Thijs

Politieke druk op de centrale bank

Het zou te ver voeren om ieder bericht dat de Nederlands/Engelse econoom Willem Buiter op zijn blog zet hier onmiddelijk door te plaatsen, maar laten we afspreken dat iedere keer als ik in lachen uitbarst (in de trein zelfs, vanochtend), ik er hier melding van maak.

Vanochtend dus. Het betreft dit verhaal over een schaamteloze poging van de Engelse politiek om de rentebeslissing van vandaag te beïnvloeden. Het is een belangrijk inzicht van de economie dat politici niet vertrouwd kunnen worden met monetair beleid en dat is de reden dat veel centrale banken (de ECB, maar ook de Bank of England) daar onafhankelijk over mogen beslissen. Dat weerhoudt politici uiteraard niet van periodiek gemopper, maar een echte centrale bankier gaat daar niet op in. Sterker nog,

[E]very red-blooded member of the MPC must have experienced a momentary urge to stick up two fingers at the forces of darkness by raising Bank Rate by 50 basis points just to teach them the meaning of central bank independence.

aldus Buiter. We zullen eens zien: ~~nog anderhalf uur~~ zo, die zit: geen rentedaling.

Europees economieonderwijs

Dit artikel in het blad Foreign Policy schetst een verschrikkelijk beeld van het economieonderwijs in Duitsland en Frankrijk. Over die laatste hadden we het eerder. Er wordt teveel nadruk gelegd op nadelen van kapitalisme, rechten van werklozen en de gevaren van een vrije markt, vindt de auteur. In tegenstelling met de Amerikaanse opleidingen, waar straightforward, classical economics op het menu staat.

Ik ben niet overtuigd. Volgens de auteur leidt dit onderwijs tot een aversie tegen het ondernemerschap, maar ondernemingen zijn er in Frankrijk en Duitsland genoeg. En om meteen de lijn door te trekken naar heel Europa is wel erg snel geredeneerd. Het economieonderwijs in Nederland wordt opgezet volgens de lijnen van dit rapport, en die zien er zeer verantwoord uit (zie vooral sectie 3.2). En op de universiteit? Daar worden grotendeels Amerikaanse boeken gebruikt. [via]

Een verstandig antwoord van de ANWB

Over de denkfouten achter dit verzoek van pomphouders om a.u.b. de accijnzen te verlagen nu de olie zo duur is schreven we al in 2005 (perfect foresight, mensen). Maar toch is het artikel waard om door te lezen, vanwege deze reactie van de ANWB:

De ANWB ziet niet veel in het pleidooi voor een accijnsverlaging. Het effect voor de autorijder is uiteindelijk beperkt: “De belasting op benzine gaat naar onder meer scholen en ziekenhuizen. Een lagere accijns moet dan ook met een verhoging van een andere belasting worden gecompenseerd”, zegt een woordvoerder.

Het is geen volledige analyse, natuurlijk. Als de belasting elders geheven wordt verandert het gedrag: de marginale burger zal meer rijden en iets anders minder doen. Maar toch, het antwoord is zo… verstandig. Wat een begin van het jaar. Geef die woordvoerder er een periodiek bij!

Een jaar studie in Nederland kost wat!?

Jacques Tichelaar, fractievoorzitter van de PvdA, stelt voor om studenten zelf hun studie te laten betalen. Nou ja, zelf. Er moet naar rato terugbetaald worden. Naar rato van wat? Ongetwijfeld het inkomen na de studie, een oud plan van de PvdA. Een weinig zalig idee, maar daar gaat het me vandaag niet om.

Wat alle nieuwsbronnen netjes overtypen is de prijs van een jaartje studie aan een Nederlandse universiteit:

Volgens Tichelaar betekent dit zo’n 65.000 euro per jaar voor studenten aan een universiteit en ongeveer 35.000 euro voor studenten aan een hogeschool.

