De VVD en de Anti-Pigou Club

Vaak zijn belastingen verstorend. Maar soms zijn ze welvaartsverhogend: als er een belasting wordt geheven op goederen met negatieve externe effecten dan wordt er minder van geconsumeerd zodat we dichter bij het maatschappelijk optimum komen. En ze leveren nog geld op ook. Wat wil een mens nog meer. Een belasting op vervuiling is er zo eentje. Of een kilometerheffing. In vaktermen staan ze bekend als Pigou belastingen, we schreven er eerder over.

Greg Mankiw houdt op zijn weblog zelfs het ledenbestand bij van de Pigou Club: iedereen die zich in de VS uitspreekt voor belastingen die een marktverstoring corrigeren, wordt automatisch lid.

In Nederland zal die club toch ook leden hebben? De VVD misschien, toch de partij die er prat op gaat zo economisch verantwoord te zijn? Vergeet het maar.  Tweede Kamerlid Anne Mulder laat er vandaag in het AD geen enkele twijfel over bestaan:

Mulder is sowieso tegen belastingen die goed gedrag, zoals rijden in een schonere auto, moeten belonen. ‘Levensgevaarlijk’ noemt ze dat in de krant [sic]. "Belastingen zijn er niet om gedrag te veranderen maar om geld binnen te halen.”

[dank aan Eelco]

Update: Mathijs Bouman is ook met stomheid geslagen door de domheid van deze VVD-er: http://blogs.z24.nl/boumans_blog/2010/08/domste-opmerking-van-de-week-komt-van-de-vvd.html

Het spaarloon

De Tweede Kamer wil de tegoeden die onder de spaarloonregeling vallen vrijgeven. Zoiets gebeurde eerder in 2005. Het idee is dat het vrijgekomen geld de economie gaat stimuleren.

Sympathiek plan, natuurlijk, want het kost de overheid niks. Sterker nog, het geblokkeerde vermogen valt niet onder de vermogensbelasting, en vrijgegeven geld wel. Vrijgeven levert dus belasting op.

Wel zijn er impliciete kosten. Door twee keer binnen vijf jaar de blokkering op te heffen schept de overheid de verwachting dat het de komende jaren niet anders zal zijn. Meer mensen zullen hierdoor aan de regeling deelnemen, wat de toekomstige loonbelasting vermindert.  Bovendien moet het natuurlijk wel zo zijn dat de vrijgekomen miljarden meer goed doen bij de consumenten dan bij de banken.

Van dat laatste ben ik nog niet helemaal overtuigd. Een groot probleem in de economie op dit moment  is dat de banken te weinig krediet verlenen. Dat wordt niet meer als er plotseling een paar miljard van de balans verdwijnt. Aan de andere kant zijn burgers op dit moment erg spaarzaam; de kans is dus groot dat het geld gewoon naar een andere spaarrekening verdwijnt.

Verkiezingsuitslag

Stemmen hoeft eigenlijk al niet meer. Want daar is ie dan, de uitslag van de verkiezingen die vandaag plaatsvinden, volgens de slotkoersen op onze Politieke Aandelenmarkt, hedenochtend om 9:00.

VVD 34
PvdA 29
CDA 24
PVV 18
SP 13
Groen Links 11
D’66 11
Overig 10
 

Wel een aantal kanttekeningen. Ten eerste: bovenstaande slotkoersen zijn iets aangepast om op subtiele wijze te verdoezelen dat op de PAM 152.7 zetels zijn verdeeld in plaats van de vereiste 150 (dus: eerst alles delen door 152.7, dan vermenigvuldigen met 150) Ten tweede: vooral op de allerlaatste dag waren de verschuivingen enorm (CDA -3, PvdA +2). Tot nu toe was de PvdA meestal net iets kleiner dan het CDA, nu is dat duidelijk niet meer het geval. Blijkbaar speculeerden onze handelaren er tot op het laatste moment op dat Balkenende tijdens het slotdebat nog alles zou recht trekken, maar viel dat uiteindelijk toch tegen. Mocht het CDA nu toch groter worden dan zullen wij uiteraard betogen dat de koersen op de laatste dag gemanipuleerd zijn en dat de koersen van gisterochtend de eigenlijke eindvoorspelling waren, dat begrijpt u wel.

Overigens zal de markt vandaag open blijven. De laatste geluiden die u opvangt in uw lokale stembureau kunnen dus gewoon worden omgezet in klinkende virtuele munt.

Roemer over Laffer

Gisteravond bij Nova (start op 35:20) doet Emile Roemer van de SP een poging ons te overtuigen dat hij wel degelijk iets van economie weet. Geen verstandige zet. Ik citeer:

Als ik dit verhaal hoor dan doet me dat een beetje denken aan een oud economisch uitgangspunt, ik geloof dat ze dat de Laffer curve noemen, en dan mag je niet hoger belasting gaan betalen dan 48% als ik het me goed herinner [?¦] Maar inmiddels is al hoe vaak gezegd dat dat vreselijk achterhaald is [?¦] door heel veel collega’s van meneer [Bas] Jacobs, alle economen die dat al heel lang gezegd hebben. Dat is een heel oud systeem ergens aan het begin van de vorige eeuw en dat is inmiddels al enorm achterhaald.

[via, met ook meer achtergrondinfo]

De Baas van Nederland

Kijk, daar worden wij als econoom nu warm van. Via een nieuwe website (eerder al in de rechter kolom) kunt u nu zelf CPBtje spelen en niet alleen de programma’s van de politieke partijen, maar ook nog eens uw eigen voorkeuren doorrekenen. De site geeft dan, op basis van de doorrekening van een economisch model dat achter de schermen draait, een evaluatie van uw voorstellen. Wie het het beste doet, krijgt 1000 punten. Vreemd, want wat goed is, dat is natuurlijk subjectief, zo erkennen ook de makers:

De bedenkers van het programma hebben de scorelijst zodanig opgezet dat de score hoger uitvalt naarmate de uitkomsten van uw beleid een goed evenwicht laten zien tussen vooral extra economisch groei, gezonde overheidsfinanciën, extra werkgelegenheid, een sociaal beleid en minder CO2-uitstoot.

