Thijs

Selectie, prikkels

Minister Plasterk (met kekke iMac) is tegen selectie voor studenten aan de universiteit:

‘Er zijn genoeg toppers in het hoger onderwijs die als scholier maar een beetje door hun opleiding heen akkerden en die pas tijdens hun studie enthousiast werden.’

Dat verhaal kennen we allemaal. Maar wordt het feit dat de voorspellende werking van prestaties op de middelbare school nu heel laag is, niet juist veroorzaakt doordat die prestaties er voor de toelating toch niet toe doen? Anders gezegd: als er bij inschrijving wél naar de eerdere prestaties gekeken zou worden, zou er een stuk minder door middelbare opleidingen geakkerd worden.

Is het vooringenomen dat ik hierin de klassieke fout herken van de natuurwetenschapper die zich met sociale wetenschappen bezighoudt? Pas op: uw studieobject past zich aan aan de omgeving!

Grabbelton

Particuliere beleggers die via Alex investeren halen slecht rendement. Alex stuurt vandaag een mail rond aan beleggers (ik ben er één) dat ze voorzichtig moeten zijn met opties maar onderschat de transactiekosten niet. Niet teveel handelen dus. Wel aardig dat de bank de data ter inzage gaf.
Bol.com gaat tweedehands boeken verhandelen. U verkoopt uw oude boek, Bol pakt €1 + 15%, vergelijkbaar met het (voor Nederlanders onbruikbare) Amazon verkoopsysteem. De doodsteek voor antiquariaten maar goed voor de verkoop van nieuwe boeken.
Selten, Kuhn en Nash in Antwerpen, vrijdag. Ook met Van Damme en Van Witteloostuijn [via]

Debat

Er zijn nogal wat regelingen in Nederland waarbij jongeren geld overdragen aan ouderen. De AOW, de doorsneepremie van pensioenfondsen, de WAO en de ziektekostenverzekering. Allemaal prima natuurlijk, want we zijn gek op onze ouders. Maar is het niet een beetje sneu dat de huidige jongeren de lasten van een enorme generatie ouderen moeten dragen? Ouderen die ook nog eens eigenaar zijn van een huizenvoorraad die zo in waarde gestegen is dat de jongere generatie geen huis meer kan betalen?

Voor wie zich hierover druk maakt is er zowel morgenavond als donderdagmiddag een debat in Utrecht. Morgenavond zelfs met een van uw eco.nomie gastheren (als ik tenminste voor die tijd van deze verschrikkelijke verkoudheid afkom). Dit [pdf] schreef ik eerder over het onderwerp.

JBC

Eigenlijk is het maf dat we een categorie “Nobelprijs” hebben maar geen afdeling “John Bates Clark Medal“. Deze medaille wordt eens in de twee jaar uitgereikt aan de beste Amerikaanse econoom onder de 40. Vanwege dat trage tempo en het gegeven dat de meeste onderzoekers hun beste werk voor hun 40e doen, is er een sterke doorstroom van de JBC medal naar de Nobelprijs (40%, met 22 jaar ertussen, zegt Wikipedia).

En we hebben dit jaar een winnaar: Susan Athey, de eerste vrouwelijke medaillist. Econometriste, microeconome, IO- en veilingspecialiste met een h-score om koud van te worden. Belangrijkste bijdrage: het afleiden van resultaten op grond van zeer zwakke (monotoniciteits-) aannames.

Leuk voor ons: ze is getrouwd met een Nederlander.

Nepveiligheid

Sommige mensen kunnen alles. Bruce Schneier is een beveiligingsexpert, auteur, internetheld van het kaliber eigen t-shirt.

En, kennelijk, iemand met inzicht in economie. Want wat een geluk: waar we op deze pagina’s meestal lopen te zeuren over mensen die het fout doen kan ik eindelijk eens een artikel aanraden. Lees dit verhaal in Wired over hoe de markt voor beveiligingsproducten een voorbeeld is van Akerlof’s Market for Lemons. Met een aardige bijrol voor de Nederlandse hardware-site tweakers.net.

Biertje

Boze bierbrouwers schuimen al de hele dag van woede over de opgelegde boete vanwege het kunstmatig hooghouden van de prijs. Gesteld dat er inderdaad een kartel was en dat de boete inderdaad betaald moet worden, wat gebeurt er dan met de bierprijs?

Dat weet elke eerstejaars economie: de optimale prijs hangt af van de marginale kosten en de marktmacht. Lump sum kosten zoals boetes hebben daar geen effect op. En aangezien de prijs kunstmatig hoog werd gehouden, zal hij waarschijnlijk naar beneden kunnen. Althans, dat lijkt mij. Maar kijk, ook hier is discussie mogelijk:

Bier wordt waarschijnlijk duurder door de boetes die de Europese Commissie woensdag aan Nederlandse brouwers heeft opgelegd. Dit stelt hoofddocent Leo Kivits van het Erasmus Food Management Instituut. “De boetes moeten wel betaald worden”

Huh?

Effe buurten

Inbrekers opgelet, het CBS heeft opnieuw becijferd in welke buurt van Nederland de inkomens het hoogst zijn. Dat is nog niet zo makkelijk, want de omvang van een huishouden is niet in elke buurt gelijk. En wie met meer mensen samen leeft deelt de vaste kosten en heeft dus een hoger besteedbaar inkomen.