U leest het goed: €65.000 per jaar. Ter vergelijking: een jaartje Harvard, een instituut dat zich goed kan meten met de Nederlandse universiteiten, kost $34.998, oftewel €23.823. Voor €31.053, en dus 4000 euro minder dan een jaartje hogeschool krijg je er zelfs eten en een kamer bij.

2007

Nu het jaar er weer uitloopt is het tijd om net als vorig jaar een blik te werpen op de kijk- en luistercijfers voor deze site. Vorig jaar konden we een forse groei melden maar dat was een beetje flauw, omdat we pas half 2005 begonnen waren. Dit jaar is de groei echt, en het ziet er gezond uit:

(De data zijn overigens van eerste kerstdag 2007 missen dus een week.) We noteren 166% groei in het aantal pageviews, waarbij ik aan kan tekenen dat het totaal aantal gelezen pagina’s van 2006 in 2007 werd geëvenaard op maandag 11 juni. Dat de groei daarna doorzette blijkt uit de maandelijkse reeks (met december opnieuw een week te kort).

Het is duidelijk dat we in beide jaren een dip beleven in de zomervakantie en in december. Daar tussendoor groeit het aardig, zodat we in november zo’n 1000 pagina’s per dag opserveren. Dat is in de wereld van de weblogs niet heel erg veel, maar voor een vakgebied als economie nog niet zo gek.

De top tien van de zoektermen ziet er dit jaar als volgt uit:

(3) prijsdiscriminatie
(2) dollar valt
(1) de dag dat de dollar valt
(-) creatief met geld
(-) arbeidstekort
(-) de dollar valt
(-) bitumenkartel
(-) mechanism design theory
(-) herengracht index
(-) liftkartel

met eervolle vermeldingen voor thijs romer maffia? en leerboeken voor analfabeten. De top 3 is wat door elkaar geschud maar blijft de top tien domineren.

2007 is ook het jaar dat we voor het eerst een redactievergadering houden, tijdens de NAKE dag in oktober. Het is de eerste keer dat Marco en ik elkaar spreken terwijl deze site in de lucht is. We zien ook een aantal van onze meest productieve commentatoren.

Wat mij betreft is het goede nieuws voor deze site in 2007 de kwaliteit van het commentaar. Als ik af en toe kijk naar wat Schöndorff en Pleus over zich heenkrijgen aan beledigingen en lariekoek dan prijs ik ons zeer gelukkig. Maar misschien is dat de prijs van de roem.

Exit REA

Tja, net nu Chris Rea weer elk kwartier op de radio is houdt de REA, de raad van economisch adviseurs van de Tweede Kamer, ermee op. Al eerder werd bekend dat de raad vond dat de kamer te weinig luisterde en nu, ondanks een redelijk positieve zelfevaluatie in ESB, stoppen ze ermee. De oorzaak?

Het parlement sprak onlangs met de REA. Volgens [kamerlid en initiatiefnemer] De Nerée hebben de economen aanstoot genomen aan de kritische toon van veel fracties. Zo vond Paul Tang van de PvdA de adviezen veel te politiek. Ook de SP toonde zich geen groot voorstander van de REA.

Jammer. In de economie komt vaak de volgende situatie voor: de huidige regels zijn niet efficiënt, maar het veranderen van die regels gaat ten koste van een (beperkte) groep mensen. De hypotheekrenteaftrek, bijvoorbeeld: drijft de huizenprijs op, geeft perverse prikkels, levert niets op in termen van huisvesting. Maar afschaffen is op korte termijn slecht voor huizenbezitters. Andere voorbeelden zijn de huurmarkt en bescherming van bedrijven tegen concurrentie, allemaal zaken waarover de REA zonder omhaal aan heeft gegeven hoe het eigenlijk zou moeten. In die zin was de REA eerder te economisch, en niet politiek genoeg.

Het probleem is natuurlijk dat aanpassingen politiek niet haalbaar zijn. Maar dat is geen reden om dan maar te zwijgen over de onwenselijkheid van de huidige situatie. Is met het verscheiden van de REA het debat nu dood? Welnee: de hoogleraren gaan terug naar hun universiteit en kunnen van daaruit blijven zeggen wat gezegd moet worden, of de politiek dat nu leuk vindt of niet.

