Auteur: Marco

Why-ai-ai-ai

Een beetje frustrerend is het wel. Jarenlang zit je te ploeteren op belangwekkend en maatschappelijk relevant onderzoek, krijg je vervolgens vooral citaties en aandacht voor een geinige regressie die je ooit deed voor het Eurovisie Songfestival. (Eerder hier en hier).

Vanochtend, 10 jaar na dato, haalt dat onderzoek dus zelfs de Telegraaf. De journalist van dienst (die in eerste instantie langs kwam voor dit boek) was wat verbaasd dat economen zich met zo’n futiel onderwerp bezig houden (zie het eind van het bericht). En wij maar betogen dat we ook uiterst belangwekkend en maatschappelijk relevant onderzoek doen naar bijvoorbeeld kartels. Maar ja, liet ik mij nog ontvallen, “als we daar over schrijven, dan zien we de Telegraaf hier niet”. Die quote heeft de krant niet gehaald.

Maar goed. Verder is het best een heel aardig artikel. En het gebeurt niet elke dag dat een verwijzing naar een “econometrisch model” de krant van wakker Nederland haalt.

Roland Fryer

De John Bates Clark Medal, prijs voor de beste econoom in de VS onder de 40 (zie eerdere berichtgeving) is dit weekend toegekend aan Roland Fryer, die dingen heeft gedaan op het gebied van arbeid, onderwijs, maar vooral raciale ongelijkheid in de VS.

Het leuke van zo’n prijs is ook dat het een aardig inkijkje geeft in wat er op dit moment echt toe doet in de economische wetenschap. Al zeker sinds 2010 (zie Wikipedia) is de prijs eigenlijk alleen nog maar gegaan naar toegepast, empirisch micro-onderzoek, vaak met veldexperimenten, over onderwerpen waar de gemiddelde Nederlandse krantenlezer bepaald niet aan zou denken als hij het economie-katern leest.

Fryer heeft een nogal opvallende achtergrond. Hij is zwart (als eerste winnaar), werd verlaten door zijn moeder, mishandeld door zijn vader, en komt uit een familie van drugsdealers. Dit artikel uit de New York Times is al uit 2005, maar nog steeds de moeite waard.

Stemadvies

Vandaag zijn er verkiezingen. Voor wie zijn stem wil laten bepalen door Wat De Econoom Er Van Vindt (en inderdaad, wie wil dat niet) komt recent onderzoek van van Dalen, Klamer en Koedijk prima van pas. Zij vroegen Nederlandse economen (verbonden aan een universiteit, of lid van de Koninklijke Vereniging voor de Staathuishoudkunde) naar hun politieke voorkeur. Daaruit blijkt dat een verpletterende 41% vandaag zijn stem uitbrengt op D66. Opvallend, want een slordige 30 jaar geleden hoorde je er als econoom nog niet echt bij als je geen lid was van de PvdA. Anderzijds: uiteraard betekent deze uitslag ook gewoon dat de meeste economen niet op D66 stemmen.

Andere middenpartijen (PvdA, GroenLinks, VVD, CDA) scoren dik 10%, terwijl de SP op slechts 3% mag rekenen. Geen enkele academisch econoom bleek bereid zijn stem uit te brengen op de PVV. 50Plus krijgt überhaupt geen stem, terwijl het aantal KVS-leden in de doelgroep van deze partij toch aanzienlijk is.

Helaas blijft onduidelijk waar we bij de waterschapsverkiezingen op moeten stemmen.

De Goethe veiling

Even iets heel anders nu. Johann Wolfgang von Goethe is volgens Wikipedia vooral bekend als wetenschapper, toneelschrijver, romanschrijver, filosoof, dichter, natuuronderzoeker er staatsman. Minder bekend is dat de man ook nog eens een briljant speltheoreticus was.

Het schijnt dat in de 18e eeuw auteursrechten nog niet zo goed geregeld waren. Een auteur verkocht zijn werk gewoon aan een uitgever, die daarmee alle rechten op het werk kreeg. Voor de auteur was het lastig in te schatten hoeveel de uitgever nu precies aan zijn werk kon verdienen. Bij de verkoop van zijn gedicht Hermann und Dorothea, verzon Goethe daar iets op:

Was das Honorar betrifft, so stelle ich Herrn Oberkonsistorialrat Böttiger ein versiegeltes Billet zu, worin meine Forderung enthalten ist, und erwarte, was Herr Vieweg mir für meine Arbeit anbieten zu können glaubt. Ist sein Anerbieten geringer als meine Forderung, so nehme ich meinen versiegelten Zettel uneröffnet zurück und die Negation zerschlägt sich, ist es höher, so verlange ich nicht mehr als in dem, alsdann von Herrn Oberkonsistorialrat zu eröffnenden Zettel verzeichnet ist.

