Categorie: Uit de vakbladen

Econoogle

Dit kon wel eens heel handig zijn. Al jarenlang houdt Bill Goffe alle websites bij die voor economen van belang zijn, de Resources For Economists on the Internet. Maar nu is daar een zoekmachine aan toegevoegd die via Google alleen zoekt op die economenwebsites.

Vergelijk bijvoorbeeld eens de zoekresultaten van een vakterm als ‘signalling’ met die van de reguliere Google. Helaas vermeldt de economiezoekmachine het lemma bij Wikipedia niet, maar verder moet de reguliere Googelaar het met allerlei nutteloze verwijzingen uit de elektronica doen, terwijl de econoogelaar relevante hits krijgt. [via]

De speltheorie van de Sonttol

In de zestiende eeuw introduceerde de Deense koning een ingenieuze methode om belastingplichtige schippers de waarde van hun lading op te laten geven. Een speltheoretische analyse van die methode laat zien dat deze ook nu nog relevant is.

aldus de inleiding van een artikel dat vandaag verschijnt in economenblad ESB, van de hand van ondergetekende en drie co-auteurs. Het onderliggende onderzoek staat hier [pdf]. Update 25/6: het hele verhaal staat nu op Kennislink.

U wilt meer?

Omstreeks 1425 liet Erik van Pommeren, de Deense koning Erik VII, het fort Krogen bouwen bij de huidige stad Helsingør in Denemarken. Het fort stond op een landtong in de Sont (Øresund), de zeestraat tussen Denemarken en Zweden die hier maar vier kilometer breed is. Destijds had het fort als doel het heffen van tol op buitenlandse schepen die door de straat voeren.
Lees verder “De speltheorie van de Sonttol”

Easterlin

De hele economenblogosfeer was de afgelopen weken vol van recent onderzoek van Wolfers en Stevenson over de Easterlin Paradox. Wolfers mocht bij Freakonomics zelfs een zesdelige serie volschrijven over dat onderzoek. Deel 1 staat hier.

Wat is er aan de hand? Volgens Easterlin (jaren ’20, vorige eeuw), zijn rijke mensen binnen een samenleving gelukkiger dan arme mensen, maar zijn rijkere samenlevingen gemiddeld genomen niet gelukkiger dan armere samenlevingen. Verklaring: niet het absolute, maar het relatieve inkomen is belangrijk. Iemand is niet gelukkig als ie veel heeft, maar als ie meer heeft dan de buurman, dat idee. Uit het onderzoek van Wolfers en Stevenson zou echter blijken dat rijkere samenlevingen wel degelijk gelukkiger zijn dan arme, en er dus geen Easterlin paradox is.

In de opmerkingen bij een weblog zag ik eens het volgende ijzersterke argument langskomen. Als mensen inderdaad meer geven om relatief dan om absoluut inkomen, waarom willen arme mensen dan massaal emigreren naar rijke landen, waar ze relatief nog veel armer zijn, in plaats van dat rijke mensen gaan emigreren naar arme landen?

De vis werd duur betaald

Met meer informatie functioneren markten beter, zo roepen economen altijd. Hoe waar dat is, blijkt uit een recent artikel [pdf] in de Quarterly Journal of Economics.

Het artikel kijkt naar de markt voor vis in de Indiase deelstaat Kerala. Die markt is daar enorm belangrijk. Er zijn meer dan 1 miljoen vissers, en 70% van de bevolking eet elke dag vis. Maar de vangst fluctueert nogal, ook tussen regio’s, en daarmee de prijs. Een visser die op zee voer wist die prijzen niet en moest op goed gelukkig ergens aanleggen om z’n vangst te verkopen. Totdat de mobiele telefoon werd geintroduceerd. De visser kan nu een telefoontje plegen om te informeren hoe de prijzen er bij staan en naar aanleiding daarvan besluiten wat hij gaat doen.

Het effect? Verbluffend. Kijk maar eens naar het plaatje:

Vismarkt

Verticaal staan de prijzen, horizontaal de tijd. De verticale lijn in elke grafiek is het tijdstip waarop in de betreffende regio mobiele telefonie werd ingevoerd. Prijzen werden in een klap een stuk stabieler. Winsten stegen met 8%, prijzen daalden met 4%, verspilling ging van 6% naar nul. [via]

Geschiedenis

Geschiedenis van het economisch denken is een belangrijk vak, al was het alleen om mee te kunnen doen met TV-spelletjes. Voor wie nog niets weet schreef John Creedy een bij vlagen extreem grappige inleiding in 1 les [pdf]. Citaat:

Some historians see the history of economics in terms of a series of revolutions. This may have something to do with the observation that many economists have spent their professional lives going round in circles, and some of them were indeed quite revolting.

of

The physiocrats also recognised the important principle that what goes in must come out, but they were not able to invert a matrix, so further development of this insight had to wait another 150 years when it was later reinvented as input-output analysis.

Voor wie dit nog allemaal te lang duurt, is er ook deze kernachtige geschiedenis-in-vier-minuten:

3. The Mercantilists: They said that exports are good, imports are bad. What idiots!

Voor de meer geinteresseerde lezer is er altijd nog deze website. Wel een stuk saaier. [via]

What’s in a name?

