economie is overal
Zoekgigant Google geeft vaak een aardig inkijkje in wat het volk zoal bezig houdt. Zo blijkt de afgelopen week plotseling een bericht uit 2010 verreweg het meest gelezen van deze weblog. Het onderwerp? Hoe win ik de voetbalpool.
Overigens zijn de adviezen die we daar gaven uiteraard nog onverkort van toepassing.
Vandaag is het schrikkeldag. Traditioneel een dag waarop maar weinig mensen jarig zijn. En zelfs nog minder dan je zou verwachten. Tenminste, dat is het geval in Australie, waar het aantal geboorten op deze woensdag zo’n 10% lager ligt dan op een reguliere woensdag, zie deze post en dit artikel.
Nu wilden de media ons afgelopen week doen geloven dat het in Nederland net andersom is. Volgens het ANP worden op 29 februari gemiddeld 560 kinderen geboren, terwijl dat er op een normale dag rond de 540 zijn. Het aantal jarigen vandaag zou 10.613 zijn.
Maar dat is vreemd. In december waren er in Nederland 16725902 inwoners. Aangezien 1 op de 1461 dagen een schrikkeldag is, zou je bij een gelijk aantal geboorten per dag dus verwachten dat er vandaag 11.448 mensen jarig zijn. Het daadwerkelijke aantal is juist ruim 7% lager dan dit getal, niet hoger. Tijd om dieper in de data te duiken.
Fascinerend stuk in de Volkskrant afgelopen zaterdag over hoe drie jonge onderzoekers middels het gebruik van statistiek Diederik Stapel ontmaskerden. Helaas niet online, maar dit is een cruciale passage:
Jesse besloot op zoek te gaan naar een getal dat wetenschappers ‘Cronbachs alfa’ noemen. Dat getal is een maat die, simpel gezegd, aangeeft of de antwoorden op een ingevulde vragenlijst wel consistent zijn. Iemand die op de vraag ‘Ben je bang voor spinnen?’ ‘ja’ antwoordt, moet op de vraag ‘Ben je weleens ergens bang voor’ immers ook ‘ja’ antwoorden en het is precies die interne samenhang die het getal alfa meet.
De uitkomst was schokkend. ‘Normaal gesproken zou je bij deze studie een alfa groter dan 0,9 verwachten’, vertelt Jesse. ‘Bij een alfa lager dan 0,65 is er iets onacceptabels aan de hand. En de alfa van Stapel was echt belachelijk laag: kleiner dan 0,45. Dat kan er haast alleen maar op duiden dat de vragenlijsten willekeurig waren ingevuld.’
Blijkbaar wordt in de sociale psychologie zo’n alfa niet standaard gerapporteerd, wat ook weer verbazend is.
Gisteren meldde de OECD dat de wereldhandel in het tweede kwartaal minder sterk is gestegen dan in het eerste. Even opletten nu: de stijging is minder sterk dan die was, maar de wereldhandel groeit dus nog steeds. Is deze subtiliteit aan Nederlandse journalisten besteed? Natuurlijk niet.
Wereldwijde handel sterk gedaald.
koppen nu.nl en Volkskrant gretig. Nee, dan het NRC. Die slaat wat door naar de andere kant en gaat enthousiast tweede afgeleides vergelijken:
De exportgroei [van de VS] daalde iets minder [dan de importgroei].
Ik heb er lang over nagedacht waarom dit een interessant dan wel relevant gegeven zou kunnen zijn, maar ik ben er niet uitgekomen. Dat wereldwijd (goed, G7 plus Brics, maar dat is haast hetzelfde) de exportgroei minder sterk daalt dan de importgroei (wat ook uit het artikel blijkt) is sowieso wat moeilijk plaatsbaar: wereldwijd zou immers toch moeten gelden dat wat er uit gaat er ook weer in komt, als u begrijpt wat ik bedoel. Verder lijkt deze journalist het wel ongeveer te begrijpen, maar in de laatste zin van het bericht gaat het toch nog mis:
Het enige andere land naast China dat ook meer heeft gehandeld is Brazilië. Daar bedroeg de importgroei 11,2 procent, waar in het eerste kwart van het 2011 een toename van 5,7 werd genoteerd.
