Maand: maart 2008

De tweede pijler

Wie werkt krijgt een gedeelte van zijn of haar loon pas veel later, in de vorm van een pensioen. Dat is een verplichte manier van sparen die behoorlijk omvangrijk is: bij het grootste pensioenfonds, het ABP, gaat het om 20% van het brutoloon boven de €10,100 en dat is veel geld. Het kan zomaar zijn dat je twee van de twaalf maanden per jaar niet betaald wordt maar voor je pensioen werkt.

De werkgevers hebben een nieuwe nota over pensioenen en Trouw schrijft erover:

Weliswaar is het Nederlands pensioenstelsel uniek en iets om trots op te zijn maar het is ook kwetsbaar, zo schrijven de werkgevers in een nota. Boosdoener is onder meer de langere levensverwachting. Versobering is hun remedie.

De vakbonden zien het, dat had u al verwacht, niet zitten. Geen nood, woensdag zal ik proberen een en ander nog eens uit te leggen op Radio 1 (u merkt, als deskundige ben ik zeer gevraagd. En deze keer weet ik er ook nog iets vanaf! Commentaar uiteraard welkom tot 11:00 morgenochtend bedankt; uitzending staat hier (28.1Mb MP3) en dit is alleen uw blogger (8.7Mb MP3).)

Lees verder “De tweede pijler”

De geschiedenis herhaald

De tulpenbollenmanie in Amsterdam aan het begin van de 17e eeuw wordt algemeen beschouwd als de eerste beurskrach. Door speculanten werd de prijs van tulpenbollen opgejaagd tot exorbitante hoogtes, waarop onvermijdelijk een koersval volgde.

Ultieme ironie. Vandaag doet het NRC uitgebreid verslag van een rechtszaak die deze week begint. De krant heeft het over “de grootste speculatiefraude […] die zich ooit in Nederland heeft voorgedaan”. Beleggers zijn voor tientallen miljoenen het schip in gegaan, in wat niet veel meer bleek dan een pyramidespel. Waar dit keer in werd gespeculeerd? Eh, tulpenbollen. Echt waar.

Het duurde even voordat ik doorhad dat ik niet een historisch verslag zat te lezen.

Geschiedenis

Geschiedenis van het economisch denken is een belangrijk vak, al was het alleen om mee te kunnen doen met TV-spelletjes. Voor wie nog niets weet schreef John Creedy een bij vlagen extreem grappige inleiding in 1 les [pdf]. Citaat:

Some historians see the history of economics in terms of a series of revolutions. This may have something to do with the observation that many economists have spent their professional lives going round in circles, and some of them were indeed quite revolting.

of

The physiocrats also recognised the important principle that what goes in must come out, but they were not able to invert a matrix, so further development of this insight had to wait another 150 years when it was later reinvented as input-output analysis.

Voor wie dit nog allemaal te lang duurt, is er ook deze kernachtige geschiedenis-in-vier-minuten:

3. The Mercantilists: They said that exports are good, imports are bad. What idiots!

Voor de meer geinteresseerde lezer is er altijd nog deze website. Wel een stuk saaier. [via]

Shagillusie

In juli wordt de accijns op tabak verhoogd, met een bedrag dat neerkomt op pakweg 5%. Als gevolg daarvan wordt een pakje shag 5% duurder, zo zou je denken. Dat blijkt niet het geval. Shagfabrikanten gaan namelijk gewoon 5% minder in een pakje doen, zo meldt het ANP.

Volgens een woordvoerder van Imperial Tobacco (Drum, Van Nelle) is uit onderzoek gebleken dat shagrokers liever ‘gewichtsverlies’ hebben dan een hogere prijs voor de rookwaar.

En vorig jaar werd er om een soortgelijke reden ook al een sigaret minder in een pakje gedaan.

Ik vind het een curieus verhaal. Goed, rokers gelden nu niet bepaald als de meest rationele consumenten, maar zeker op de lange termijn zou er toch geen effect moeten zijn, zou je zeggen. En als de shagjongens gelijk hebben, waarom zien we dan niet hetzelfde in andere sectoren? Goed, voor benzinepompen is het inderdaad wat lastig om minder benzine in een liter te doen, maar waarom maken drankfabrikanten niet hun flessen een tikje kleiner nu ook de accijns op alcohol omhoog gaat? En hoe komt het trouwens dat shagfabrikanten gezamenlijk met deze beslissing komen? Is het maken van gewichtsafspraken misschien makkelijker dan het maken van prijsafspraken?

Ik weet het ook niet.

Eigen huis met open deur

De vereniging Eigen Huis heeft een onderzoek onder 667 Nederlanders gedaan waaruit blijkt dat ze liever hebben dat anderen hun belasting betalen. Zo vindt

[t]weederde van de eigenwoningbezitters […] dat de OZB vervangen moet worden door een belasting die niet alleen de portemonnee treft van huiseigenaren, maar als een soort ingezetenbelasting bij alle inwoners wordt geheven

iets dat door het ANP gemakshalve wordt vertaald als

[t]wee derde van alle Nederlanders wil dat de gemeentelijke onroerendezaakbelasting (ozb) zo snel mogelijk wordt afgeschaft en vervangen voor een ingezetenenheffing.