Economen hebben zeer sterk de gewoonte om achternamen in alfabetische volgorde te zetten als er meerdere auteurs bij een artikel zijn betrokken. Bij andere wetenschappen schijnt het veel vaker te gebeuren dat de auteur die de grootste bijdrage heeft geleverd voorop staat. Economen doen dat in veel mindere mate. Maar bij het citeren van artikelen, vooral van meer dan twee auteurs, wordt vaak alleen maar de eerste auteur genoemd, gevolgd door een hatelijk “et al.”.

Het gevolg? Volgens dit artikel, zojuist gepubliceerd en geschreven door twee auteurs die gelukkigerwijs allebei van Praag heten, zijn auteurs met een achternaam voor in het alfabet produktiever en hebben ze een betere reputatie dan auteurs met een achternaam achter in het alfabet.

Ik denk dat ik de eerste letter van mijn achternaam maar eens ga schrappen.

[dank aan Linda].

Is Sinterklaas efficient?

Economen zijn nooit te beroerd om andermans feestje te vergallen. Neem nu Joel Waldfogel. In een inmiddels klassieke studie laat hij zien dat de waardering van zijn studenten voor hun kerstkadootjes gemiddeld ongeveer 15% onder de aanschafwaarde ligt. Met andere woorden: in plaats van dat kado van 100 dollar waren ze net zo gelukkig geweest met 85 dollar contant. The Deadweight Loss of Christmas, noemde hij dat. Vorige week had de Volkskrant er nog een aardig artikel over, compleet met beleidsimplicaties voor Sinterklaas. Een alternatief is natuurlijk om kadobonnen te geven, maar helaas, ook die gaan op eBay van de hand voor 85% van hun nominale waarde, zo meldt Tim Harford.

Een beetje flauw is het natuurlijk wel. Waldfogel gaf zijn studenten expliciet opdracht om “sentimentele waarde” buiten beschouwing te laten, terwijl het daar vaak juist om gaat. Bovendien deden Solnick en Hemenway een soortgelijke studie onder gewone burgers en vonden daar een positief rendement van kado’s dat meer dan 100% bedraagt (zie bijvoorbeeld hier).

Vooralsnog luidt onze conclusie derhalve:Laat Die Goede Sint Maar Komen.

Voelt u zich afgewezen?

We hadden al het Journal of Spurious Regressions. Maar het kan nog gekker. Voor de wiskundig ingestelden onder u wiens werk bij de toptijdschriften is afgewezen, is er nu Rejecta Mathematica, een “new, open access, online journal that publishes only papers that have been rejected from peer-reviewed journals (…) in the mathematical sciences.” De makers bezweren dat dit geen grapje is, en geven een aantal goede redenen waarom je zulke papers toch zou willen publiceren. Al was het maar als waarschuwing voor anderen om niet hetzelfde te proberen.

En nee, ook dit tijdschrift is niet van plan om alles te gaan publiceren:

Specifically, we do not see much value to the community in papers that were rejected solely based on their incomprehensibility. […] We would encourage any interested party in starting the Journal of Impenetrable Results to give them a home.

De ultieme loser is straks dus iemand die afgewezen is bij Rejecta Mathematica.

[via]

De prijs van een pakje

De prijs van een pakje sigaretten wordt nog eens extra verhoogd, zo werd eerder deze week bekend. De verkoopprijs komt daarmee inclusief btw naar verwachting 35 cent hoger te liggen, in plaats van de 26 cent waarvan eerder sprake was.

Voor het rookgedrag zal dat weinig uitmaken. Als je ook rekening houdt met de verhoogde kans op een eerdere dood en dergelijk ongemak, dan is volgens onderzoek dat ook deze week verscheen, de effectieve prijs van een pakje sigaretten in de VS zo’n 222 dollar per pakje voor mannen, en 94 dollar voor vrouwen, op basis van een disconteringsvoet van 3%. Op zo’n bedrag merk je die paar dubbeltjes niet.

Omstanders brand bellen niet

Bij de recente Armando-brand in Amersfoort waren veel omstanders maar niemand belde 112, zo meldt de Volkskrant:

“Mensen staan met hun telefoon de brand te filmen, maar vergeten de hulpdiensten te bellen”, zegt burgemeester Albertine van Vliet -Kuiper. “Ze denken: iemand anders zal 112 al wel gebeld hebben.”

De burgemeester slaat de spijker op z’n kop. In de psychologie noemen ze dat het bystander effect: hoe meer mensen er om een vijver met een drenkeling staan, des te groter de kans dat niemand zal ingrijpen. Speltheoretisch is dat prima te verklaren, zie bijvoorbeeld dit artikel [pdf]. Trouwe lezer Pim kijkt naar variaties op het thema [pdf]. Zelf heb ik al eens iets soortgelijks gedaan in de context van verkiezingen. En trouwe lezer Linda in de context van overnames.

In dit specifieke geval is de analyse als volgt (na de klik).

Lees verder “Omstanders brand bellen niet”