Zorgkosten

Wie op een willekeurige dag de krant openslaat loopt grote kans te lezen over tegenvallers in de zorgkosten. Het is zo’n onderwerp dat altijd actueel is, en door jaren van tegenvallers belopen de kosten van de zorg in Nederland inmiddels tegen de 10% van het BBP. Het CPB raamt een verdere stijging van dit aandeel: de kosten lopen sowieso op met het tempo van de groei, met dank aan meneer Baumol, maar daar bovenop komt een vergrijzingseffect van zo’n 1% per jaar. Oudere mensen gebruiken meer, langdurige, zorg en daar zijn er steeds meer van.

De verantwoordelijke minister, die nu regelmatig bij collega’s om extra geld moet vragen, is het zat en heeft de SER om advies gevraagd. Grote kans dat er dus al over een paar jaar actie wordt ondernomen! Eén van de wensen van de minister is om te kijken naar de mogelijkheid om inkomen en vermogen van ouderen in de oplossing te betrekken. Dat is een logische gedachte, maar waarschijnlijk geen goed idee.

Lees verder “Zorgkosten”

Bij ons valt niet te bezuinigen

Nu de overheid aan het snoeien slaat is aan elke manager in publieke dienst de taak zich zo onmisbaar mogelijk voor te doen. Een mooi voorbeeld is deze uitlating van het hoofd van de staats-popradio.

“De kosten van het technische uitzendproces bedragen omgerekend zo’n 30 euro per uur”, zegt Mutsaers. “Als er beparingen bij de publieke omroep moeten worden doorgevoerd, is er bij 3FM dus weinig te halen.”

In zijn plaats zou ik misschien hetzelfde hebben gezegd, maar Mutsaers ziet hier wel even over het hoofd dat zijn station een frequentie gebruikt die je voor zeker een miljoen of 40 zou kunnen verkopen aan een commerciële partij.

Meer in het algemeen geldt dat bij bezuinigingen de eerste vraag zou moeten zijn: “moet de overheid deze taak nog wel uitvoeren?” Als dat niet het geval is, kan er pas echt geld worden bespaard.

Voorspellende economen

Als u de stem van Henk Westbroek uit kunt staan, luister dan eens naar deze column die vanochtend op de radio werd uitgezonden. Strekking van het verhaal is dat het voorspellen van de economische conjunctuur onmogelijk is omdat het veel moeilijker is dan het voorspellen dan de voetbaltoto, en van dat laatste is al bekend dat het heel erg moeilijk is. Onderliggende boodschap: economen, je hebt er niets aan.

Het is te gemakkelijk om Westbroek weg te zetten als beroepsquerulant, want zijn analogie is nog niet zo gek. Natuurlijk is de economie veel ingewikkelder dan de eredivisie (alleen al omdat de economie de eredivisie omvat) en de toto heb ik nog nooit gewonnen. Heeft het dan wel zin om te voorspellen? Een paar dingen, zo uit de losse pols.

  1. Wie één wedstrijd mist heeft de voetbalpoule fout. In de economie is het waarschijnlijker dat missers tegen elkaar weg te strepen zijn. Dat maakt het voorspellen juist makkelijker.
  2. Een economische voorspelling is nooit alleen maar een getal. Er moet ook een verklaring achter liggen. Die verklaring is ook nuttig, als informatie, en geeft de mogelijkheid om achteraf te kijken waar het fout is gegaan.
  3. Grosso modo kloppen economische voorspellingen vrij aardig. Het niet voorzien van de kredietcrisis is echter een grote misser.
  4. Er is geen alternatief. Als we ophouden met voorspellen weten we helemaal niets. Beter aan de voorspelkunde te werken totdat het wel lukt. (Economen doen overigens veel meer dan voorspellen, maar dat wist u al.)

Oud nieuws

Het is niet eens zo gek lang geleden dat in dit land ieder uur de radionieuwsdienst te horen was, verzorgd door het ANP. Dat bureau verzorgde het nieuws op de radio vanaf 1937. Nou is radio een vluchtig medium, maar een groot deel van die bulletins blijkt nog te bestaan:

Bij een verhuizing in Hilversum in 1993 werd een villa leeggehaald waar ooit de Radionieuwsdienst ANP was gevestigd. In de kelder van dit pand bevond zich een reusachtige hoeveelheid uitgetypte teksten van radionieuwsbulletins.

En in een gebeurtenis die mij gelukkig en trots maakt in deze tijd te leven is nu dat complete archief, doorzoekbaar, opengesteld voor de gewone burger. Kijk hier om direct te zoeken of blader eerst wat rond maar pas op: wie eenmaal begint kan moeilijk stoppen.

Voor economen is er veel te doen. Ik kan me voorstellen dat, gezien het belang van nieuws in de economie, hier een geweldige nieuwe bron van data is opengegaan. Maar ook de economisch toerist kan zijn ogen uitkijken. Ik vond onder meer beursberichten uit 1939, de eerste IMF bijeenkomst in 1946, boerenemigratie in 1948, het begin van de Sterling-crisis in 1976, en de oprichting van het EMS in 1978. En dan het bewijs dat in 70 jaar niet alles verandert: de ANWB dringt er bij de minister op aan de gestegen benzineprijs te compenseren met een lagere accijns. Uit het bulletin van 25 maart 1937.

(De links verwijzen rechtstreeks naar de gescande pagina’s, het verschijnsel permalink moet de KB nog uitvinden)

De zwakke dollar

Voor €0,71 heeft u een dollar, tegenwoordig. Wat betekent dat?