Inderdaad. Goethe schrijft een bedrag op, stopt dat in een gesloten envelop, de uitgever mag een bod uitbrengen, is dat hoger dan het bedrag dan Goethe heeft opgeschreven dan krijgt hij het manuscript tegen het bedrag dat was opgeschreven, zo niet dan niet.

Liefhebbers herkennen hierin natuurlijk onmiddellijk een variant op de second-price sealed-bid auction, bijna twee eeuwen later opnieuw geintroduceerd door William Vickrey en daarom ook bekend als Vickrey auction. Bij zo’n veiling is eenvoudig aan te tonen dat het een dominante strategie is om je eigen waardering te bieden. Op die manier komt de veilingmeester (Goethe) er dus achter wat het geveilde goed waard is. En dat was precies de bedoeling.

Meer hier, en in het Duits hier. Moldovanu en Tietzel schreven er over in JPE.

Overigens liep het met Goethe’s veiling niet goed af. De tussenpersoon bleek niet geheel betrouwbaar, waardoor de uitgever een bedrag bood dat precies gelijk was aan het bedrag dat Goethe had opgeschreven. Op zich merkwaardig, want in principe maakte het voor de uitgever niet uit of hij weet wat dat bedrag is.

Het meest gelezen van 2014

Gelukkig nieuwjaar! Wij zijn dol op tradities, daarom bij deze het jaarlijks overzicht van de meest gelezen berichten van het afgelopen jaar (zie ook 2011, 2012 en 2013):

Verrassend genoeg dus dezelfde lijstaanvoerder als vorig jaar: onze berichtgeving over de affaire Reinhart & Rogoff, nu toch al weer bijna twee jaar geleden. Waar alle lezers van dat bericht nu precies vandaan komen blijft een raadsel. Verder duiken er twee berichten uit nota bene juni 2010 weer op. Dat over het winnen van de voetbalpool weet elke twee jaar de top 10 te halen, waar de interesse voor postzegels zonder prijs ineens vandaan komt is niet geheel duidelijk.

Meer Jean Tirole

Eigenlijk kent het Nobelcomite de prijs altijd toe aan één concrete bijdrage en niet aan verzameld werk. Bij Tirole ligt dat anders; hij krijgt de prijs in feite omdat hij zo ontzaglijk veel bijdragen heeft geleverd. De wetenschappelijke verantwoording van het Nobelcomite heeft 52 pagina’s nodig om al die bijdragen op te sommen. De draai die daar aan wordt gegeven? Zijn belangrijkste bijdrage is nu juist om aan te tonen dat waar het regulering en mededingingsbeleid geldt, er geen algemene regels zijn en dat de details van de specifieke industrie er toe doen. Slim. (Zie bijvoorbeeld Wolfers in de NYT).

In de NYT ook een mooi artikel over de relevantie van Tirole voor de internetecon0mie, met overzicht van ’s mans werk over  two-sided markets, plus een kort maar lezenswaardig interview. De man blijft bescheiden:

I should pay attention to what I know and not talk more just because I won a Nobel Prize [?¦] I’m worried that my new state might mean that people take everything I say seriously.

In het Nederlands valt er weer weinig zinvols te vinden over de prijs. Het bericht van het ANP is nogal pijnlijk. De persdienst haalt de onvermijdelijke Sylvester Eijffinger aan:

,,De grote verdienste van Tirole is het monumentale werk ‘Industrial Organisation’ dat hij schreef samen met Jean-Jacques Laffont”, zegt Eijffinger. ,,Dat gaat over een vakgebied dat daarvoor niet bestond.”

Tja. Ten eerste heet het boek net even anders, ten tweede is het niet geschreven met Laffont, want dat was dit boek, ten derde is het boek in feite een enorm literatuuroverzicht, dus nogal curieus om te beweren dat “het vakgebied daarvoor niet bestond”. Laten we maar hopen dat hij verkeerd geciteerd is. Het FD doet een poging maar lijkt te suggereren dat Tirole zou vinden dat “het verbieden van kartels vaak meer slecht doet dan goed”. Quote van de dag:

Dat klinkt allemaal misschien wat vaag, te meer omdat Tirole niet altijd even gemakkelijk te lezen valt. ‘Ik snap zelfs zijn dankwoord niet’, bekent een krantencollega die ‘The Theory of Corporate Finance’ in zijn boekenkast heeft staan.

Overigens kwam de berichtgeving op deze site over de Nobelprijs wat trager op gang dan u van ons gewend bent, waarvoor excuus. Uw reporter-van-dienst zat ten tijde van de bekendmaking namelijk middenin een promotie die ging over, nou ja, marktmacht en regulering (gefeliciteerd, Peter!)

Het is Jean Tirole!