Keuzestress in de psychologie

Eén van de onderwerpen die op deze site regelmatig terugkomen is keuzestress. Economen vinden keuzes fijn maar de consument, die meer moet nadenken als de keuzevrijheid toeneemt, wordt slechts moe van extra keuzes. Dat zal best, betoogde ik eerder, maar er is ook iets moois: wie een keuze kan maken heeft macht over de producent. Die zal het daarom de klant zo goed mogelijk naar de zin maken. Kijk bijvoorbeeld eens naar onderstaand taalgebruik (en de openingstijden!) van een service waarbij de consument géén keuze heeft:

Maar er is meer aan de hand, bleek mij vandaag. Hoe meer opties, hoe meer je niet kiest als je een keuze doet. En hoe groter vervolgens de spijt over alle gemiste mogelijkheden.

Dit inzicht, en nog vele anderen, in dit leuke praatje van psycholoog Barry Schwartz (20 minuten, Engels) in het kader van de TED conferentie over het effect van teveel keuze. Uiteraard wordt mijn punt over macht niet genoemd maar goed, daar moeten ze nog maar eens een econoom voor uitnodigen.

TPEdigitaal

Of het was vanwege de afwijkende spelling zullen we nooit weten maar het Tijdschrift voor Politieke Ekonomie is niet meer. De vraag is of dat jammer is, want het einde als papieren journal luidt in dit geval een begin als internetpublicatie in. In ieder geval voor mijzelf leidt dat er waarschijnlijk toe dat ik vaker een TPE-tje ter hand zal nemen.

Het oude/nieuwe tijdschrift staat nu op tpedigitaal.nl en het eerste nummer mag er wezen met onder meer een forum over ontslagbescherming (inclusief het artikel waar we eerder naar verwezen) en de Nederlandse economen top-40, afdeling polderparade. Als Marco en ik niet zoveel tijd in deze site zouden steken kwamen we daar vast in voor.

[dank aan Wolter]

Rekeningrijden

We kunnen er na ons eerdere lobbywerk natuurlijk niet aan voorbij gaan dat enkele dagen geleden de kogel wat betreft het rekeningrijden eindelijk door de kerk is gegaan. Het wordt een huzarenstukje en ongetwijfeld gaat er van alles mis en oh, wat zal er gezeurd worden. Maar ik durf te wedden dat het gaat werken.

Laatst luisterde ik weer eens naar een ellenlange opsomming van files in de verkeersinformatie. “Die hebben we straks ook niet meer” dacht ik eerst, maar dat is natuurlijk niet waar. De informatie wordt alleen anders.

Dit is de ANWB in Den Haag met de verkeersprijzen. De ring A10: 50 cent per kilometer, 75 cent voor vrachtwagens. De A4 richting zuid…

Nederlandse economen op Wikipedia

Na lezing van dit bericht over Ruud Lubbers en zijn Wikipedia-lemma klikte ik natuurlijk door om het gewraakte verhaal te lezen. Onderaan de pagina staat een overzicht van de categorieën waaronder Lubbers allemaal valt. Een daarvan is Dutch Economists, en er is een lijst beschikbaar van soortgenoten.

Ik zou zeggen: ga eens kijken. Het blijkt dat Nederland maar liefst 13 economen heeft voortgebracht, waaronder krakers als Lizzy van Dorp en Christiaan Cornelissen. Iets beter staat het ervoor op de pagina in het Nederlands maar ook dit gezelschap van 41 mannen is zeker geen representatieve steekproef. (Hopelijk niet! Behalve het ontbreken van vrouwen zijn in ieder geval twee van de 41 ook nog van twijfelachtig allooi.)

Een economische analyse: iedereen die iets weet van economie zal zich verre afzijdig houden van het aanmaken en onderhouden van Wikipedia-lemma’s, een vorm van vrijwilligerswerk. Maar misschien dat een organisatie met een belang bij het beeld van economen (suggestie) iemand er eens voor kan betalen.