De site is opgezet door Willem Vermeend en Jan Willem Timmer, maar Rick van der Ploeg schijnt er ook mee te maken te hebben. Opvallend genoeg vinden deze PvdA’ers dat de VVD het beste programma heeft. Hoopgevend voor de kabinetsformatie.

De site vereist aanzienlijk meer moeite en afwegingen dan het invullen van de gemiddelde Stemwijzer, maar dan heb je ook wat. Het geeft sowieso een uitstekend inzicht in hoe de financien van dit land in elkaar steken.

Zo, nu eens kijken wat ik met de hypotheekrenteaftrek ga doen.

Stemwijzer

Sinds gisteren is ie er weer, de stemwijzer. Eerder lieten we ons al laatdunkend uit over dit instrument, maar de editie van dit jaar maakt het nog veel bonter. Op het al eerder geprezen NRC weblog Verdraaide Feiten verscheen al een reeks berichten waarin wordt geconstateerd dat wat partijen volgens de stemwijzer vinden niet altijd overeenkomt met wat er in hun verkiezingsprogramma staat. En dat is vreemd, want de partijen hebben de antwoorden voor de stemwijzer zelf aangeleverd.

Club PAM

Vaste lezers zagen de afgelopen dagen de grafiek van de politieke aandelenmarkt vreemde sprongen maken. Om twaalf uur vanmiddag stond hij erbij zoals hieronder.

De koers van de VVD had op dat moment bijna de 70 bereikt, de PvdA hing rond de 18.  Alles kan, maar het lijkt waarschijnlijk dat er door deelnemers niet echt gespeculeerd werd op een historische politieke ommezwaai. De koers van je favoriete partij opjagen is ook leuk, vooral als het geen echt geld kost.

Want dat is natuurlijk de Achilleshiel van deze onderneming: iedereen die zich inschrijft krijgt een gratis kapitaal, dat naar hartelust gebruikt kan worden.  Zoals ik eerder deze week al schreef voldoet de markt eigenlijk niet aan de basisvoorwaarden, omdat er geen harde financiële prikkel aanwezig is.

Wat nu? Tot ons behoorlijke chagrijn moeten we afstappen van het principe van vrije toetreding en hebben we de politieke aandelenmarkt semi-besloten gemaakt. Zomaar inschrijven bij Inkling en dan de gratis dollars verbrassen kan niet meer, u moet eerst langs de ballotage. Mensen die mee willen doen sturen een mailtje naar eco@nomie.nl met hun volledige naam, e-mail adres en Inkling-gebruikersnaam. Daarna krijgen ze toegang tot de markt. Wie al actief was heeft automatisch toegang.

Gary Becker en de Christenunie

Volgens Gary Becker zal een verkeersovertreder een afweging maken tussen de verwachte opbrengst (te hard rijden is leuk) en de verwachte boete (pakkans maal hoogte van de boete). We hadden het er eerder over. De consequentie is dat, wil je verkeersovertredingen voorkomen, je degene die er meer voor over heeft om hard te rijden een hogere boete moet geven. Vaak zal dat degene zijn met een hoger inkomen.

Vanuit die optiek is het een uitstekend idee dat de Christenunie de afgelopen week lanceerde, om de hoogte van de boete te koppelen aan het inkomen van de overtreder. Uniek is het niet: in Zwitserland kreeg een miljonair eerder dit jaar een verkeersboete van omgerekend 290.000 dollar. Volgens Greg Mankiw is dat verdedigbaar.

Niet waar de kinderen bij zijn!

De hypotheekrenteaftrek (HRA schijft de Telegraaf) houdt de gemoederen bezig. Goede zaak, zou je zeggen, want zo ontstaat er een gezonde discussie over de toekomst van deze regeling. Maar dat is buiten Nout Wellink gerekend. Over het aanpakken van de HRA:

Dit soort maatregelen moet je nemen op de top van de conjunctuur. Daar is het nu niet het moment voor.

Plannen maken voor een wijziging over bijvoorbeeld vier jaar  mag ook niet:

Mensen anticiperen daarop en daarmee ontregel je de woningmarkt nu al.

Natuurlijk, Wellink maakt zich zorgen over de banken. Maar zou er een groot verschil zijn tussen “over vier jaar doen we iets aan de HRA” en “We hebben het er niet over. Wacht tot de top van de conjunctuur. Dan kijken we naar de HRA”.

(Kenners weten dat een conjunctuurcyclus 7 à 9 jaar duurt en we sinds kort door het dieptepunt heen zijn.)

Succesje?

Tot nu toe voorspelden de peilingen een nek-aan-nek race tussen CDA en PvdA. Opvallend genoeg scoorde de PvdA op onze politieke aandelenmarkt al een paar dagen een slordige vijf tot zes zetels meer dan het CDA. Wat blijkt? De laatste politieke barometer peilt nu ook vijf zetels meer voor de PvdA. Wij bedoelen maar.

Misschien had u al gezien dat op Inkling ook gehandeld kan worden in de vraag wie de nieuwe minister-president wordt, een markt die al eerder was opgezet door ene wllp, waarvoor dank. Wij hebben zojuist ook een markt opgezet voor de te vormen coalitie.

Alle actuele koersen zijn nu altijd in een oogopslag te zien op deze pagina. Handig!