Inderdaad, zoals (nou ja, toch deels) voorspeld, gaat de Nobelprijs dit jaar naar Jean Tirole, onwaarschijnlijk productief en invloedrijk, de allerbelangrijkste exponent van het vakgebied Industrial Organization, en auteur van minstens drie standaardwerken, over industriele organisatie, speltheorie en regulering. Dat hij de prijs krijgt is geen verrassing. dat hij hem nu al krijgt, op de ongewoon jonge leeftijd van 61, misschien meer. Officieel krijgt hij de prijs voor “market power and regulation”. Dat laastste suggereert dat Jean Jacques Laffont zou hebben meegedeeld als hij nog geleefd had.

Het schijnt dat Tirole meer dan 100 academische papers heeft (en bepaald niet in kinderachtige bladen), en meer dan 80.000(!) citaties (zie hier). Uiteraard heeft het Nobelcomite zelf weer uitstekende informatie (hier) en kan de geinteresseerde lezer ook prima terecht bij Marginal Revolution (hier).

(meer volgt)

Nobelprognose 2014

Het is weer oktober en ze beginnen te vallen: de Nobelprijzen. Traditiegetrouw is Economie de laatste in het rijtje (want geen echte Nobelprijs maar strikt genomen een Nobel Memorial Prize) en al even traditiegetrouw maken wij ons schuldig aan eindeloos speculeren over wie de prijs zal gaan winnen (hier bijvoorbeeld, hier, maar ook hier, hier, hier, hier, hier, en hier).

Vorig jaar wist ondergetekende nog met grote stelligheid te voorspellen dat Barro zou winnen. Helaas. Al beweren boze tongen dat Paul Krugman persoonlijk verantwoordelijk zou zijn voor het voorkomen van die prijs, en wel door dit strategisch getimede artikel. Al is dat misschien wat veel eer. Veel meer over die kwestie, en waarom de groeijongens wellicht toch de prijs zijn misgelopen in dit zeer lezenswaardige artikel.

Maar goed, wie wint dan wel? Thomson (eerder) geeft, net als elk jaar, 3 opties. Dit jaar zijn dat Aghion/Howitt (wel groei, maar niet voor de hand liggend, zeker niet zonder Romer) , Baumol/Kirzner (intrigerende optie) en Granovetter (moeilijk voostelbaar). Tyler Cowen houdt een warm pleidooi voor Baumol, hier een al even warm pleidooi voor Tony Atkinson. Grote namen die nog steeds met lege handen staan zijn wat mij betreft Dixit, Tirole en Milgrom.

Wie gaat dus winnen? Groei blijft een uitstekende kanshebber, met Barro en/of Romer. Ik hoop opnieuw op Tirole, Dixit en eigenlijk kunnen we Milgrom ook best aan dat rijtje toevoegen. En anders verdient Arrow best nog een Nobelprijs (dat kan!).

Maandag om 13:00 weten we meer.

Veilingen van pompstations

De uitslag van de jaarlijkse veiling van snelweg-benzinestations is bekend. Het resultaat? De overheid is 7 miljoen euro rijker, en dat is mooi, maar meer concurrentie heeft de veiling niet opgeleverd, zo meldt vakblad TankPro. Bij de eerste drie veilingen was er nog wel een effect. weet  TankPro, al blijft onvermeld dat dat komt omdat toen een reductieverplichting gold voor de grote maatschappijen, die een aantal stations langs de snelweg moesten afstoten.

Voor wie meer wil weten over deze veilingen en hun effect: zojuist verscheen in het Journal of Industrial Economics een gedegen analyse. Al zeg ik het zelf. Maar de conclusie is hetzelfde als die van TankPro: effect op concurrentie is er niet, behalve wanneer een reductieverplichting geldt, dan dalen de prijzen met zo’n 2%.

Trouwe lezers weten misschien nog dat we een verbijsterende ruim vijf jaar geleden ook al over dat onderzoek schreven. Maar zo gaat dat nu eenmaal in de wetenschap.

Prikkels: religie en panda’s

Dat prikkels werken, is een frequent terugkomend thema op dit weblog. De afgelopen zomer leverde weer een aantal fraaie voorbeelden.

Ten eerste. In Cambodia bekeren zich steeds meer mensen tot het christendom. De reden? De traditionele religies worden te duur:

Tradition mandates elaborate ceremonies involving sacrifice of chickens, pigs and even buffaloes. But with access to food and forest products shrinking, such rituals are becoming rapidly untenable. Many Bunong, church officials included, admit financial realities have driven them to convert.

Ten tweede. Reuzenpanda Ai Hin zou de eerste worden die live op TV ging bevallen. Dat werd afgeblazen toen ze helemaal niet zwanger bleek te zijn. Ze deed maar alsof, om te profiteren van de aantrekkelijke secundaire arbeidsvoorwaarden voor een zwangere panda:

Fake pregnancies are common in the endangered species, but some shrewd bears take the motherhood scam a step further. Some clever pandas have used this to their advantage to improve their quality of life.