizenbezitter het voordeel van de buurman niet meeneemt in zijn afweging om al dan niet te isoleren, is een subsidie dus te rechtvaardigen. Private baten komen dan meer in overeenstemming met maatschappelijke baten.

Maar een winkelier die zijn winkel beveiligt? Dat lijkt toch vooral een zaak van de winkelier zelf, eventueel in overleg met zijn verzekeraar. Sterker nog: wanneer een winkelier zijn winkel beveiligt, zal de potentiele inbreker wellicht een deurtje verder gaan. En dat is juist een nadeel voor de buurman. Economisch gezien lijkt het dus nog eerder te rechtvaardigen om een extra belasting te heffen op inbraakbeveiliging, vanwege de negatieve externe effecten op de omliggende winkeliers. Of zou ik nu te ver gaan?

Naar de stad

Vorig jaar zijn binnen Nederland 652.302 mensen verhuisd. Wat is de trend? Leest u even mee:

Een op de zeven mensen die vorig jaar zijn verhuisd, verkaste naar een van de vier grote steden.

Aha. Dan zal het wel druk worden in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht, zo onderhand? Dat blijkt reuze mee te vallen. Want hoewel het persbericht van het CBS dezelfde strekking heeft, kan de echte geïnteresseerde de achterliggende cijfers zo naar boven halen. (Hetgeen overigens fantastisch is, maar dat terzijde).

Bent u er klaar voor? Totaal aantal mensen dat vorig jaar naar de grote stad verhuisde: 90.276. Totaal aantal mensen dat uit de grote stad verhuisde: 90.203. Netto stroom naar de stad, immigratie, geboorte en sterfte daargelaten: 73 personen.

Last resort

En hup, daar gaat weer 47 miljard euro aan liquiditeit van de ECB de markten in. Dit ANP-bericht telt het op bij de bedragen van vorige week en zet de teller voor het totaal op €156 mrd, een derde van het Nederlands BBP. Gezien de looptijd van de kredieten (één dag) is dat optellen een beetje onzin, maar vooruit. Goed idee van de ECB?

Twee eminente Nederlandse economen laten zich uit. Sweder van Wijnbergen vorige week in het 8 uur Journaal (wie zegt dat economen nooit ergens komen?) vond het prima. Hij schetst de klassieke functie van de ECB als lender of last resort, een bank voor banken die ervoor zorgt dat de kredietverlening aan bedrijven tegen normale tarieven door kan gaan, ondanks het tumult op de financiële markten. Over de diepere oorzaak, de onzekere waarde van ingewikkelde derivaten, zegt hij dat er in de toekomst meer toezicht op die handel moet komen.

Willem Buiter (die trouwens sneller blogt dan Marco en ik bij elkaar) ziet het anders: krediet verstrekken aan banken tegen risicoloos onderpand verhelpt het probleem helemaal niet. Dat probleem is namelijk dat niemand de derivaten in kwestie nog wil kopen omdat de waarde ervan onbekend is. De markt ligt volkomen stil, en als onderpand voor ECB-krediet zijn ze in ieder geval waardeloos (update: bij de Amerikanen overigens niet). Volgens Buiter zou de ECB in zo’n geval de handel zelf weer op gang moeten brengen door ongelimiteerd te kopen en te verkopen tegen prijzen, vast te stellen door het bankpersoneel.

Reken maar dat dat voorlopig niet gebeurt. Maar het stuk van Buiter staat bol van de inzichten en is zeker de moeite waard voor iedere econoom die deze week op verjaardagen uit moet leggen wat er nu weer gaande is op de beurs. (update 2: verwijs uw zwager ook naar dit artikel van, daar is-tie weer, Maarten Schinkel in de NRC.)

Astrologie

Wekelijks, als mijn ochtendtrein Utrecht CS nadert, haast ik mij nog even door de column van Michaël Zeeman in de Volkskrant. De correspondent in Rome krijgt van de krant op maandag de gelegenheid zijn hart te luchten over alles dat mis is in Nederland. Hij doet dat in een absurd aandoende stijl die mij vaak grinnikend het perron op doet stappen. Werkbare alternatieven biedt hij helaas niet. Maar helaas, deze week ben ik zelf de klos. Lees mee:

In de geldkwestie is het opmerkelijk hoezeer economie op astrologie lijkt. De beoefenaren van beide vakken maken bij voorkeur omslachtige berekeningen, waarin verschijnselen die vermoedelijk niets met elkaar te maken hebben toch met elkaar in verband worden gebracht. Net als de astrologen vormen de economen een streng volkje, dat het eigen terrein met dreigingen, geheimzinnige rituelen en intimidatie bewaakt.

Het gaat over de lichte daling die de beurs de vorige week liet zien en de berichtgeving daarover. Ik vrees dat dit een reputatieschade is die we op het conto moeten schrijven van zogenaamde analisten en experts die we zo vaak in de pers zien. Maar de karakterisering van economen als een volkje dat het eigen terrein met intimidatie bewaakt? Wie heeft dat gedaan?

[De column staat overigens niet online]