  1. Is dit een historische grens? Tien dagen geleden werd een voorlopig dieptepunt bereikt op €1 = $1,4273. Dat is een verlies van 11 dollarcent sinds begin dit jaar en eigenlijk gaat dat al zo sinds Sinterklaas 2002, toen een dollar nog 1 op 1 voor een euro kon worden geruild. Misschien is het goed om, voor één keer, terug te gaan naar guldens. De dollarkoers is nu fl.1,54 en zo laag was hij in 1995 ook. (link) Over de bijna 9 jaar dat we de euro hebben is de dollarkoers eerst omhoog (1.17 -> 0.84) gegaan en vanaf juli 2001 omlaag. (link) Er zijn mensen die 1,40 een “psychologische grens” noemen, maar dat kun je van 1,50 en 1,60 ook wel zeggen.
  2. Wat gaan wij er van merken in onze portemonnee? Dingen die door Amerikanen gemaakt worden, die worden goedkoper. Voor veel artikelen wordt de prijs niet dagelijks aangepast (meestal wordt de koers al eerder door de handel bepaald) maar op termijn werkt het wel door. Ik zeg “door Amerikanen gemaakt” omdat veel Amerikaanse producten (sportschoenen, MP3 spelers) eigenlijk in Azië gemaakt worden. Wat vooral goedkoper wordt zijn vakanties in de VS en zogenaamde “verhandelbare diensten” zoals bijvoorbeeld internethosting.
    Voor de Nederlandse consumenten is het dus uitverkoop. Het nadeel van een dalende dollar is dat onze producten duurder worden in de VS. Bijvoorbeeld, een vliegtuig van Airbus wordt nu duurder ten opzichte van een Boeing en dat kost klanten en leidt hier tot banenverlies.
  3. Is het slecht voor Nederlandse bedrijven in Amerika? (en is dat dan slecht voor de consument?) Ja: Nederlandse bezittingen in de VS worden op deze manier minder waard, en Nederlandse bedrijven die aan de VS verkopen krijgen het moeilijker. De consument merkt dit via een omweg, namelijk doordat zijn investeringen in de VS erop achteruitgaan. Dat raakt meer mensen dan je zou denken, want iedereen investeert via pensioenfondsen en soms via een beleggingshypotheek. Het is niet zo dat multinationals een slecht resultaat in Amerika hier proberen te compenseren.
  4. Gaan de prijzen van grondstoffen die in dollars worden verhandeld nu ook omlaag? Oftewel: hoe zit het met de benzineprijs. Helaas gaat die niet 1-op-1 mee omlaag, maar een zwakkere dollar is in dit geval zeker niet slecht. De Amerikanen moeten nu meer betalen voor olie en gebruiken daardoor (hopelijk) minder. Minder vraag naar olie leidt tot een lagere prijs dan we anders gezien zouden hebben. Maar wat er in absoluut niveau gebeurt hangt van veel meer zaken af.

Morgenochtend, 11:30, Radio 1. Doe ik iets vreselijk fout, dan graag voor die tijd in het commentaar!. Te laat, hier is de MP3 (6.7Mb).

Overigens, dit is een aardig stukje geschiedenis om de huidige situatie in perspectief te zien.

Van 19 naar 20%

In de uitgelekte begroting staat dat het BTW-tarief per 1 januari 2009 stijgt van 19% naar 20%. De opbrengst van deze operatie, zo’n 2 miljard euro, zal worden ingezet om de WW-premie, een belasting op arbeid, te verlagen. Dat geeft natuurlijk

  • herverdeling. Voor de overheid veranderen de inkomsten niet maar voor individuele burgers kan er wel wat veranderen. Wie niet werkt maar wel winkelt, zeg gepensioneerden, gaat erop achteruit. Over het algemeen is de BTW een regressieve belasting, dus de lagere inkomens hebben er meer last van. Tegelijk zal de werkende mens minder premie betalen, tenminste, als iedereen hetzelfde blijft werken en kopen. Maar dat is niet waarschijnlijk, want andere tarieven betekenen ander
  • gedrag. Het doel van de operatie is om, via lagere lasten, meer mensen aan het werk te krijgen. De hoop is dat sommigen van de groep die twijfelt om (part time) te gaan werken, door de lagere lasten over de streep getrokken worden. Of dat sommige werkgevers het nu wél aantrekkelijk vinden om extra personeel in dienst te nemen. Want het is niet op voorhand duidelijk
  • wie gaat betalen. Als de hogere BTW 1-op-1 wordt doorgerekend stijgen de prijzen met 0,84 procent. Maar de winkelier kan er ook voor kiezen de marge te verlagen. Een eerdere BTW-verlaging werd maar voor 70%-80% in de prijs verwerkt. En lagere premies kunnen hogere lonen betekenen, maar ook lagere arbeidskosten. Eén en ander hangt af van de elasticiteiten van vraag en aanbod.
  • In Duitsland is begin dit jaar het BTW-tarief verhoogd van 16 naar 19 procent, ook met het doel de lasten op arbeid te verlagen. Daar gaat het voorlopig goed.
  • Ten slotte is het besluit om budgetneutraal te werken, en dus niet alleen de WW-premie te verlagen, anticyclisch en dat is een goede zaak.

Duidelijk? En nou maar hopen dat het er op de radio net zo mooi uitkomt. Vrijdag, 11:30, Radio 1 update: nieuwe link. (En zie ik iets over het hoofd? Graag voor vrijdag in het commentaar!)