Fout. Brazilië en China zijn niet de enige landen die meer hebben gehandeld, het zijn de enige landen die meer meer dan eerst hebben gehandeld. Of zo.
Merkwaardig bericht in de Volkskrant vanochtend: De 10% rijkste huishoudens zouden “financieel het meest profiteren van de overheid”. Niet heel verrassend, aangezien de hypotheekrenteaftrek ook als “financieel profijt van de overheid” blijkt te worden meegerekend.
Dat lijkt me een vreemde redenering. De rijksten betalen in Nederland verreweg de meeste belasting, vanwege de hypotheekrenteaftrek is die belasting net wat lager, en dus zou hun profijt van de overheid hoog zijn!?
Profijt van de overheid zou toch op zijn minst als netto bedrag moeten worden berekend, niet als bruto.
In een grijs verleden schreven we al eens over een verzekering tegen verkeersboetes, hier en hier. Z24 bericht vorige week dat er in Zweden en sinds kort ook Oslo iets soortgelijks bestaat: een verzekering tegen boetes voor zwartrijden in het openbaar vervoer. Al vraagt de website zich af “waarom de Zweden niet en masse warmlopen voor een verzekering tegen zwartrijden”. Wie de rest van het artikel leest wordt dat echter al snel duidelijk.
Volgens Nygard heeft de afdeling in Stockholm tussen de 500 en 1000 leden [?¦] Leden betalen 100 Zweedse kronen (elf euro) per maand aan “premie” [?¦] Nygard vertelt dat er zo’n tien tot vijftien boetes per maand bij Planka binnenkomen. Een boete wegens zwartrijden in de metro bedraagt in Zweden 1.200 kronen (135 euro).
Ergo: die premie van 11 euro heb je er uit als je eens per 135/11 = 12 maanden wordt bekeurd. Gaan we uit van 750 leden en 12 bekeuringen gemiddeld per maand, dan loopt het gemiddelde lid slechts eens per 750/12 = 63 maanden tegen de lamp. Dat kan dus niet echt uit. Verbazend, dat zo’n club nog zo veel leden heeft.
Via vaste lezer Ward krijg ik dit filmpje uit ons parlement doorgespeeld. Als u nog 4:30 minuten overheeft zou ik zeker even kijken, want het is zeer de moeite waard. PVV-kamerlid Lilian Helder heeft het woord en zij laat zich uit over het effect van een taakstraf versus dat van een gevangenisstraf. Onderzoek toont aan, zeggen anderen, dat degenen die een taakstraf ondergaan minder vaak in dezelfde fout vervallen als degenen die naar de gevangenis moeten.
Dat kan je helemaal niet vergelijken, zegt mevrouw Helder, want dat zijn verschillende personen. Dus dit onderzoek is waardeloos.
De gevolgen laten zich raden: andere leden van de Tweede Kamer spoeden zich naar de microfoon om mevrouw Helder te kakken te zetten en het filmpje komt met sarcastisch commentaar op Dumpert. Maar is haar redenering nou zo dom, of zijn wij zo slim?
Google heeft weer een nieuw speeltje: de N-gram viewer. Van elk woord of combinatie van woorden is na te zoeken hoe vaak die in de loop van de tijd voorkwam in alle boeken die Google heeft ingescand. En dat is erg geinig. Zo blijkt dat, ik noem maar iets, men tot halverwege de jaren ’50 zich vooral zorgen maakte over de conjunctuur, maar dat vanaf dat moment economische groei een populairder onderwerp werd (klik voor vergroting):
De populariteit (in Engelse boeken althans) van speltheorie kende de vorige eeuw een curieus verloop:
Nederlandse boeken zitten er helaas nog niet in, Duits, Frans en Spaans doen al wel mee.
Hier staan nog een paar economie-voorbeelden.
U weet het: niets maakt ons zo gelukkig als een mooie grafiek. Dit is het absolute summum. Hans Rosling, die ons eerder al gelukkig maakte met het prachtige Gapminder, geeft voor de BBC een overzicht van de laatste 200 jaar wereldgeschiedenis. Aanstaande dinsdag op de buis, bij "The Joy of Stats". Adembenemend.
[via]