Maar er is een verschil tussen zelf geen belasting willen betalen en vinden dat de belastingheffing anders moet. Eigen Huis lijkt vooral het eerste fenomeen op het spoor, een open deur die de inkt van het persbericht niet waard is. Het aangedragen alternatief, “belasting betalen naar rato van het inkomen, en niet op basis van de waarde van hun woning” is in ieder geval economisch minder efficiënt omdat het de arbeidsmarkt nog verder verstoort. Bovendien is het voordeel van gemeentelijke belastingen dat eraan te ontsnappen valt door naar een andere gemeente te verhuizen. Dat lukt bij een rijksheffing veel minder goed.

Verrassender worden de conclusies van EH als je ze omdraait: één op de drie huizenbezitters vindt het prima dat de OZB alleen hen treft en een overgrote meerderheid is goed te spreken over de inschatting van de waarde van hun huis door de gemeente. De helft van het land wil een belastingstelsel alleen op basis van de waarde van de eigen woning.

Nog één mooie conclusie dan, uit het rapport. Let u op de laatste zin.

[Z]es van de tien stelt dat huishoudens bestaande uit drie volwassenen ook drie keer zoveel belasting moeten betalen als éénpersoonshuishoudens. Vooral kleine huishoudens vinden dat.

Biljetten tracken

Op deze website kun je de afkomst en levensloop van je eurobiljetten tracken. Reuze geinig. Vul het serienummer en de Short Code van je biljet in, en je ziet wie het ding gedrukt heeft en of al eens eerder iemand het biljet heeft ingevuld, en zo ja wanneer en waar. Zo weet ik inmiddels dat dat 5- en dat 10-eurobiljet in mijn portemonnee van Duitse makelijk zijn en het 50-eurobiljet afkomstig is van onze eigen Johan Enschede. Inmiddels zijn er ruim 40 miljoen biljetten ingevoerd(!), maar dat heeft in slechts 0,436% van de gevallen een hit opgeleverd, dus een biljet dat al eens eerder was ingevoerd. Een ruwe rekensom suggereert dan dat er zo’n 40 miljoen / 0,004 = 9 miljard biljetten in omloop zijn en dat blijkt helemaal geen gekke schatting.

De website levert ook massa’s statistiekjes op, zoals deze diagrammetjes die lijken te suggereren dat Nederland na Belgie en Griekenland de meest open economie heeft, in de zin dat het aantal eurobiljetten van eigen fabrikaat relatief het laagst is (25% voor Nederland; Slovenie en Luxemburg hebben geen eigen biljetten).

De enige vraag die mij nog rest: wat bezielt een mens om op zo’n website ruim een half miljoen eurobiljetten in te voeren!?

De mededingingswet

De mededingingswet is tien jaar oud en alsook haar uitvoerder, de NMa. Wat heeft de gewone consument eigenlijk aan die wet?

Bondig samengevat kun je stellen dat de wet voor de kopende consument voor twee dingen zorgt:

  1. Er moet iets te kiezen zijn. Behoudens hele speciale gevallen moet je als koper kunnen kiezen tussen meerdere aanbieders van hetzelfde goed of dienst.
  2. De aanbieders mogen ook niet stiekem als één opereren, door afspraken te maken over prijs of beschikbaarheid.

Wat heeft de consument aan die keuze? Het lijkt misschien wel makkelijker om gewoon met één aanbieder van doen te hebben, dat scheelt keuzestress en zoekkosten. Het grote voordeel van keuze is dit: doordat er mededinging is, worden alle aanbieders gedwongen de consument de best mogelijke deal te bieden.

(Dit alles als voorbereiding voor een optreden op Radio 1, woensdag; update inmiddels hier te beluisteren [28,1Mb MP3] of klik hier [8,6Mb MP3] voor alleen uw blogger. Hieronder gaat het verder, bij voorbaat dank voor uw op- of aanmerking!)
Lees verder “De mededingingswet”

Terug naar Bidster

En opnieuw is ie in het nieuws, “veiling”-website Bidster, waar degene met het laagste unieke bod een prijs kan winnen. Aanleiding: Finse Rotterdammer Samuli Stenberg won vorige week met een bod van 23 euro een huis van 180.000 euro. “Volgens de Fin heeft hij het huis te danken aan zijn bied-strategie”, zo wordt gemeld. Onzin natuurlijk. De man heeft gewoon ongelooflijke mazzel gehad. En uiteraard houdt de uitbater van de website ook bij hoog en bij laag vol dat het hier absoluut geen kansspel betreft:

Bidster is een e-commerceonderneming met een bijzonder prijsmechanisme. Vergelijkbaar met een veiling bij afslag.

Wij denken daar anders over.