In de pers wordt dit soort gegevens altijd dankbaar gebruikt. Vrijwel altijd gaat het daarbij over de ligging van rijke en arme buurten. Maar dat is wat te snel door de bocht: de data gaan over het jaarinkomen van buurtbewoners in 2004. En hoewel het helpt, is een hoog inkomen in één jaar niet voldoende om rijk te zijn. Relevanter is het vermogen van buurtbewoners.

Vooral bij heel jonge en heel oude mensen kan het verschil groot zijn, in die zin dat het vermogen vaak veel groter is dan het huidige inkomen doet vermoeden. Het CBS telt ook nog eens de studenten en inwoners van tehuizen niet mee in het onderzoek. Daarmee wordt de rijkdom van wijken met veel bejaarden of veel studenten flink onderschat.

Zonnestroom

Lekker weer, niet? En wist u dat je uit die zonnestralen ook energie kunt opwekken? En dat bijna niemand dat doet?

De afzet van zonnepanelen houdt nog steeds niet over. Vorig jaar is voor 1,5 megawatt verkocht, vergelijkbaar met 2005.

Nou ja, zo gek is dat niet. Over de kosten en baten van de installatie is het volgende bekend:

Directe investering: €3000.
Energieopbrengst: 480 kWh.
Stroomprijs: €0,1023/kWh, plus belasting: €0,0852/kWh

Kort door de bocht scheelt de installatie van €3000 dus €90 per jaar. Als de panelen er in 2040 mee ophouden, een niet denkbeeldig gevaar, is het nominale rendement precies nul.

Maar dat is buiten de variabele energieprijzen gerekend. De stroomprijs kan in de toekomst fors stijgen waardoor de installatie meer rendement levert dan verwacht. Het rendement is (als ik de levensduur goed inschat) precies gelijk aan de jaarlijkse stijging van de stroomprijs, min de jaarlijkse onderhoudskosten als percentage van de investering. Mijn inschatting: dat is nog steeds niet best. In het beste geval doet de investering het, gecorrigeerd voor inflatie, net iets beter dan nul. Maar de liquiditeit is weer beperkt.

Veronderstel 3% jaarlijkse stijging in stroomprijzen en 7% nominaal rendement op een alternatieve investering. Wie €3000 investeert in een set zonnepanelen lijdt dan onmiddellijk een verlies van €1370. De maker van deze site over zonnepanelen weet dat en houdt daarom dit amusante, maar onzinnige betoog om tóch panelen aan te schaffen. Dat is natuurlijk niet efficiënt: beter is het om €1370 te spenderen aan het planten van bomen en verder gewoon grijze stroom af te nemen.

Lenen

Deleningenman
Het is u niet ontgaan: we leven in een tijd waarin het makkelijk is een lening aan te gaan. Dat was niet altijd zo: het is niet zo gek lang geleden dat je voor krediet langs de plaatselijke bank moest, waar een ongemakkelijk gesprek met een zuinig kijkende directeur (waar heeft u het geld voor nodig?) meestal op niets uitliep.

Maar het is geen pretje om kredietverstrekker te zijn. Consumenten hebben een hekel aan je spotjes, de autoriteiten zitten continu achter je aan, politici hebben het op je gemunt. Het imago van de crediteur is al eeuwen niet best.

Tijd om het voor deze sector op te nemen. Want hoewel de spotjes inderdaad niet best zijn en menig kortzichtige consument zich in de nesten weet te werken heeft een goed werkende markt voor particulier krediet een groot voordeel: de macroeconomische conjunctuur wordt er een stuk rustiger van. In een ouderwetse recessie was er sprake van een cascade van negatieve schokken: bedrijf failliet, werknemers ontslagen, ex-werknemers geven minder geld uit, nog meer bedrijven over de kop, nog meer ontslagen, etcetera. Tegenwoordig wordt deze keten al in het begin doorgeknipt als de ontslagen werknemer een PL-etje afsluit om de maanden zonder werk door te komen.

Omdat recessies een geweldig verlies voor de economie betekenen levert de kredietsector hier een belangrijke bijdrage aan de welvaart van Nederland. (Zie, zoals altijd, ook de slimmeriken op Marginal Revolution.)

Bazelen

Het zijn geen mooie weken voor oud-hoogleraar economie Rolf Schöndorff. Al eerder figureerde hij in een weinig fraaie vertoning als een soort Sancho Panza aan de zijde van Arnold Heertje. Dit weekend verschijnt uit zijn pen een aflevering van het eerbiedwaardige economie voor jou, de doorgaans goed leesbare NRC-rubriek voor economen-in-de-dop, waarbij we de ogen meermaals ten hemel moeten heffen.

Het onderwerp, de liberalisering van voorheen-staatsbedrijven en marktwerking in het algemeen, is er één waarbij voor economen veel uit te leggen valt. De voordelen van marktwerking zijn groot maar diffuus en bestaan gedeeltelijk uit een dreiging; al met al moeilijk waarneembaar. Nadelen treffen vooral kleine groepen (concurrenten, ontslagen werknemers) maar doen het goed in de pers. Vaak lijken de nadelen groter; in zo’n geval heeft vooral de econoom de taak om goed in de gaten te houden of het publiek geen voordelen over het hoofd ziet.

Lees verder “Bazelen”